302

Przeznaczone do obrotu IV. Środki pieniężne

C. Rozliczenia międzyokresowe (czynne)

finansowy z lat ubiegłych VII. Wynik finansowy netto roku obrachunkowego

B.    Rezerwy

C.    Zobowiązania długoterminowe O. Zobowiązania krótkoterminowe

i fundusze specjalne

I.    Zobowiązania krótkoterminowe

■    dotyczące kredytów i pożyczek

■    zobowiązania bieżące

II.    Fundusze specjalne

E. Rozliczenia międzyokresowe

(bierne) i przychody przyszłych okresów

Suma aktywów_Suma pasywów_

Źródło: opr. na podst. zał. do Ustawy z dnia 29.09.1994 r. o rachunkowości

Pionowa analiza bilansu

Pionowa analiza bilansu jest to porównanie stanów na koniec roku sprawozdawczego ze stanami na początek roku. Porównanie ich pozwala na zaobserwowanie zmian jakie nastąpiły w majątku przedsiębiorstwa i źródłach jego finansowania. Umożliwia tym samym uchwycenie nieprawidłowości i zagrożeń w funkcjonowaniu przedsiębiorstwa. Celem analizy pionowej bilansu jest ocena struktury składników majątkowych (aktywów) i funduszów przedsiębiorstwa (pasywów), tzn. udziału poszczególnych pozycji aktywów i pasywów w sumie bilansowej.

Znaczenie struktury aktywów dla sytuacji finansowej przedsiębiorstwa wynika głównie z faktu, że poszczególne składniki majątkowe różnią się między sobą:

□    Stopniem płynności

□    Skalą ryzyka, jakim jest obarczone ich wykorzystanie

u Formą uczestnictwa w realizacji operacji gospodarczych

W bilansie aktywa są uszeregowane według stopnia płynności. Aktywa najbardziej stabilne (najtrudniej wymienić je na gotówkę) są wykazywane na początku. Są to składniki majątku trwałego, którego cykl obrotowy w przedsiębiorstwie jest dłuższy niż rok. Następnie wykazuje się składniki majątku obrotowego, odtwarzane w jednym cyklu operacyjnym.

Powszechnie przyjęte jest, że w normalnie rozwijającym się przedsiębiorstwie wartość rzeczowego majątku trwałego powinna wzrastać w większym stopniu niż zapasy rzeczowych składników majątku obrotowego, a one z kolei - w większym stopniu niż należności i roszczenia.

W strukturze pionowej pasywów za zjawisko pozytywne uważa się szybszy wzrost funduszów własnych w porównaniu ze wzrostem zobowiązań. Pewien wzrost stanu zobowiązań można uzasadnić wzrostem produkcji, ale zbyt duży ich wzrost jest zwykle objawem trudności finansowych firmy. Jednocześnie wysoki udział kapitału własnego w przeciwieństwie do wysokiego udziału zobowiązań jest korzystnie oceniany przez kredytodawców.

Dążenie do osiągnięcia takiej struktury kapitału, która byłaby pozytywnie postrzegana zarówno kredytobiorców i kredytodawców jest nazywane optymalizacją poziomu zadłużenia przedsiębiorstwa. Teoretycznie optymalny poziom zadłużenia występuje przy 50 % udziale kapitału własnego w kapitale łącznym. W praktyce optymalizacja poziomu zadłużenia zależy od przyjętej przez przedsiębiorstwo strategii finansowej.

STRATEGIE FINANSOWANIA PRZEDSIĘBIORSTWA

Wyróżniamy trzy rodzaje strategii finansowania przedsiębiorstwa:

L Strategia umiarkowana - jest to strategia bezpieczna pod względem utrzymania równowagi krótko- i długoterminowej. Zapewnia zyskowność zbliżoną do średniej w branży. Podobnie stopień zadłużenia i koszt pozyskania kapitału obcego są zbliżone do przeciętnych w branży, w której znajduje się przedsiębiorstwo. Jest pozytywnie oceniana przez wierzycieli i kontrahentów przedsiębiorstwa oraz przez inwestorów.

2 Strategia agresywna - występuje w niej relatywnie wysoki poziom zadłużenia, co wiąże się z wysokim kosztem pozyskania kapitałów obcych. Zapewnia stosunkowo wysoką zyskowność kapitałów własnych, natomiast zysk netto wyrażony w