9134300899

Teoria i badania

Paulina Olczak

Motywy podejmowania ćwiczenia na instrumencie przez uczniów szkół muzycznych II stopnia

Przeprowadzone przez autorkę artykułu badania dotyczą motywacji uczniów szkół muzycznych II stopnia, ale ich rezultaty można odnieść do wszelkich form nauczania gry na instrumencie. Stanowią one ciekawy materiał do analiz pedagogicznych, ale są też źródłem ważnych informacji dla nauczycieli i uczniów. Płynące z badań wnioski mogą pomóc w pracy nad podnoszeniem motywacji uczniów, a co za tym idzie, mają szansę przyczynić się do osiągania przez tych ostatnich lepszych wyników w grze na instrumencie na każdym etapie kształcenia muzycznego.

Wstęp

Definicji motywacji jest bardzo wiele. Najbardziej ogólna wyjaśnia ją jako proces wewnętrzny wyznaczający kierunek działania na osiągnięcie określonego celu (Strelau, Jurkowski, Putkiewicz 1975, 151). Według J. Penca „motywacja stanowi proces wyboru, jakiego dokonują ludzie między różnymi zachowaniami i formami aktywności, aby urzeczywistnić cele będące wynikiem cenionych przez nich wartości”¹.

W procesie motywacyjnym decydujące znaczenie mają pojedyncze motywy, którymi są przeżycia pobudzające człowieka do działania, powstrzymujące od niego lub przeszkadzające w jego wykonaniu. Motyw jest bodźcem inspirującym działanie, przyczyną tłumaczącą postępowanie jednostki i kryjącą się za nim, zarówno świadomą, jak i wypartą (Reykowski 1975, 596).

Motywację można podzielić na wewnętrzną i zewnętrzną. Zachowania podejmowane pod wpływem motywacji wewnętrznej są intencjonalne, spontaniczne, wypływają z wewnętrznej potrzeby i chęci jednostki. Motywacja drugiego typu, zwana zewnętrzną, wiąże się z koniecznością, a zachowania podejmowane przez człowieka są narzucone przez czynniki zewnętrzne. Do czynników wzbudzających motywację zewnętrzną można zaliczyć: nagrody, kary, wpływ osób i rzeczy.

Motywacja pozytywna wiąże się z „dążeniem do” i jest tym silniejsza, im bardziej zbliża się zapowiedziana nagroda. Motywacja negatywna to mechanizm oparty na różnego rodzaju karach, związany z zachowaniem typu „dążenie od” - mechanizm, dla którego charakterystyczne jest unikanie. Często powoduje lęk, a tym samym mobilizuje do efektywniejszych działań w celu uniknięcia kary.

¹ Cyt. za: B. Pawłowska, Teorie motywacji, http://www.soc-org.edu.pl/PL/emp_Pawlowska/res/ proces_motywacji.pdf, z dnia 11 maja 2013 roku.

http://www.wychmuz.pl

8 Wychowanie Muzyczne 1 2014