25928

względu jednak na koszly tego rodzaju rozwiązania znajduje ono, jak dotąd, ograniczone zastosowanie. o czym mogą świadczyć liczby zawarte w tabeli 2. przedstawiające tę kwestię w skali krajów Unii Europejskiej.

Tabela 2. Wzrost udziału energii elektrycznej ze źródeł odnawialnych w całkowitym bilansie energetycznym Unii Europejskiej w latach 1991-2005

	Rok
Źródło	1991		2005
	Moc	Energia	Moc	Przyrost	Energia	Przyrost
	GW	TWh	GW	%	TWh	%
Małe elektrownie wodne do 10 MW	5	15	10	100	30	100
Elektrownie wodne pow. 10 MW	74.8	154.5	88,6	18	198.5	28
Geotermika	0,5	3	1.5	200	9	200
Biomasa i spalanie odpadów	2	6.3	7	250	20	217
Turbiny wiatrowe	0,5	0.9	8	1500	20	2122
Ogniwa fotowoltaiczne	0	0	0.5	-	1	-
Razem	82,2	179,7	115,6		278,5
Udział w całkowitym bilansie		3%			8%	266

Przy obecnym poziomie konsumpcji energii w Polsce udział energii ze źródeł odnawialnych wynoszący 5%. mógłby teoretycznie wzrosnąć czterokrotnie. Mają to zapewnić określone inicjatywy legislacyjne, a zwłaszcza „Rezolucja w sprawie wzrostu wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych” (Monitor Polski, nr 25 z dnia 8 lipca 1999)

2. Energia wody

Szacuje się. że potencjał hydrocnergetyczny świata wykorzystywany jest zaledwie w 5.5%. W bilansie przetwarzania go na energię elektryczną udział ten jest już większy, bo wynosi około 20%. We wszystkich przypadkach wykorzystywania energii wód procesy jej transformacji polegają najczęściej na wykorzystaniu energii kinetycznej wody będącej w ruchu, lub jej energii potencjalnej, do napędu generatorów prądotwórczych. W aspekcie kryteriów ekologicznych jest to, po energetyce wiatrowej, najbardziej czysta technologia produkcji energii elektrycznej.

W rzecznych elektrowniach wykorzystuje się trzy rodzaje turbin wodnych, dobieranych w zależności od lokalnych uwarunkowali:

-    turbinę Peltona (1880), której schemat przedstawia rys. 1, jest ona wysokoobrotową turbiną, wymagającą strugi wody o stosunkowo niewielkim natężeniu ale o dużym ciśnieniu i znacznej energii kinetycznej, którą uzyskuje się w wyniku połączenia odpowiednim systemem rur wysoko położonych zbiorników wodnych z niżej położoną, o 200-400m. turbiną. Elektrownie wodne z takimi turbinami instaluje się zwykle w terenach górzystych (np. Szwajcaria).

-    turbinę Francisa. (1849, p rys 2a ) wykorzystującą zarówno energię kinetyczną, jak i potencjalną wody. zadawalają się kilku- kilkunastometrową różnicą poziomu między wlotem, a wylotem wody z turbiny. Rozwijane przez nią prędkości obrotowe są zdecydowanie mniejsze niż w przypadku turbin Peltona. a zapotrzebowanie na wodę większe.

-    turbinę Kapłana (1912, p. rys. 2b) budowaną zwykle o osi pionowej, wolnoobrotową, przewidzianą do instalowania na rzekach o małych spadach, ale zapewniających przepływ dużej masy wody przez turbinę.

Charakterystyka techniczna turbiny Peltona:

-wysokoobrotową (n>1000 obr/min)

-wymaga dużych spadków (różnicy poziomu pomiędzy ujęciem wody a miejscem turbiny),

-    stosunkowo niewielkie natężenie przepływu wody