124444

D 1729 r. to początek polskiej informacyjnej prasy periodycznej, o Przyczyny:

D Wzrost znaczenia Warszawy.

D Czas uspokojenia sytuacji międzynarodowej.

D Brak ograniczeń formalno-prawnych, o W 1729 r. król wydał pozwolenie o charakterze monopolu dla zakonu pijarów na wydawanie gazet informacyjnych w języku polskim w Koronie, o Podobne pozwolenie na terenie Wielkiego Księstwa Litewskiego otrzymała Akademia Wileńska.

o W ten sposób od stycznia 1729 r. ukazują się:

D „Nowiny polskie" - problematyka krajowa.

D „Relata refero" - wiadomości zagraniczne, o W końcu 1729 r. zmieniono te tytuły na odpowiednio:

D „Kurier polski" (pod względem ilości informacji czołówka europejska).

D „Uprzywilejowane wiadomości z cudzych krajów" o Twórcą tych pism był ks. Jan Małmański.

o W 1737 r. w jednym z numerów „Kuriera Polskiego" wydrukowano informację o porodzie królowej, zamieniając przez omyłkę słowo „królowa" na „krowa".

o W rezultacie pijarzy zostali pozbawieni koncesji, która została przyznana jezuitom.

o Jednak w rękach jezuitów poziom pisma się obniżył.

o Na pocieszenie pijarzy dostali pozwolenie na wydawanie prasy w językach obcych.

D W połowie XVIII zaczyna dominować na rynku pism informacyjnych ośrodek wileński z „Kurierem litewskim" na czele.

0 W 1773 r. następuje kasata zakonu jezuitów i upada ich monopol.

D Do przejęcia monopolu pretenduje Franciszek Bohomolec. ale dostaje go dożywotnio ex-jezuita, ks. Stefan Uskina (reprezentant konserwatywnej szlachty, bardzo dobrze wykształcony, wzór intelektualisty).

o W 1774 r. Uskina wydaje pierwszy numer „Gazety warszawskiej", o Łączyła ona w sobie informację i wątki publicystyczne (sprawy ideologii i ustroju).

o Nurt konserwatywny, przeciwstawiający się liberalizmowi, francuskim encyklopedystom i ideologii oświeceniowej o Serwis składał się z doniesień listowych i nie odbiegał od standardu europejskiego.

o Uskina był pierwszym redaktorem, który manipulował informacją, o „Gazeta warszawska" szczególną rolę odegrała w momencie przełomowym dla Polski, czyli w okresie obrad Sejmu Wielkiego (1788 - 1792), wspierając przeciwników reformy ustrojowej i konstytucji III maja. o W latach 1774 - 1794 ukazywała się 2 razy w tygodniu, po 8 stron, w nakładzie od 500 do 1500 egzemplarzy, o Uskina wprowadził ogłoszenia i prenumeratę.

D Zaczął tworzyć się rynek prasowy: istniały gazety obcojęzyczne, wydawane nadal przez pijarów oraz były dostępne gazety zagraniczne.

D Zaczęły też pojawiać się gazetki pisane: o Druki ulotne, o Nieperiodyczne.

o Powstawały w Krakowie, Gdańsku lub Toruniu, o Były zbiorem korespondencji z różnych miejsc, o Spełniały też funkcję propagandową.

2