3662

episteme, (która może być tyiko o tym, co nie może być inne; nie interesuje się tym, co jednostkowe i rzadkie) Musi istnieć coś stałego, bowiem w przeciwnym wypadku sam świat byłby w zasadzie niepoznawalny. Poznanie niezmienne nie gwarantuje jego prawdziwości. Ogół jest cenny, gdyż ujawnia

przyczynę. Pefinigja i dowód stanowił dwa dalsze warunki istnienia poznania naukowego. Definicja dotyczy wprost formy, która decyduje o tożsamości bytu. Program poznania przyczynowego „ Tylko wtedy posieliśmy wiedzę o rzeczy, gdy poznaliśmy jej przyczynę ". Filozofowanie zaczyna się od zdziwienia dotyczicego zmysłowych rzeczy, które zachowuj± się różnie. Dziwienie się zakłada nieznajomość ukiytych przyczyn tych zjawisk i sprawia, że ludzie ich poszukuj!. Chodzi zawsze o odkrycie przyczyny istotnej, bez której fakt nie mógłby mieć miejsca. FILOZOFIA powstała jako racjonalizacja mitologii.

Na pytanie jak powstał świat?", zaczęto szukać odpowiedzi w samym świecie. PRZYCZYNY: materialna formalna sprawcza Arystoteles dodał do nich jeszcze trzeci!: celowi Tłumaczenie rzeczywistości w aspekcie statycznym prowadzi do odkrycia w nim czynnika zwanego formi, zaś w aspekcie dynamicznym -trzech następujicych czynników: w aspekcie zmienności - materii, powstania

-    sprawcy, ruchu - celu. Przedmiotem materialnym poznania naukowego jest sama rzeczywistość, zmienny świat, zawierajicy wiele różnych bytów, wzajemnie jednak ze sobi powiizanych wielorakimi relacjami przyczynowymi. „ Wtedy, bowiem sidzimy, żeśmy dani rzecz poznali, gdyśmy wykryli jej pierwsze przyczyny i pierwsze zasady, aż do ostatecznych elementów " „Fizyka" -pierwsze zasady wyjaśniaj! się same, s±, bowiem poznawalne same przez

się i przekonywujice w sobie. Ruch i cel tworzi wraz z formi swoisti jedność; forma zaś jest tożsama z istoti i stanowi akt bytu (siłę realizujici jego cel). Dlatego też wszystkie przyczyny daji się sprowadzić do materii i formy - ostatecznie zaś materii czystej i czystej formy (Boga). Uwarunkowania fizykalno-metafizyczne Zagadnienie obrazu Świata i rozumienia bytu Budowa kosmosu i występujice w nich ruch oraz ich przyczyna Kosmologia Arystotelesa jest przede wszystkim próbi wyjaśnienia i systematyzacji poglidów jego poprzedników. Jest pierwszym filozofem usiłujicym wszystkie znane mu zjawiska wytłumaczyć w ramach przyjętego schematu świata i za jego pomoci. „O niebie" - traktat, w którym wyjaśnia naturę, formę i wieczność świata; uzupełniaj! go: „O powstaniu i ginięciu", „O ruchu zwierzit", „O poruszaniu się przestrzennym zwierzit", „Meteorologika", „Fizyka" KOSMOS: obejmuje wszystko, cokolwiek jest ciałem ma kształt wielkiej, skończonej i wypełnionej kuli, w jej środku znajduje się ziemia zewnętrzni granicę stanowi sfera gwiazd stałych, poza ni! nie ma już nic ziemia otoczona jest szeregiem

koncentrycznych sfer kolejno ji otaczajicych: wodi, powietrzem, ogniem sferę ognia otaczaj! przezroczyste sfeiy, w których umocowane si i kriżi planety jwiat jako całość nie jest czymś jednolitym, składa się z dwóch, wyra-nie różnych części - dolnej i górnej, czyli ziemskiej i niebieskiej. Linię podziału wyznacza sfera księżyca - świat rozpada się na sferę nadksiężycow!

-    pod księżycowi. ;WIAT PODKSIĘŹYCOWY wszystkie ciała tej sfery składaj! się z 4 podstawowych elementów: wody, powietrza, ziemi i ognia każdy z

tych elementów ma swoje naturalne miejsce i zgodnie ze swój! natur! ulokowany jest w odpowiedniej sferze na Ziemi elementy nie występuj! w czystej postaci, twórz! ciała złożone - si wzajemnie wymieszane, ponadto ulegaj! one nieustannym przemianom -jedne przechodzi w drugie elementy same z siebie s± niezniszczalne, jedynie całości z nich utworzone mog! ulegać rozpadowi elementy charakteryzuj!