106151

Powstawanie zachowania niedostosowanego

Zachowanie niedostosowane ma charakter albo (1) niepożądanego nawyku, który ukształtował się w procesie uczenia się albo (2) braku pożądanych nawyków.

3 mechanizmy uczenia kształtują nawyk

■    Warunkowanie sprawcze = Zachowanie powstaje i utrzymuje się w wyniku pozytywnych

konsekwencji z nim związanych. Gdy brak jest wzmocnień, zachowanie wygasa.

Wzmocnienie o (1) charakterze dodatnim polega na wystąpieniu zdarzenia, które ma funkcję

nagrody; o (2) charakterze ujemnym - na zapobieżeniu wystąpieniu zdarzenia, które ma funkcję kary.

■    Naśladowanie = Uczenie się na drodze naśladowania polega na obserwowaniu zachowania

drugiej osoby i powtarzaniu go. np. zachowania agresywne u dziecka, które obserwuje je u rodzica.

Zakres (duży lub mały) naśladowanego zachowania zależy od tego, czy obserwator postrzega wzmacniające następstwa zachowania modela. Obserwator podlega „zastępczemu wzmocnieniu".

■    Warunkowanie klasyczne = uczenie sie odruchów warunkowych (np. reagowania lekiem) przez

skojarzenie obojętnego bodźca warunkowego (zewnętrznego lub wewnętrznego), który działa równocześnie z bezwarunkowym bodźcem awersyjnym (stanem emocjonalnym) wywołującym obronę (Np. z nieprzyjemnymi doznaniami wegetatyWiymi, jak duszności, poty, kołatanie serca Lub doznanie poniżenia, które wywołują lęk).

Powstaje schemat reagowania: uwarunkowany lęk aktywuje - reakcję unikania i -następuje zredukowanie lęku (które wzmacnia reakcję ucieczki i unikania.

Tak powstaje nawyk reagowania lękiem, który nie znika samoistnie, ponieważ z powodu unikania nie mogą pojawić się żadne uczucia współzawodniczące z lękiem, obecność których sprawiłaby, że lęk słabłby.