42365

Klasyfikacja partii politycznych zależy od przyjętych kryteriów, podstawowym są interesy grupowe (główny interes reprezentowany przez partię, jej „cel programowy"). Często wiele partii konkuruje ze sobą o miano głównego reprezentanta interesów określonej klasy.

Wyróżniamy:

-    partie burżuazyjne, wśród nich pp wielkiego kapitału, średniej burżuazji itp... np. Partia Konserwatywna w UK

-    pp robotnicze - socjalistyczne, socjaldemokratyczne, partie pracy itp.

-    pp klas i warstw pośrednich i chłopstwa lub drobnych kupców i przedsiębiorców oraz rzemieślników

-    chłopskie partie skandynawskie

•    PSL w Polsce

-    Partia Agrarna - Włochy

•    partie radykalne III i IV Republiki Francuskiej

-    pp reprezentujące interesy narodowe lub regionalne

-    Partia Óuebecois (Kanada, jak by się ktoś nie zorientował :P)

-    Liga Północna

-    pp faszystowskie - szerzące hasła prymatu partii i państwa nad społeczeństwem, czystek etnicznych, potrzeby silnego wodza narodu i takie tam.

Systemy partyjne - stosunki w ich ramach regulują pewne zwyczajowe normy polityczne (Sobolewski), odzwierciedlają układ sił politycznych w społeczeństwie.

-    jednopartyjne - np. Meksyk

•    dwupartyjne - UK, Niemcy, USA

-    wielopartyjne - Francja, Skandynawia, Polska

Mówiąc o systemach partyjnych mamy na uwadze takie partie, które sprawują władzę lub mogą do niej pretendować, a nie wszystkie partie w państwie.

Najprostsza klasyfikacja partii - podział na lewicę i prawicę.

Partie prawicowe:

-    dążą do utrzymania wielu więzi międzynarodowych

-    istnieje „Międzynarodówka Liberalna”, utworzona w 1947, ale nie wszystkie partie liberalne są jej członkami. Jej zasięg ogranicza się do rozwiniętych, bogatych krajów przemysłowych.

-    jedynymi pp prawicowymi, które mają organizacje ponadnarodowe, są pp chadeckie. Pierwszy międzynarodowy kongres 1925, utworzenie Światowej Unii Chrześcijańskiej Demokracji 1961. Przestrzenne rozmieszczenie chadecji na świecie pokrywa się z rozmieszczeniem wyznawców religii rzymsko-katolickiej.

-w programach dominują wartości nie związane z ekonomia -> nacjonalizm, religia

Partie lewicowe:

-    tworzą międzynarodówki, są ważną częścią historii i tradycji partyjnych o różnych odniesieniach ideologicznych i moralnych

-1848 Marks i Engels „Proletariusze wszystkich krajów łączcie się”

-1864 Międzynarodowe Stowarzyszenie Robotników (I Międzynarodówka) -połączone brytyjskie i francuskie związki zawodowe: rozwiązana w 1877