36448

Zdrowie fizyczne

Z fizjologicznego punktu widzenia zdrowie iesi to pełna zdolność onanizmu do utrzymania równowagi pomiędzy nim a środowiskiem zewnętrznym, do prawidłowego reagowania na zmiany środowiska i adaptacji do tych zmian. Jest uwarunkowane min. prawidłowym składem biochemicznym, harmonią i równowagą zarówno w środowisku wewnętrznym organizmu, jak i w otaczającym go przyrodniczym środowisku zewnęffznym - naturalnym środowisku człowieka.

W środowisku wewnętrznym toczą się podstawowe dla zdrowia biochemiczne procesy wznosni, namnażania oraz kształtowania czynności poszczególnych tkanek i narządów, jak również osobniczej obronności i immunologicznej reaktywności oiganizmu. Jest ono w dużym stopniu modelowane przez otaczające człowieka środowisko zewnętrzne.

Na organizm człowieka pośrednio lub bezpośrednio wywierają wpływ wszystkie komponenty środowiska zewnętrznego (rośliny, zwierzęta, inne organizmy ludzkie, gleba, powietrze, woda itp.j.Działają one na niego korzysmie lub niekorzystnie.

Organizm człowieka posiada wrodzoną predyspozycję do obrony oraz podatności na reagowanie na określone choroby. Jest ona indywidualnie zróżnicowana, uwarunkowana odpowiednimi genami zawartymi w układzie chromosomalnym poszczególnych osób. Ta predyspozycja może być przekazywana ptzez rodziców na potomstwo z pokolenia na pokolenie. Może też w toku życia być modyfikowana różnymi czynnikami mutacyjnymi.

Orgaiuzm człowieka nie tylko został wyposażony w liczne cechy umożliwiające mu ptzeżycie, rozród i biologiczne doskonalenie, ale też w zdolność przystosowania się do różnorodnych warunków życia.

Zdrowie biologiczne jest dziedziną, w której z obiektywnego punkm widzenia po osiągnięciu dojrzałości rozpoczyna się ubytek zasobów. Niektóre funkcje organizmu są najsprawniejsze w momencie urodzenia, np. gojenie się ran i właściwie już od urodzenia zaczyna się starzenie biologiczne.

Sprawność fizyczna ludzi dorosłych stopniowo maleje, a z drugiej strony wraz z wiekiem wzrasta prawdopodobieństwo wielu chorób somatycznych. Dostępne są jednak możliwości utrzymania organizmu w dobrej formie do późnego wieku. Systematyczne ćwiczenia, uprawianie sportów umożliwiają zachowanie nie uszczuplonej sprawności fizycznej nawet po prcekroczeniu wieku emerytalnego. Przestrzeganie zasad dotyczących zdrowego stylu życia i zapobiegania chorobom sptzyja również utrzymaniu zasobów zdrowia biologicznego. Otwiera się tu pole dla promocji zdrowia.

Okres późnej starości życia u większości ludzi wiąże się jednak z załamaniem zdrowia oiganizmu. Typowe problem w tym wieku to:

•    postępujące zmniejszenie zdolności funkcjonalnych (chodzenie, czynności codzienne, widzenie, słyszenie), czemu towarzyszy przeżywanie stresu;

•    ogólna słabowitość, wątłość, widoczna knichość;

•    niejasne objawy, różne dolegliwości powodujące cierpienie, których przyczynę trudno jest znaleźć;

•    współ występowanie różnych chorób.

Późna starość nie musi być jednak okresem inwalidztwa, zmniejszonej sprawności i cierpienia.. Na pomyślniejsze oczekiwania pozwalają dane statystyczne dowodzące „kompresji chorobowości”. Zjawisko to polega na tym, że wydłużeniu życia towarzyszy zwiększenie liczby lat prceżytych bez inwalidztwa. Duże znaczenie ma również subiektywna percepcja zdrowia, która zależy w dużym stopniu od uwarunkowań indywidualnych. Osoby starsze łatwiej adaptują się do życia z chorobą niż osoby młode, które traktują zwykle chorobę jako wydarzenie niezasłużone i niesprawiedliwe. Osoby starce maja świadomość tego. że występowanie chorób w późniejszym wieku jest czymś normalnym, co wyraża się lepszymi wskaźnikami przystosowania.

Zdrowie psychiczne

Według Kazimierza Dąbrowskiego: to zdolność do rozwoju w kierunku wszechstronnego rozumienia, przeżywania, odkiywania i tworzenia coraz wyższej hierarchii rzeczywistości i wartości, aż do konkretnego ideału indywidualnego i społecznego.

Polega na prawidłowym rozwoju inteligencji, prawidłowych reakcjach emocjonalnych, dojrzałości, zdolnościach adaptacyjnych oraz umiejętnościach przeciwstawiania się stresom. Zależy od otoczenia jednostki oraz od jej stosunku do tego otoczenia.

Ważnym warunkiem zdrowia psychicznego jest zdolność do adaptacji, czyli dostosowania się do otoczenia. Jednostka musi mieć zdolność zmieniania się, jeśli otoczenie tego wymaga. Zdrowy człowiek może wewnętrzną równowagę swych

2