6121

Wiek XVIII

Do 1729 roku brak prasy periodycznej

Wydawane są druki nieregularne, tzw. gazety seryjne - Jan Aleksander Priami:

Wiadomości krajowe: „Awizy”, „Nowiny”, „Wiadomości” + nazwa miasta np. „Gazety z Warszawy”

Wiadomości zagraniczne: „Wiadomości Różne Cudzoziemskie”

1729 rok - przywilej wydawniczy dla pijarów - ks. Jan Naumański:

„Kurier Polski” i „Uprzywilejowane Wiadomości z Cudzych Krajów ”

■    tygodniki o nakładzie około 1000 egzemplarzy

■    oraz czasopisma w języku francuskim i niemieckim

W 1736 roku przywilej wydawniczy na pisma w języku polskim (oraz włoskim i łacińskim) przejmują jezuici - ks. Franciszek Bohomolec, potem ks. Stefan Łuskina „Wiadomości Warszawskie”

Po 1760 roku: polskie Oświecenie

1774 „Gazeta Warszawska” red. Ks. S. Łuskina (tytuł przetrwa 150 lat) Publicystyka polityczna Łuskiny - konserwatysty i klerykała:

-    Pozytywny stosunek do króla, Katarzyny II,

-    Zajadle zwalcza idee i filozofów Oświecenia,

„Gazeta Narodow a i Obca” - nurt odrodzeniowy, patriotyczny i reformatorski, konkurencja dla Łuskiny

-    Forma i treść wzorowana na typowych gazetach europejskich Publicystyka polityczna:

-    Nakłanianie do reform ustrojowych (konstytucja)

-    Sprawozdania z obrad Sejmu Wielkiego

-    4 maja 1791 zamieszczono skrót Konstytucji, a w kolejnych numerach pełny tekst Pisma literackie warszawskich salonów:

„Monitor” 1765-1785 - organ polskiego Oświecenia I. Krasicki, F. Bohomolec

-    Inicjuje dyskusje na ważne tematy, Odrzuca kulturę sarmacką

-    Propaguje odnowę moralną i polityczną oraz reformy społeczne

„Zabaw y Przyjemne i Pożyteczne” - 1770 - 1777 - A. Naruszewicz