31887

‘Szkoła antropologiczna:

•    w drugiej połowie XIX wieku nauka prawa karnego znalazła się pod wpływem filozofii pozytywnej (A. Comte, J.S. Mili, H. Spencer)

-> filozofia pozytywna odrzucała wszelkie rozważania nad naturą wszechrzeczy i postulowała empiryczne badanie tego, co dostrzegalne i poznawalne (ideałem pozytywistów były nauki przyrodnicze i służący im aparat badawczy)

•    na bazie filozofii pozytywnej wyrosła szkoła antropologiczna - główny przedstawiciel C. Lombroso - autor pracy "Człowiek zbrodniarz"

•    w oparciu o badania antropometryczne - głównie analiza kształtu i rozmiarów czaszki -Lombroso sformułował tezę o istnieniu urodzonego przestępcy, który zachował atawistyczne cechy człowieka pierwotnego - w tym brak uczuć moralnych

•    z tego względu - przestępca taki jest biologicznie predestynowany do łamania prawa (ekstremalny determinizm)

•    urodzony przestępca różni się od przeciętnego człowieka - także wyglądem - bardziej niżinni przypomina brakujące ogniwo w łańcuchu ewolucji

•    Lombroso chciał zerwania z odpowiedzialnością opartą na winie i karze (szkoła klasyczna) -> przestępców należy izolować, kastrować, a w skrajnych przypadkach karać śmiercią

•    jego dzieło naukowe było kontynuowane przez R. Garofali i E. Ferri

-> Garofalo stworzył teorie przestępstwa naturalnego- występującego w każdym miejscu i czasie, a polegającego na sprzeniewierzeniu się przyrodzonym uczuciom litośd i uczciwości

•    Ferri bronił tezy o istnieniu urodzonego przestępcy - przyczyn przestępczości upatrywał w działaniu trzech czynników:

1)    antropologicznego - dziedziczenie skłonności przestępczych

2)    fizycznego - wpływ klimatu - np. wysokie temperatury powodują wzrost przestępczości gwałtownej

3)    środowiskowego - wpływ warunków życia - przestępców produkuje ubóstwo i marne funkcjonowanie ośiwaty oraz innych instytucji publicznych

-> można powiedzieć, że Ferri dał bazę pod szkołę socjologiczną

•    szkoła antropologiczna negowała także pogląd szkoły klasycznej, że człowiek w swoim psotępowaniu jest wolny - wg nich był zdeterminowany przez czynniki zewnętrzne

1 Szkoła socjologiczna:

•    wyrosła na gruncie sporu między szkołą klasyczną, a antropologiczną

•    jej przedstawiciele skupiali się na społcznych źródłach przestępczości, nie rezygnując z badań czynników jednostkowych

•    socjologowie wprowadzili rozwiniętą typologię przestępców - przestępcy okazjonalni, przestępcy z namiętności, recydiwiści, chroniczni recydiwiści, przestępcy wykazujący wstręt do pracy, przestępcy zawodowi

•    uznali, ie na różne typy wpływają różne czynniki i różni przestępcy mają różną możliwość świadomego samostanowienia

•    koncepcja kodeksów dwutorowych - należy operować karami i środkami zabezpieczającymi

•    program szkoły socjologicznej był czymś w rodzaju kompromisu między eksponowaniem gwarancyjnych funkcji prawa, a skutecznym zwalczaniem przestępczości - recydywy i przestępczości zawodowej

•    F. Liszt: kara powinna być dostosowana do osobowści sprawcy i tego, w jakim stopniu zagraża innym -> powinna wywierać na nim wpływ prewencyjny (prewencja szczególna, indywidualna) a jednocześnie kara powinna być sprawiedliwa

•    inni przedstawiciele: A Prins, van Hamel - razem z Lisztem stworzyli Międzynarodowe Stowarzyszenie Prawa Karnego i stworzyli specjalistyczne czasopismo o prawie karnym -> wywarli tym samym wpływ na ustawodawstwo karne w wielu krajach europejskich -Szwajcaria, Niemcy i w szczególności polski z 1932 - którego twórcą był zwolennik socjologizmu - J. Makrewicz; z Polaków jeszcze - B. Wróblewski

1. Prawo karne epoki socjalistycznej 4. Źródło zobowiązań w wielkich kodyfikacjach

6.    Własność - bgb, zgb

7.    Ustrój małżeński majątkowy obowiązujący na ziemiach polski XIX i XX wiek