45801

eksportowanych do realizacji cen produktów importowanych. Kształtowanie się gospodarki światowej zostało zainicjowane powstaniem na przełomie XIX i XX w systemu gosp. europejskiej. W jego ramach tworzony był międzygałęziowy podział pracy, w którym kraje zachodniej części kontynentu głównie Holandia, Anglia, Francja i państwa niemieckie zaczęły się specjalizować w produkcji towarów przemysł owych podczas, gdy Europa Środkowa i Wschodnia koncentrowała się na rozwoju rolnictwa i przemysłu surowcowego.

6.Pojęciem tradycyjnego międzynarodowego podziału pracy określa się typ powiązań gospodarczych jaki się wytworzył w okresie upowszechnienia produkcji maszynowej i wprowadzenia do użytku nowoczesnych środków transportu (XVIII i XIXw.) cechą cliarakterystyczną tego okresu było ukształtowanie się podziału świata na nieliczną grupę krajów rozwiniętych gospodarczo, stanowiących centrum przemysłowe i na powstałe stanowiące dla nich zaplecze surowcowo-żywnościowe oraz rynki zbytu. W swojej klasycznej postaci tradycyjny międzynarodowy podział pracy występował do I wojny światowej. W wyniku działania procesów związanych z między innymi: następstwami wojen światowych i rewolucji w Rosji, rozpadem systemu kolonialnego, współzawodnictwem ekonomicznym, ideologicznym i militarnym państw zachodu z byłymi bardziej socjalistycznymi oraz przede wszystkim przyśpieszeniem postępu technicznego możemy mówić o powstaniu po II wojnie światowej współczesnej gospodarki światowej. W porównaniu z okresem tradycyjnego międzynarodowego podziału pracy w gospodarce światowej nastąpiły zmiany zarówno ilościowe jak i ilościowe (udział krajów rozwiniętych w produkcji globalnej stanowi nadal ponad 50% zaś w eksporcie globalnym 70%).

6A.Najprostszą formą powiązań produkcyjnych jest specjalizacja. Jej istota polega na ograniczeniu asortymentów wytwarzanych wyrobów lub liczby realizowanych procesów teclinologicznych w celu zwiększenia efektywności wykorzystania posiadanych czynników produkcji. Koncentracja nakładów na wytworzenie odpowiednio dobranych grup wyrobów określa się przy tym mianem specjalizacji przedmiotów ej. zaś w przypadku rozwoju tylko niektórych faz procesów technologicznych mówi się o tzw. specjalizacji technologicznej. Jeżeli weźmie się pod uwagę zakres towarowy współpracy, to wówczas specjalizację przedmiotową można podzielić na między gałęziową i wewnątrzgalęziową.

7.Specyficzną odmianę specjalizacji produkcji stanowią powiązania kooperacyjne. Jest to etap podziału pracy obejmujący produkcję podzespołów i części wyrobów gotowych przez z góiy określonego producenta dla znanego wcześniej odbiorcy.

8. Analiza terms of trade ma na celu określenie jak z biegiem czasu zmienia się siła nabywcza jednej grupy towarowej w stosunku do innej tj. towarów eksportowanych w stosunku do importowanych przez poszcz. kraje lub grupy krajów jeżeli oczywiście w ich strukturze nie zachodzą zbyt wielkie zmiany. Ewolucja w czasie cenowych terms of trade kraju lub grupy krajów daje pewną wskazówkę co do zmian korzyści krajów prowadzących wymianę.

9. Cenowa terms of trade kraju poprawiają się jeśli ceny dóbr eksportowanych w danym okresie ( zazwyczaj 1 rok) rosną szybciej niż ceny dóbr importowanych przez ten kraj. Taki kierunek zmiany cen oznacza bowiem zwiększoną siłę nabywczą kraju ponieważ za taką samą ilość dóbr A można kupić więcej dóbr B lub też mniej za nie zapłacić. Kształtowanie się wskaźnika terms of trade danego kraju tylko w pewnej mierze zależy od działania czynników, na które może on mieć bezpośredni wpływ. W decydującym bowiem stopniu o poziomie tego wskaźnika a co za tym idzie tek że opłacalności handlu zagranicznego decydują zmiany cen