105425

System ten ukształtował się Stanach Zjednoczony cli w opozycji do systemu angielskiego parlamentarno gabinetowego (dwóchgłównej mierze zaważyły na tym racje historyczne). Pośród dwóch demokratycznych postulatów budowy form iządów: podziału władzy i icli równoważenia, ustrój prezydencki pizyznaje pierwszeństwo temu pierwszemu i na nim jest oparta cala jego struktura. Zasada równoważenia w ładz ma cliarakter pomocniczy, akceptuje jedynie tylko te instytucje, które mają chronić pized ingerencją jednej władzy w drugą. Tworzą one tzw. „System hamulców i równowagi” (checks adn hulances system).

W płaszczyźnie organizacyjnej wyrazem naczelnej zasady podziału władzy jest odrzucenie politycznej odpowiedzialności egzekutywy przed parlamentem, a także możliwości rozwiązania parlamentu pizez egzekutywę. W płaszczyźnie personalnej zasada ta oznacza bezwzględną niepołączalność stanowisk w parlamencie i systemie władzy wykonawczej oraz niezależność od parlamentu wyborów' prezydenta. Prezydent jako organ egzekutywy jest powoływany do władzy w dr odze bezpośrednich, lub pośrednich wyborów powszechnych, a więc posiada jednakową legitymację jak parlament, pochodzącą bezpośrednio od suwerena. W płaszczyźnie funkcjonalnej podział władz jest realizowany poprzez ścisłe rozdzielenie funkcji i kompetencji

Prezydent .jako organ władzy wykonawczej, łączy funkcje głowy państwa i premiera, a więc panuje i rządzi, jego kompetencje są uregulowane materią konstytucyjną oraz wynikają z utrwalonego zwyczaju konstytucyjnego. Mianuje on bezpośrednio ministrów (sekretarzy), którzy są przez niego odwoływani, a więc ponoszą polityczną odpowiedzialność tylko przed prezydentem. Sprawują swoje funkcje zgodnie z wskazówkami prezydenta które są dla ruch wiążące, są kierownikami poszczególnych departamentów' Sekretarze nie tworzą gabinetu w sensie konstytucyjnym. Prezydentowi przysługuje praw^ro veta o charakterze zawieszającym, może być ono przełamane kwalifikowaną większością głosów'. Prezydent ponosi odpowiedzialność konstytucyjną, za złamanie prawa do której zostaje pociągnięty przez parlament

System parlamentarno - prezydencki

Ta forma rządów stanowi swoistą hybrydę dwóch „podstawowych” modeli, parlamentarno gabinetowego i prezydenckiego. Ostateczny kształt jaki nabędzie ten system zależy od rozwiązań ustrojowych w danym państwie. Brak jest „klasycznego" modelu wskazującego na jednolitość rozwiązań ustrojowych.

Dla tej formy rządów konieczne jest występowanie następujących elementów:

1.    Istnieje dualistyczna egzekutywy czyli dwuczłonowa władza wykonawcza, przy czym prezydent nie ponosząc bezpośredniej odpowiedzialność przed parlamentem, wykonuje bezpośrednio pewne funkcje rządzenia samodzielnie, bez potrzeby uzyskarua kontrasygnaty właściwych przedmiotowy ministrów lub premiera ( którzy tworzą ciało kolegialne - gabinet).

2.    Prezydent pochodzi z bezpośredruch wyborów powszechnych, w którym naród (jako suweren) rozstrzyga w głosowaniu o powierzeniu konkretnej osobie spnwowarua luzęcht prezydenta i tym samym legitymizuje wykonanie władzy wykonawczej w imieniu nar odu.

3.    Ministrowie ponoszą odpowiedzialność polityczną nie tylko przed parlamentem, ale mogą ją ponosić także przed prezydentem.

Można wysnuć tezę. że „najwłaściwszym" określeruem systemu rządów o cechach wyżej wymienionych jest „półprezydencki", lub „semiprezydencki". Realizacją tej fonu rządów jest V republika francuska. W tym miejscu należy przybliżyć jej rozwiązania ustrojowe dotyczące kompetencji i wzajemnych relacji władzy ustawodawczej i wykonawczej.