107035

REALIZM PRAWNICZY

Podstawowe założenia realizmu amerykańskiego:

a)    prawo jest zmienne i tworzone przez sądy.

b)    prawo nie jest samo przez się celem, lecz środkiem do osiągnięcia celu i dlatego powinno być badane z punktu widzenia swej skuteczności, ze względu na te cele.

c)    społeczeńst wo zmienia się jeszcze szybciej niż prawo.

d)    badanie prawa istniejącego nie może być zaciemniane przez rozważania na temat tego. jakie ono być powirmo,

e)    przepisy i pojęcia prawne są wyrazem faktycznej praktyki prawnej.

f)    przepity prawne nie są czynnikiem warunkującym w sposób decydujący orzeczenia sądów-.

g)    należy zastąpić dotychczasowe ogólne pojęcia i proste reguły prawne konkretnymi Prawo podzielić można na:

a)    law in books ( praw-o w księgach ), którym sędzia nie jest zdeterminowany

b)    law in action ( prawostosowane )

Według realistów norma parana obowiązuje:

a)    jeśli dostatecznie prawdopodobne jest. że będzie ona realizowana lub w pizypadku jej przekroczenia - sankcjonowana pizez odpowiednie organy państw-a albo

b)    adresaci tej normy uznają ją za obowiązującą, gdy nie będą skłoiuii do stawiania oporu, gdy za przekroczenie danych norm będzie wymierzana sankcja.

Teorie psyehologicznerPsychologiczną teorię prawa opartą na metodzie introspekcji sformułował Leon Petraźycki. W tym czasie psychologia wyróżniała trzy kategorie przeżyć:

a)    poznawcze (jednostronne, bierne, intelektualne- wyobrażenia oraz sądy w sensie logicznym ),

b)    uczucia, doznania, przyj emności, przykrości (bierne, jednostronne, ale subiektywne ),

c)    przeżycia woli (jednostronne, czynne, relatywne )

Petraźycki dodał tu jednak przeżycia dwustronne o charakterze bierno- czynnym, które nazwał EMOCJAMI (np. emocje etyczne ) bądź IMBUCJAMI.

Emocje Etyczne to przeżycia o cliarakterze intelektualnym polegające na tym, iż z wyobrażeniem jakiegoś czynu wiążę się pewna emocja etyczna, która spraw-ia, że zastanawiamy się, czy dany czyn jest dobrem, czy złem, czy jest sprawiedliwy czy niesprawiedliwy-:

OBOWIĄZKI NATURY MORALNEJ to takie, które odczuwamy jako wolne czy nieskrępowane w tym sensie, że ich spełnienie nie jest czyimś uprawnieniem.

OBOWIĄZKI NATURY PRAWNEJ to takie, które odczuwamy jako rodzaj presji psychicznej. PRAWO to przeżycie psycliiczne o cliarakterze imperatywno- atrybutywnym, zobowiązująco-uprawniającym. Nie pochodzi tylko od ustawodawcy, ale istnieją także odmiany prawa intuicyjnego ( np. prawo zbójeckie ). Zmienia się wraz ze zmianami przystosowania się psycliiki ludzkiej do warunków życia społecznego.

Różnice między prawem a moralnością:

-    moralność domaga się spełnienia obow-iązku pizez sam podmiot obowiązku i to z pobudek zasadniczych, a nie z motywacji interesownych. Prawo zadow ala się spełnieniem obowiązku nie koniecznie przez podmiot tego obowiązku.

-    psychika moralna ma charakter pokojowy, a praw-na- wojowniczy, roszczeniowy