26386

•    opłaty skarbowe, sądowe, notarialne i inne o wydatki budżetu państwa

■    związane z tradycyjnym pełnieniem przez państwo funkcji obronnych, administracyjnych, wymiaru sprawiedliwości itd.

■    wydatki społeczno-kulturalne i socjalne

■    wydatki związane z pełnieniem funkcji interwencyjnych w gospodarce

■    wydatki związane z obsługą długu publicznego polityka fiskalna w Polsce - przed 1989 rokiem i obecnie

o przed 1989 rokiem polityka fiskalna i budżet państwa nastawione były na realizację ściśle określonych celów gospodarczych - nie były wynikiem działalności gospodarki, a jedynie ramami, w które usiłowano gospodarkę potem wtłoczyć

o zmiany zachodzące w Polsce od 1989 roku doprowadziły do kryzysu budżetu państwa, no co w dużym stopniu wpłynęły następujące czynniki:

•    głęboka recesja gospodarcza i spadek dochodu narodowego prowadzący do spadku dochodów budżetu państwa

■    spadek wydajności finansowej systemu dochodów budżetowych

•    spadek rentowności przedsiębiorstw

•    szeroki zakres ulg i zwolnień podatkowych dotyczący sektora prywatnego

•    duża skłonność przedsiębiorstw prywatnych do unikania opodatkowania

•    niska sprawność system u celnego i podatkowego

•    wzrost wydatków budżetowych, zwłaszcza wydatków socjalnych o od 1991 roku utrzymuje się deficyt budżetowy

zasady polityki budżetowej państwa polskiego

mnożnik zrównoważonego budżetu - równy jeden, oznacza że wzrost wydatków rządowych, któremu towarzyszy równy co do wielkości wzrost podatków, powoduje wzrost dochodu narodowego o wielkość dokładnie równą wzrostowi wydatków deficyt budżetowy - dlaczego istnieje? - deficyt budżetowy to minusowy bilans wydatków i przychodów budżetu państwa, spowodowany znacznym wzrostem wydatków rządowych przy jednoczesnym braku sposobu na znalezienie korzystnych społecznie i politycznie alternatywnych środków finansowania budżetu państwa dług publiczny a deficyt budżetowy

o dług publiczny - finansowe zobowiązanie państwa z tytułu zaciągniętych pożyczek oraz innych form działalności, w wyniku których państwo płaci odszkodowania

•    dług publiczny może być krajowy lub zagraniczny

•    efekt zadłużenia wewnętrznego - redystrybucja dochodu narodowego w obrębie danego społeczeństwa

•    efekt zadłużenia zewnętrznego - jeśli pożyczki przeznaczy się na inwestycje, to istnieją szanse na wzrost poziom gospodarczego i szybką spłatę kredytu, jeśli jednak pożyczki się „przeje", to ciężar spłaty poniosą następne pokolenia

■    część dochodów budżetowych państwa przeznaczona jest na obsługę długu publicznego, czyli spłatę rat zaciągniętych pożyczek oraz wypłatę odszkodowania

o deficyt budżetowy jest de facto zadłużeniem państwa samym w sobie, natomiast dług publiczny jest zobowiązaniem zaciągniętym u społeczeństwa za i przeciw deficytowi budżetowemu

o deficyt publiczny powoduje potrzebę dodrukowania pieniędzy, a to stwarza rządowi możliwość kreowania popytu a przez to wzrost podaży i rozruszanie gospodarki

o deficyt budżetowy może, ale nie musi prowadzić do „wypychania inwestycji prywatnych"

o wysoki deficyt budżetowy zmniejsza płynność finansową państwa, obciąża je na wiele następnych lat i zmniejsza wiarygodność gospodarki, a także grozi stałym dodrukiem pieniądza

automatyczne stabilizatory i aktywna polityka fiskalna