29304

— dokonując wyboru, kieruje się dążeniem do maksymalizacji oczekiwanego efektu.

6. Krzywa możliwości produkcyjnych i krańcowa stopa transformacji

Krzywa możliwości produkcyjnych jest zbiorem punktów reprezentujących maksymalne wielkości produkcji, jakie można osiągnąć przy pełnym wykorzystaniu posiadanych zasobów. Każdy punkt pod krzywą reprezentuje wielkość produkcji mniejszą od potencjalnie możliwej. Punkty nad krzywą obrazują natomiast niemożliwe do osiągnięcia w danych warunkach poziomy produkcji (konsumpcji).

Przesunięcie krzywej możliwości produkcyjnych na prawo/lewo oznacza wzrost/zmniejszenie możliwości produkcyjnych. Przesunięcie po krzywej oznacza natomiast zmianę struktury produkcji przy niezmiennym poziomie możliwości produkcyjnych.

Krzywa możliwości produkcyjnych pozwala na graficzną ilustrację zjawiska rzadkości i kosztu alternatywnego.

W ujęciu ogólnym krańcowa stopa transformacji wyraża ilość jednostek jednego dobra, z których trzeba zrezygnować na rzecz zwiększenia produkcji drugiego dobra o jednostkę. Przykładowo, krańcowa stopa transformacji dobra Y w dobro X (MRTwyraża koszt alternatywny produkcji jednostki dobra X, co zapisujemy w postaci:

M*r„ =-£.

gdzie:

dY — zmniejszenie produkcji dobra Y konieczne dla uzyskania przyrostu produkcji dobra X o jednostkę,

dX — jednostkowy przyrost produkcji dobra X. Znak minus wprowadzony jest do wzoru dla eliminacji wartości ujemnych współczynnika MRT.

Znak minus został wprowadzony do wzoru dla eliminacji wartości ujemnych współczynnika MRTyx-

dY    . .

—— , co w ujęciu dX

Współczynnik MRTyx wyraża pierwszą pochodną funkcji transformacji f’{X) =

graficznym odpowiada współczynnikowi nachylenia krzywej możliwości produkcyjnych w danym punkcie (stycznej do KMP w danym punkcie).

7. Użyteczność całkowita i krańcowa

Wyrazem satysfakcji osiąganej z konsumpcji określonego dobra (koszyka dóbr) jest użyteczność. Umowną jednostką użyteczności jest 1 util [U] . Przyrost użyteczności całkowitej wynikający z przyrostu konsumpcji dobra o jednostkę nazywa się użytecznością krańcową. Wyraża się ona wzorem:

gdzie:

MU — użyteczność krańcowa,

dTU — przyrost użyteczności całkowitej,

dX — jednostkowy przyrost konsumpcji dobra X.

2