43602

Obserwac ją - polega na rejestracji i analizie zachowań ludzkich i skutków ich działań, umożliwia opis preferencji i atrakcyjności towarów dla klientów. Jest to uniwersalna metoda badan, lecz niesamodzielna. Od obserwacji wszystko się zaczyna i na niej kończy, pełni ona rolę pomocnicza towarzysząc innym metodom i technikom badawczym. Obserwowana osoba jest biernym obiektem pomiaru.

Rodzaje obserwacji:

Obserwacja nie kontrolowana - Obserwacja ta odbywa się często w warunkach naturalnych, a osoby obserwowane są tego nieświadome. Obserwator nie wpływa na podmiot badania. Np. zliczenie ile osób spośród oglądających zewnętrzną wystawę sklepową dokona zakupu. Obserwacja kontrolowana - Osoba badana nie jest świadoma obserwacji, ale jednocześnie jest pod wpływem obserwatora. Np. Obserwator występuje w roli klienta i w rozmowie z ekspedientką obserwuje jej postępowanie.

Obserwacją ukryta - polega na wejściu badacza do grupy obserwowanej na zasadach jej członka - umożliwia opis naturalnego zachowania konsumentów i sprzedawców. Obserwator w celu ukrycia badaiua zagrać może rolę klienta.

Obserwacja jawna - badacz występuje oficjalnie w swej roli, często przeprowadza się wywiady z osobami nie należącymi do danej zbiorowości. Wykorzystuje się tutaj techniki rejestracji zjawisk rynkowych na taśmach filmowych i magnetofonowy cli, czy cyfrowo, można je uzupełnić kwestionariuszami oraz testami psychologicznymi.

Obserwacja nie standaryzowana - nie ogranicza obserwatora ani pod względem zapisu wyników obserwacji, ani pod względem sposobu jej przeprowadzenia. W miarę standaryzacji rośnie stopień kontroli obserwowanego i obserwatora, który stosuje precyzyjniejsze instrumenty pomiarowe: począwszy od ogólnej instrukcji do dziennika obserwacji i instrumentów mechanicznych.

Obserwacja standaryzowana - obserwator wcześniej wie, w jakich warunkach będzie prowadzona obserwacja i jak będą zapisywane wyniki. Zapisowi podlegają tylko obserwacje zamieszczone w dzienniku obserwacji. Obserwacja standaryzowana jest konieczna w przypadku kodowania jej wyników w celu analizy ich komputerowej.

Obserwacja systematyczna - przeprowadzana jest na podstawie planu, który koncentruje badania na wybranych zjawiskach systematycznie badanych i klasyfikowanych. Wśród środków technicznych, oprócz wcześniej wymienionych form nadzoru naukowego, stosuje się plany obserwacji, obserwację zbiorową, schematy kategoryzacji i symbolizację zaobserwowanych zjawisk i zachowań.

Rejestracje - służą pomiarom cech rzeczy i zjawisk, a nie cech ludzi. Np. prowadzenie w przedsiębiorstwie raportu kasowego i zapisywanie wartości każdej transakcji w księgowości lub rejestracja obrotów towarów na szczeblu handlu hurtowego i detalicznego oraz w sferze konsumpcji, gdzie pomiar prowadzi się w formie panelu.

Degustacje i ocena próbek - degustacja i ocena próbek polega na ocenieniu jakości towarów. Dokonuje się jej zazwyczaj grupowo metodami organoleptycznymi.

Eksperymenty - polegają na manipulowaniu przez eksperymentatora zmiennymi w taki sposób, aby oddziaływały one na inne zmienne, których zmiany poddawane są pomiarom. Zmienne manipulowane to zmienne niezależne lub inaczej przyczyny, a zmienne poddane pomiarom to zmienne zależne lub inaczej skutki. Kontrolowanie eksperymentu jest możliwe dzięki zależności przyczynowo - skutkowej miedzy zmiennymi.