4587758979

Załącznik 2

ROPA NAFTOWA JAKO PODSTAWOWY SUROWIEC DO OTRZYMYWANIA PRODUKTÓW NAFTOWYCH

Ropa naftowa jest surowcem mineralnym z rodziny bitumów, który stanowi praktycznie dla wszystkich krajów świata źródło paliw ciekłych, olejów i smarów.

Jest ona ciekłą kopaliną, łatwopalną o charakterystycznym zapachu i barwie żółtej, zielonkawej, brunatnej lub czarnej w zależności od składu chemicznego i pochodzenia. Występuje w porowatych lub silnie spękanych skałach na głębokościach 2 do 8 tys. metrów a nawet wydobywana jest z głębokości ponad 10 tys. m.

Podstawowymi jej składnikami są węglowodory. W mniejszych ilościach występują związki tlenowe, siarkowe, azotowe i metaloorganiczne.

Ropa naftowa znana była ludzkości od tysięcy lat, ale nie potrafiono jej wydobywać, a z tej którą odkrywano występującą na powierzchni ziemi, wykorzystywano tylko część lżejszą do celów oświetleniowych, chociaż znane są również fakty, iż w starożytności ropę naftową traktowano jako środek uniwersalny w medycynie, do produkcji farb oraz w sztuce wojennej, a asfalt pochodzący z odparowania ropy naftowej stosowano przy budowie Babilonu i Niniwy.

Od połowy XIX wieku rozpoczyna się rozwój w wydobyciu, przetwarzaniu i wykorzystaniu ropy naftowej i jej produktów. Pierwszym szeroko stosowanym produktem naftowym była nafta oświetleniowa, a w jej zastosowaniu ogromną zasługę położył Ignacy Łukasiewicz, który w roku 1853 wynalazł lampę naftową. Nieco później lampę naftową skonstruował również Amerykanin Silliman.

Wynalazek Łukasiewicza spowodował niezwykłe tempo rozwoju przemysłu naftowego, jednak często za początek rozwoju współczesnego przemysłu naftowego przyjmuje się rok 1859, czyli datę wywiercenia przez Drake'a pierwszego szybu naftowego w Teksasie, o głębokości 2 lm, chociaż w tym czasie Rumuni kopali już studnie naftowe o głębokości 200m i była też, przez I.Łukasiewicza rozpoczęta budowa pierwszej studni do wydobywania ropy naftowej pod Krosnem. Istniał także przemysł naftowy w Baku, Birmie i innych krajach.

Początkowo ropę destylowano w kotłach o działaniu okresowym, ale już od połowy lat osiemdziesiątych XIX wieku - w baterii kotłów o działaniu ciągłym. W wyniku wprowadzenia palnika do spalania paliwa ciekłego, zaczęto wykorzystywać mazut (będący uprzednio po oddestylowaniu nafty produktem odpadowym) jako paliwo do ogrzewania kotłów parowych. Jednocześnie wykazano możliwość otrzymywania mineralnych olejów smarowych z mazutu przez destylację próżniową lub w strumieniu pary wodnej. Oleje mineralne zaczęły zastępować oleje roślinne i tłuszcze zwierzęce, które były stosowane we wszystkich dziedzinach techniki jako środki obniżające tarcie i zużycie części maszyn. W tym czasie Mendelejew dostrzegając w ropie naftowej cenny surowiec chemiczny, zachęcał chemików do wszechstronnego badania i opracowywania sposobów jej przeróbki chemicznej.

Ropa naftowa w ciągu jednego stulecia stała się jednym z najważniejszych surowców energetycznych, bez którego nie do pomyślenia jest nowoczesna komunikacja i transport. Dziś stanowi surowiec, z którego przez zastosowanie odpowiednich technologii otrzymuje się takie produkty naftowe jak paliwa, oleje, materiały smarowe, asfalty, parafiny itp, jak również jest cennym surowcem dla przemysłu petrochemicznego, w którym uzyskuje się cenne chemikalia. Strukturę zastosowania ropy naftowej obrazuje tabela 1:

1