103530

Słowo „kult” bywa używane potocznie w trzech zakresach: jako oznaczenie jakiegoś rodzaju praktyk, opis jakiegoś rodzaju zachowań religijnych i sposób traktowania osób lub przedmiotów. Nas będą obchodzie dwa pierwsze znaczeiua.

Kult jest niezbywalną częścią religii i obejmuje religię praktykowaną zarówno indywidualnie jak i społecznie. Jest uzewnętrznieniem - obiektywizowaniem wewnętrznych aktów religijnych. Przedmiotem kuku jest sacrum w postaciach właściwych dla różnych religij. Czynności kultowe są na nie nakierowane z zamiarem intencjonalnym. Zwykle isDiienie zgodności między kształtem kultu a treściami wierzeń i normami działali. Kult jest uznaniem zasadniczej wątłości sacnim dla całego systemu aksjologicznego danej wspólnoty Spencer kult widział dwuaspektowo: jako sposób składania ofiar i przedmioty ofiarnictwa Durkheim postrzegał kult z perspektywy jego funkcji społecznych. Widział ich cztery: wprowadzenie do życia religijnego, integracja zbiorowości, podtrzymywaniu tradycji i wspomaganie społeczeństwa w momentach przełomowych lub kryzysowych.

Malinowski, widział trzy funkcje publicznego kultu religijnego. Kult jest manifestacją norm obyczajowych i moralnych głoszonych w doktrynie religijnej. Po drugie, wspólnotowość kultu oznacza zgodne wywyższanie sił sakralnych. Po trzecie, publiczny kult sprzyja utrwaleniu tradycji sakralnej.

J. Wach stwierdził, że kult jest wyrazem przeświadczenia ludzkiego o doświadczeniu sacrum. Termin kuk należałoby określać „wszystkie działania, które wypływają z doświadczenia religijnego i są przez nie wyznaczane"

Niezmiemiość lub ińepodatność kultu na zmiany ugruntowuje niejednokrotnie język kuku. Zwykle kult jest z początku realizowany poprzez obrazy, słowa, symbole, dość powszechnie rozumiane w języku naturalnym. Język religijny, w tym kultowy ma funkcje ekspresyjną, perswazyjną i performatywną Pierwsza odzwierciedla emocje człowieka; środki ekspresyjne użyte w kulcie mają nakłonić innych uczestników do współudziału w akcie kultowym: funkcja performatywna sprowadza się do „słowa czyniącego”, tekstu, który nie opisuje rzeczywistości, ale czyni akty sakralne.

Kult bywa przez religiologów wyprowadzany z mitu i odświętnego odprawiania.

Czas święty - istniejący obiektywnie w dwóch znaczeniach:

ljjako obejmujący dzieje w ogólności

2)jako czas faktycznych wydarzeń w przeszłości

Rytuał jest w takim wypadku przybliżeniem uczesmików i widzów do treści i wydarzeń opowiadanych w micie Mit zostaje przekształcony w role kuhowe - sceny dramatu. Mit rozpisany na głosy może być odtwarzany wielokrotiue i stopniowo wykształca własne symbole, zachowania i wzorce.

Niezwykle trudno jest ustalić trafną klasyfikacje lub typologię kultów ze względu na ich strukturę czy formy obrzędowe

Jedną z najbardziej przekonywujących klasyfikacji kultu przedstawił J. Wach

Jej podstawą jest środowisko społeczne, w któtym kult w odpowiedni sposób i z odpowiednich względów doktrynalnych jest sprawowany. Wyodrębnione zostały w ten sposób: kulty rodzinne, kulty oparte na pokrewieństwie, kulty lokalne i narodowe oraz kulty charakterystyczne dla stowarzyszeń opartych na zasadzie płci i wieku Plusem tej klasyfikacji jest ukazaiue. w jakich postaciach kult rozwija się w różnych grupach społecznych; minusem jest to. że me mogła być przy takich założeniach dokonana typologia schematów