plik


ÿþSztuka i Techniki Negocjacji 6 prof. dr hab. in|. Andrzej P. Wierzbicki 1 pazdziernika 2003 WykBad 6. Proste negocjacje dwustronne Nawet najprostsze negocjacje dwustronne nie s nigdy bardzo proste i nie nale|y traktowa ich jako czystej gry o sumie zerowej. PrzykBad: targ na bazarze, mo|liwe warianty (kupujcemu mógB si bardzo spodoba okre[lony przedmiot na sprzeda|; sprzedawca mo|e chcie ju| zamkn kram i mo|e zale|e mu na jeszcze jednej transakcji). 6.1 PrzykBad  Elmtree House  Elmtree House  dom opieki spoBecznej dla mBodych ludzi, sytuowany w Somerville k. Bostonu, w zBym stanie ale z Badnym ogrodem; dyrekcja nieoficjalnie rozglda si za nowym miejscem. Nagle okazuje si, |e Elmtree House chce kupi przedsibiorca budowlany, p. Wilson. Dyrektorka domu, p. Peters, odpowiada, |e na ten temat musi wypowiedzie si rada nadzorcza. Nie zna si na takich negocjacjach, prosi wic profesora byznesu, p. Stevensa (jedynego czBonka rady nadzorczej wiedzcego co[ o takich negocjacjach) o pomoc. Rada nadzorcza prosi go o prowadzenie negocjacji, z zastrze|eniem zatwierdzenia przez rad ostatecznej umowy. Etapy negocjacji: Oszacowanie ceny rezerwacji sprzedawcy dla Elmtree House: dwie posiadBo- [ci w innych miastach do nabycia, wystarczajce na potrzeby domu opieki spoBecznej, gorsza za 220 tys. $, lepsza za 275 tys. $ (Bcznie z kosztami prze- prowadzki). Oszacowanie, czy nie ma innych klientów do zakupu Elmtree House  brak powa|nego zaiteresowania. Ocena warto[ci Elmtree House na wolnym rynku: stosownie do ogBoszeD oferu- jcych sprzeda| nieruchomo[ci itp., przedziaB poBowy prawdopodobieDstwa ceny na wolnym rynku 110 tys.  145 tys. $. 1 A.P. Wierzbicki Sztuka i Techniki Negocjacji 6 Oszacowanie ceny rezerwacji kupujcego: poniewa| dowiedziano si, |e Wilson prowadzi intensywn budow domów mieszkalnych i skupuje grunty dookoBa, po dBu|szej analizie (wykorzystujc kontakty z Harvard Business School) oce- niono przedziaB poBowy prawdopodobieDstwa dla ceny rezerwacji Wilsone na 275 tys.  475 tys. $. Przygotowanie pierwszego spotkania ze strony Elmtree House: starannie do- brana delegacja: p. Stevens, pani Peters (przygotowana na to, aby nie mówi o cenie, mówi natomiast, jak wa|na jest dziaBalno[ Elmtree House), oraz radca prawny p. Jones. Planowanie gambitu negocjacyjnego: zdecydowano po- zostawi pierwszy ruch w rku Wilsona, je[li trzeba bdzie poda pierwsz propozycj  to wysok, np. 750 tys. $. Faktyczna pierwsza runda, w odczuciu Stevensa, byBa fatalna. P. Peters ode- graBa powierzon jej rol b. dobrze, ale na to Wilson zastosowaB gambit  Po- wiedzcie mi, ile musicie dosta za t posiadBo[ minimalnie, a ja pomy[l, czy mog co[ doBo|y . Stevens odpowiedziaB   to mo|e lepiej pan powie nam, ile pan musi mo|e co najwy|ej zapBaci, a my co[ opu[cimy . WywoBaBo to u[miech Wilsona i ofert 125 tys. $, na co Stevens odpowiedziaB kontrofert  sprzeda| Elmtree House mo|e by uzasadniona tylko przy cenie 600 tys. $. Obie strony broniBy swoich pozycji  Wilson powoBujc si na ceny rynkowe, Peters podkre[lajca znaczenie spoBeczne Elmtree House. Przerwano rokowania bez wyraznej umowy o nastpnym spotkaniu, ale te| bez wyraznego zerwania ro- kowaD. Po dwóch dniach telefon od Wilsona do Stevensa: Wilson twierdzi, |e argument p. Peters o znaczeniu Elmtree House spowodowaBy jego decyzj o podwy|sze- niu oferty do 250 tys. $. Stevens zapomiaB si, wykrzykujc  Teraz zaczyna si rozmowa (jak informacj tym samym przekazaB Wilsonowi?) oraz odpowie- dziaB kontrofert 475 tys. $. Uzgodniono spotkanie za nastpne dwa dni. W cigu nastpnych dni Wilson podwy|szaB do 250  275  300 tys. $, pod- czas gdy Stevens opuszczaB do 425  400  350 tys. $. Wilson postawiB ofert ostateczn 300 tys. $. Stevens odpowiedziaB, |e musi si porozumie z rad nadzorcz. Stevens przygotowaB: zakup posiadBo[ci zamiennej (lepszej, za 275 tys. z prze- prowadzk) i zarys umowy z pomoc p. Jonesa; zwoBaB rad nadzorcz. Rada nadzorcza miaBa podzielone opinie; p. Peters sdziBa, |e przydaBo by si jeszcze ze 25 tys. $, |eby mie okrgB sum 50 tys. $ na popraw wyposa|enia domu. W ostatecznych negocjacjach z Wilsonem Stevens zaproponowaB, aby Wilson dodaB do swojej ostatecznej oferty prace remontowe w nowej siedzibie domu opieki spoBecznej, o warto[ci prac ok. 40 tys. $; Wilson odparB, |e to sprzeczne z polityk jego firmy. Stevens zaproponowaB zatem, aby Wilson dodaB dotacj 2 A.P. Wierzbicki Sztuka i Techniki Negocjacji 6 na dofinansowanie Elmtree House (zwolnion od podatku) w wysoko[ci 40 tys. $. Wilson zgodziB si na takie rozwizanie, ale tylko w wysoko[ci 25 tys. dodatkowej dotacji. Ostateczna cena za Elmtree House wyniosBa wic 325 tys. $, czyli o 200 tys. $ wy|ej od ceny rynkowej  ale je[li Wilson szukaB du|ej powierzchni, |eby zbudowa na niej nowe domy, to i tak dobrze na tym wyszedB. Wniosek   cena rynkowa jest tylko bardzo przybli|on wskazówk. 6.2 Prosty model targu kupna-sprzeda|y Na tle tego przykBadu, mo|na okre[li najprostszy model analityczny targu kupna- sprzeda|y: Sprzedawca (S) chce sprzeda jak najdro|ej i na pewno nie taniej, ni| jego cena rezerwacji s; Kupujcy (B) chce kupi jak najtaniej i na pewno nie dro|ej, ni| jego cena rezerwacji b; Je[li s b, to mo|liwe jest porozumienie co do ceny x, s x b; obie strony zyskuj na porozumieniu, "s = x - s, "b = b - x, je[li s <b. Podstawowy problem: ceny rezerwacji s [ci[le chronion tajemnic  kto zna cen rezerwacji przeciwnej strony, mo|e udawa, |e jego cena jest taka sama. Dlatego te| znany gambit negocjacyjny  powiedz mi, ile co najmniej musisz otrzyma, a co[ ci dodam ponadto jest naprawd podstpnym trickiem. Procedura jednoczesnego odkrycia: obie strony pisz na kartkach swoje ceny rezerwa- cji, umawiaj si odkry je jednocze[nie i podzieli po poBowie ró|nic, je[li dojdzie do porozumienia. Czy opBaca si w niej by prawdomównym? 6.3 ZaBo|enia projektu analitycznego W problemie negocjacyjnym targu  negocjacje pomidzy sprzedajcym i kupujcym  zakBadamy, |e obu stronom znane s rozkBady prawdopodobieDstwa cen rezerwacji strony przeciwnej (i dokBadna warto[ ceny rezerwacji wBasnej). Na przykBad, roz- kBad ceny rezerwacji kupujcego b jest równomierny w przedziale [100; 200], rozkBad ceny rezerwacji sprzedajcego s jest równomierny w przedziale [50; 150]. Strony negocjujce umawiaj si co do procedury jednoczesnego odkrycia cen rezer- wacji  bez gwarancji prawdomówno[ci co do odsBanianych cen, które oznaczymy przez b , s  i co do ustalenia ceny ostatecznej wedBug formuBy: x =(b + s )/2 je[li s b (1) 3 A.P. Wierzbicki Sztuka i Techniki Negocjacji 6 ZakBadamy, |e sprzedajcy maksymalizuje warto[ oczekiwan nadwy|ki "s, okre- [lonej jako: x - s je[li s b "s = (2) 0 je[li s >b " 0, 01 je[li b " [100; 200] E"s = "sp(b) db, gdzie p(b) = (3) 0 je[li b " [100; 200] / 0 natomiast kupujcy maksymalizuje warto[ oczekiwan swojej nadwy|ki, okre[lon jako: b - x je[li s b "b = (4) 0 je[li s >b " 0, 01 je[li s " [50; 150] E"b = "bp(s) ds, gdzie p(s) = (5) 0 je[li s " [50; 150] / 0 Strategi sprzedajcego nazywamy pewn funkcj s (s), strategi kupujcego funkcj b (b). Obcite strategie prawdomówne s nastpujce: s je[li s 100 s (s) = (6) 100 je[li s <100 b je[li b 150 b (b) = (7) 150 je[li b >100 6.4 Projekt analityczny Obliczy: 1. PrawdopodobieDstwo tego, |e w przypadku obcitych strategii prawdomów- nych nie dojdzie do umowy, oraz warto[ci oczekiwane okre[lonych wy|ej nad- wy|ek sprzedajcego i kupujcego w przypadku stosowania takich strategii; 2. Strategie  najlepszej (czyli maksymalizujcej odpowiedni warto[ oczekiwa- n nadwy|ki) odpowiedzi na obcit strategi prawdomówn strony przeciw- nej, zarówno w przypadku kupujcego jak i sprzedajcego; warto[ci oczeki- wane nadwy|ek oraz prawdopodobieDstwa braku umowy przy zaBo|eniu, |e jedna strona stosuje obcit strategi prawdomówn, druga za[  najlepsz odpowiedz; 3. Poprzez rozwa|enie cigu  najlepszych odpowiedzi na najlepsz odpowiedz , wyznaczy przybli|one lub dokBadne strategie równowagowe  takie |e ka|dej stronie nie opBaca si zmienia dalej strategii  a tak|e warto[ci oczekiwane nadwy|ek i prawdopodobieDstwa braku umowy. 4 A.P. Wierzbicki Sztuka i Techniki Negocjacji 6 Nie jest wymagane wykonanie projektu analitycznego  kto chce, mo|e go wyko- na (zwracajc si do wykBadowcy oraz uzyskujc od niego szczegóBowe zaBo|enia i warto[ci parametrów) oraz uzyska za wykonanie projektu dodatkowe punkty do oceny. Natomiast opisujemy tu ten projekt, gdy| ilustruje on pewne pojcia z teorii negocjacji i gier: W negocjacjach oczywi[cie nie opBaca si mówienie caBej prawdy i nikt tego nie oczekuje. Natomiast pojawia si problem etyki lub dobrego stylu negocjacji  w jakich sytuacjach dopuszczalne jest podawanie informacji nie caBkiem prawdziwych. Sytuacja prostego targu o cen jest, jak to wyraznie wida z przykBadów, typow sytuacj usprawiedliwiajc podawanie znieksztaBconych informacji: ka|dy wie, |e sprzedajcy bdzie si staraB cen zawy|y, kupujcy  zani|y. Pojcie obcitej strategii prawdomównej ilustruje dokBadnie ten problem: na- wet, gdyby np. sprzedajcy staraB si podawa prawdziwe informacje, wiedza dodatkowa o sytuacji negocjacyjnej  w tym przypadku o dolnej granicy prze- dziaBu mo|liwych cen rezerwacji kupujcego  powoduje, |e podawanie w peBni prawdziwych informacji staje si nielogiczne (bo skoro wie, |e jego cena rezer- wacji jest ni|sza od najni|szej mo|liwej ceny rezerwacji kupujcego, to nie ma sensu jej podawa). Poniewa| jednak w negocjacjach chodzi te| o zachowanie odpowiednich relacji osobistych midzy stronami, dobry styl negocjacji to taki, w którym unika si mówienia nieprawdy  u|ywajc ró|nych trików, nie mówic niepotrzebnie caBej prawdy. Je[li np. cena rezerwacji sprzedajcego wynosi 4 tys. zB, to jest wielka ró|nica pomidzy trzema nastpujcymi wypowiedziami: 1. Nigdy nie sprzedam poni|ej 5 tys. zB; 2. Je[li dostan 5 tys. zB, to skBonny byBbym sprzeda; 3. Moja prawdziwa cena rezerwacji wynosi 4 tys. zB. Pierwsza z nich mówi nieprawd i nie jest dopuszczalna w dobrym stylu nego- cjacji (cho wiele sprzedawców j stosuje), druga mówi niecaB prawd i jest w dobrym stylu, trzecia mówi niepotrzebnie caB prawd. Jednak|e pojcie dobrego stylu negocjacji jest uwarunkowane kulturowo: inny jest dobry styl na bazarach Dalekiego Wschodu, inny na Bliskim Wschodzie i w [wiecie arabskim, inny w Europie. Oznacza to, |e inne sposoby prowa- dzenia negocjacji i mówienia lub niemówienia w nich prawdy s uznawane za dopuszczalne. 5 A.P. Wierzbicki Sztuka i Techniki Negocjacji 6 PrzykBad opisany w projekcie analitycznym ilustruje tak|e pojcia z teorii gier: strategii (reguBy podjcia decyzji uzale|nionej od okoliczno[ci), cigu odpowie- dzi strategi na strategi, wreszcie strategii równowagowej. 6.5 Symulacja negocjacji kupna-sprzeda|y Symulacja dotyczy kupna-sprzeda|y u|ywanego samochodu (i nastawiona na wa- runki studenckie; przedsibiorcy bd tu w gorszej sytuacji, bo mog zlekcewa|y stawk). Uczestnicy proszeni s o dobór partnera do targu i ustalenie, kto bdzie sprzedajcym, a kto kupujcym. Wyniki oceniane bd w porównaniu z innymi uczestnikami, odgrywajcymi t sam rol  sprzedajcego lub kupujcego, przez ustalenie rankingu wyników i miejsca w okre[lonej (20-procentowej) cz[ci tego ran- kingu. Po rozdaniu instrukcji (poufnych!) dla sprzedajcych i kupujcych oraz wyja[nieniu wtpliwo[ci, na same negocjacje przewidywane jest 30 min. czasu. Nale|y potem wypeBni protokóB i przekaza wykBadowcy. Uwaga: chocia| sytuacja kupna-sprzeda|y wydaje si gr o sumie zerowej, zawsze mo|na zyska, je[li znajdzie si sposób na potraktowanie jej jako sumy niezerowej. Literatura dla rozdziaBów 6-10 1. R. Axelrod The Evolution of Cooperation. Basic Books, New York 1984. 2. R. Fisher, W. Ury Getting to Yes. Negotiationg Agreement Without Giving In. Houghton Mifflin, Boston 1981. 3. H. Raiffa The Art and Science of Negotiations. Harvard University Press, Cam- bridge Mass., 1982. 4. A. Rapaport Decision Theory and Decision Practice. Kluwer Academic Publi- shers, Dordrecht 1989. 5. R.B. Myerson Game Theory  Analysis of Conflict. Harvard University Press, Cambridge Mass., 1991. 6. A.P. Wierzbicki, M. Makowski, J. Wessels Model-Based Decision Support Me- thodology with Environmental Applications. Kluwer-IIASA, Dordrecht, 2000 6

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
sztuka i techniki negocjacji cz 1
sztuka i techniki negocjacji cz 3
Techniki negocjacji i mediacji w administracji wykłady 05 11 2013
techniki negocjacyjne
33 techniki negocjowania i argumentacji3nego
techniki negocjacyjne
Zagadnienia Techniki negocjacjii
Koordynacja ruchowa i technika indywidualna – cz 3
3 Kurs Photoshop Techniki pracy cz 3(informacje)
Techniczne?zpieczeństwo pracy cz 5
Technika i rytmizacja cz 2
Egzamin zawodowy technik farmaceutyczny cz 2(4)
Techniczne?zpieczeństwo pracy cz 1
Techniki negocjacji i mediacji w administracji 26 11 2013 Wykład

więcej podobnych podstron