7585

- kreacji pieniądza kredytowego przez banki komercyjne (polityka monetarna).

Bezrobocie

Bezrobocie jest to zjawisko gospodarcze polegające na tym, że pewna część ludzi zdolnych do pracy i poszukujących jej nie znajduje zatrudnienia.

Jego miarą jest stopa bezrobocia, będąca relacją liczby zarejestrowanych bezrobotnych do zasobu siły roboczej lub do liczby ludności w wieku prodiiccyjnym (16-65 lat mężczyźni i 16-60 lat kobiety). Siła robocza jest to liczba osób pracujących lub poszukujących pracy.

Pewien poziom bezrobocia (3-4%) jest w gospodarce nieunikniony, a nawet konieczny (umożliwia dostosowanie struktury produkcji do zmieniających się potrzeb). Nadmierne bezrobocie jest jednak zjawiskiem niekorzystnym.

OD CZEGO ZALEŻY BEZROBOCIE

współczynnik aktywności

liczba ludności w wieku produkcyjnym

rozmiar zatnidnienia

WSPÓŁCZYNNIK AKTYWNOŚCI= liczba aktywnych zawodowo/liczba ludności w wieku produkcyjnym STOPA BEZROBOCIA = liczba bezrobotnych / liczba os aktywnych zawodowo (w %)

SKUTKI BEZROBOCIA:

•zjawisko negatywne z pkt widzenia społecznego, ekonomicznego i poniekąd politycznego

-    wzrost patolologi społecznych

1) RODZAJE BEZROBOCIA

Z punkty widzenia form przejawiania się bezrobocia wyróżniamy następujące jego rodzaje::

-    płynne - to taki stan rynku pracy, gdy każdorazowo występuje pewna liczba ludzi bez pracy, lecz skład tej grupy zmienia się. Po pewnym czasie część z bezrobotnych znajduje pracę, niektórzy z pracujących ją chwilowo tracą.

-    chroniczne - to taki stan rynku pracy, gdy grupa bezrobotnych nie ma żadnych (lub bardzo małe) szanse na znalezienie pracy. Grupę tę najczęściej stanowią ludzie w wieku podeszłym, o złym stanie zdrowia i inwalidzi.

-    utajone - to taka forma bezrobocia, która nie jest objęta żadnymi statystykami.

Według klasyfikacji wywodzącej się z teoretycznego nurtu keynessowskiego, wyróżniamy następujące rodzaje bezrobocia:

-    frykcyjne - obejmujące osoby czasowo bezrobotne z powodu zmiany miejsca pracy lub kwalifikacji. Jest to bezrobocie, które ma charakter płynny, wywodzące się z niedoskonałości rynku pracy, opóźnień czasowych w dopasowaniu struktury podaży pracy do struktury popytu na pracę. Te niedopasowania strukturalne na rynku pracy wynikają ze zmiany w strukturze popytu na pracę, spowodowanej zmianami w strukturze produkcji, a także wiążącą się z napływem siły roboczej na rynek pracy, zmianą preferencji, co do miejsca pracy. W wyniku działania tych czynników z jednej strony powstają wolne miejsca pracy, z drugiej zaś okresowo pojawia się bezrobocie. Ma ono jednak charakter płynny, po pewnym czasie bezrobotni znajdują jednak swoje miejsca pracy.

-    strukturalne - związane z ograniczeniem produkcji lub zanikaniem pewnych dziedzin działalności gospodarczej, w związku z czym powstaje nadmiar pracowników reprezentujących określone zawody, jest to bezrobocie pozornie podobne do bezrobocia frykcyjnego, jednak zmiany na rynku pracy mają charakter trwały. Mogą być one efektem zmian techniki i technologii wytwarzania obejmujących swym zasięgiem większość dziedzin wytwórczych. Prowadzi to z jednej strony do powstania wielu nowych miejsc pracy, a z drugiej, w niektórych grupach zawodowych do powstania wielkiego bezrobocia.

-    klasyczne, pojawiające się. gdy w wyniku działalności związków zawodowych lub ustawodawstwa pracy poziom płac jest wyższy od poziomu równowagi (pracodawcy zmniejszają wówczas popyt na pracę),

-    technologiczne, związane z wprowadzaniem postępu technicznego, zastępowaniem pracy ludzi pracą maszyn i urządzeń.

-    cykliczne - nierozerwalnie związane z niedostatecznym popytem. W okresie prosperity rośnie zatrudnienie, zmniejsza się bezrobocie, wzrasta produkcja i popyt globalny. Po osiągnięciu apogeum następuje załamanie - zmniejsza się popyt, produkcja i zatrudnienie. Lekarstwem na ten rodzaj bezrobocia jest pobudzenie aktywności gospodarczej, zwiększenie popytu globalnego.