1060440671

§ 2. Nie podlega karze, kto nie udziela pomocy, do której jest konieczne poddanie się zabiegowi lekarskiemu, albo w warunkach, w których możliwa jest natychmiastowa pomoc ze strony instytucji lub osoby bardziej do tego powołanej⁹.

W § 1. artykułu 162 kodeksu karnego kładzie się nacisk na warunki i możliwości ratowania poszkodowanych. Chodzi o to, aby ratowanie nie wiązało się ze zbyt dużym zagrożeniem dla samego ratującego. § 2 tego samego artykułu dotyczy sytuacji, w których udzielenie pomocy wiąże się z koniecznością wykonania specjalistycznego zabiegu medycznego, do którego ratujący nie ma odpowiednich kwalifikacji. W takiej sytuacji powinien on zabezpieczyć poszkodowanego przed dodatkowymi urazami, zapewnić mu wsparcie psychiczne i komfort termiczny, wezwać pomoc lekarską i - oczekując na jej przybycie - stale kontrolować czynności życiowe ratowanego i reagować na ewentualne zmiany¹⁰.

Prawo cywilne kwalifikuje pierwszą pomoc jako niezlecone wykonanie zadania. Osoba ratująca odpowiada za szkody tylko wówczas, gdy są one następstwem rozmyślnego lub wyraźnie niedbałego wykonania zadania, jakim jest udzielenie pierwszej pomocy ofierze. Dlatego czynności wykonane w dobrej wierze, zgodnie z wiedzą, nie spowodują konfliktu z prawem, choćby później okazało się, że działanie mogło być bardziej skuteczne. Ratujący również może zażądać od ubezpieczyciela poszkodowanego odszkodowania za straty poniesione w trakcie udzielania pomocy".

Postępowanie ratowników na miejscu wypadku zależy od rodzaju wypadku, liczby i wielu poszkodowanych, rozległości i rodzaju urazów oraz miejsca zdarzenia. W sytuacji zagrożenia życia łatwo wpaść w panikę, gdy nie zna się podstawowych zasad udzielania pierwszej pomocy.

Podczas udzielania pierwszej pomocy, ratujący powinien:

-    działać energicznie, ale z rozmysłem - tak aby w jak najkrótszym czasie dowiedzieć się, co się wydarzyło i jak do tego doszło, ilu jest poszkodowanych i w jakim są stanie;

-    dokonać oceny zagrożenia dla siebie, poszkodowanego i świadków wypadku oraz zadbać o bezpieczeństwo;

-    ustalić, w jaki sposób mogą pomóc świadkowie wypadku i jakie środki można do tego wykorzystać;

-    sprawdzić czynności życiowe poszkodowanych;

-    wykonać czynności ratujące życie (sztuczne oddychanie, masaż serca, zatamować krwotoki, zapobiec rozwojowi wstrząsu);

-    ustalić, czy potrzebna będzie specjalistyczna pomoc i ewentualnie ją wezwać;

⁹    B. Breitkopf, D. Czyżów, op. cit., s. 8.

¹⁰    Ibidem, s. 8.

¹¹    Ibidem, s. 9.

8