36260

Jak już wcześniej wspomniałam, w 1766 roku wydane zostały Uwagi rzeczy ostatecznych i złości grzechowej, podzielone na dwie bardzo różne części: pierwsza - Uwagi różne rzeczy ostatecznych to wybór tekstów osobistej liryki religijnej, poddany wymogom "poprawnej" poetyki, druga - Uwagi śmierci niechybnej, uznana przez wielu za przykład zwyrodnienia barokowej estetyki, w niekonwencjonalny sposób podejmuje problematykę przemijania i śmierci.

Cześć pierwsza, zawiera „Tekst o miłości bożej”, swoistą modlitwę liryczną, którą człowiek- istotna najniższa, tutaj mamy przykład barokowej realizacji motywu „marności”, zanosi do Boga- dobra najwyższego. Wyznaje również swoją miłość do Boga, króla i sędziego wszystkich. Wielbi Boga za pośrednictwem Maryji i świętych w niebie, śpiewając bogu hymn pochwalny- „Święty...”

Widzi w Bogu, również ojca i Pana miłościwego, który jest sprawiedliwy- dla dobrych hojny, ale też na złych niemściwy.

Podmiot liryczny, zauważa, że cały świat koclia Boga, od najmniejszej mrówki poczynając

Ów świat kocha boga- swego stwórcę, bo ten, umiłował go i z niczego stworzył. A bez

miłości bożej wszędzie potępienie.

Zauważa też, podmiot lityczny , że wszystko, co posiada, pochodzi od boga i jemu to zawdzięcza bogu,. Dlatego też, jeśli Bóg zechce mu cokolwiek z dóbr odebrać, ten nie sprzeciwi się, gdyż, wszystko mu zawdzięcza. Nawet, jeśli chodzi o ludzkie życie, którego panem jest Bóg i ma moc odebrać go w każdej chwili.

Podmiot liryczny, świadomy swej niedoskonałości, żałuje za grzechy, wylewając łzy.

Widzi siebie jako nędznego grzesznika, za którego Jezus zmarł na krzyża

Na końcu „Tekstu o miłości bożej „ podmiot liryczny, oddaje się bezwarunkowo bogu i prosi o odpuszczenie win słowami: Boże bądź milościw

Warto również powiedzieć słów kilka o języku Baki w tejże części utworu.

Wyróżnia się niewątpliwie bogactwem środków poetyckich takich jak: liczne apostrofy skierowane do Boga, epitety, anafory, powtórzenia, przerzutnie, metafory, wykrzyknienia

Druga część „Uwag rzeczy ostatecznych i złości grzechowej”, zgoła odmienna od części pierwszej. Każdy utwór dedykuje konkretnej grupie odbiorców, i tak mamy- „ Starym Uwaga”, „Młodym Uwaga”, „Panom Uwaga”, „Uwaga Damom” „Rycerzom Uwaga”, „Duchownym Uwaga” itd. Już w tytułach utworów, można doszukać się nawiązania do średniowiecznego motywu danse macabre- tańca śmierci, któiy nie ominie nikogo. Nikt nie może uchronić się przed śmiercią. Motyw ten wykorzystany został również w utworze „Do czytelnika”, w któiym przywołuje szereg, zasłużonych postaci liistorii starożytnej, takich jak Aleksander Wielki, czy też Kserkses, przezwyciężonych przez śmierć, której musi poddać się i prostak i polityk. Doktor z nią nie potrafi dyskutować, ani filozof zbić jej argumentów. Gdyż, -„wszędy doścignie śmierć jawna, choć skrycie”. W ostatnich 4 wersach utworu, Baka zawiera cel, któiy obrał przy tworzeniu uwag. A mianowicie- wywołanie wstrząsu duchowego, niosącego za sobą, nawrócenie grzesznego czytelnika. Tak, aby życie w cnocie poprzedziło śmierć.

Baka, świadomy, marności życia i rzeczywistości ziemskiej, gardzi światem doczesnym. Ta postawa bliska jest autorom literatury sowiźrzalskiej, którzy nie mogąc znieść rzeczywistości, gardzą nią, tworząc swój własny świat na opak, będący zaprzeczeniem realnego świata.

Niedoskonały i nietrwały świat staje się zwodniczy i nieprzychylny