111433

Geneza ONZ.

Po zakończeniu IWŚ pojawiły się dwie propozycje budowy nowego ładu:

1)    Propozycja Lorda Loyd Georga 05.01.1918r. akcentowała konieczność zapewnienia relacji między państwami.

2)    14punktów Woodrowa Wolskona 18.01.1918 mówiące o utworzeniu Ogólnego Stowarzyszenia Narodów w Paryżu jako załącznik do traktatu wersalskiego-Pakt Ligi Narodów, którego nie ratyfikowały USA.

Liga Narodów funkcjonowała jako organizacja majace 3organy:

•    Zgromadzenie

•    Radę

•    Sekretariat

Jej siedzibą była Genewa. Traktat Ligi pozwalał na użycie siły, agresji jeśli jakieś państwo np. nie wywiązywało się ze swych zobowiązań.( czego zabraniała późniejsza Karta Narodów Zjednoczonych). Jenak Liga Narodów była pozbawiona znaczenia politycznego, ponadto nie zapobiegła wybuchu II WŚ, nie odegrała swej roli wobec czego myślano o stworzeniu nowej organizacji o ważniejszym znaczeniu. Dlatego F.D. Roosvelt spotkał się wraz z W.Churchillem jeszcze zanim USA przystąpiły do wojny i utworzyli ośmiopunktowa deklaracja-Kartę Atlantycką podpisana 14 sierpnia 1941 roku przez Winstona Churchilla i Franklina Delano Roosevelta na pokładzie okrętu HMS Prince of Wales kotwiczącego u wybrzeży Nowej Fundlandii na Oceanie Atlantyckim (stąd nazwa). Określała cele polityki Wielkiej Brytanii i USA w okresie II wojny światowej i po jej zakończeniu oraz zasady powojennych stosunków międzynarodowych. Głównie wskazywała na zasadę poszanowania granic, prawo do wyboru systemu politycznego, dostęp do zasobów naturalnych itp. Była aktem dwustronnym.

W czasie trwania II wojny światowej doszło do kolejnych spotkań Wielkiej Trójki (USA, Wielkiej Brytanii, ZSRR), podczas których ustalono, bazując na Karcie Atlantyckiej z 14 VIII1941, że istnieje potrzeba powołania powszechnej organizacji w celu pokojowego rozwiązywania konfliktów. Zasady Karty Atlantyckiej uznane zostały w Deklaracji Narodów Zjednoczonych podpisanej 111942 przez 26 państw.

Pomysł powołania ONZ narodził się podczas wspólnych obrad trzech mocarstw sprzymierzonych w walce z Niemcami hitlerowskimi: Wielką Brytanią, ZSRR i USA na konferencjach w Teheranie (1943), Waszyngtonie (1944), Jałcie (1945) i Poczdamie (1945). Oraz w Dumbarton Oaks (25.08.-07.09.1944r. w której wzięły udział 50 państw. Głównym punktem było prawo veta głównych mocarstw. Drugim elementem kto będzie mógł z tego prawa skorzystać: USA, Rosja, Chiny i W.B. potem przyjęto i Francje) oraz założycielska w San Francisco. Konferencja w San Francisco, będąca ostatnim etapem tworzenia ONZ, rozpoczęła się 25 IV 1945 i zakończyła po dwóch miesiącach obrad podpisaniem 26 czerwca Karty Narodów Zjednoczonych. Brało w niej udział 50 delegacji państw będących jej założycielami, 51 państwem-założycielem była Polska, która nie wzięła udziału w konferencji (podpisała Kartę Narodów Zjednoczonych 15 X 1945, a dokumenty ratyfikacyjne złożyła po 11 dniach). Karta Narodów Zjednoczonych, będąca statutem Organizacji Narodów Zjednoczonych weszła w życie 24 X 1945 roku i tą datę przyjmuję się za początek działalności Organizacji Narodów Zjednoczonych.