50793

społeczną. Tworzą one system, gdyż jedne cele są bardziej centralne, a inne peiyfeiyjne. Wartości, normy też mogą być celami.

c/ kompetencje, nawyki - człowiek kształtuje, wytwarza w sobie określone nawyki.

Proces osobowości - zachowanie jest podtrzymywane przez motywacje, nawyki. Istotne: wewnętrzne standardy wartościowania ocen zachowań własnych i innych osób. Mogą one stawać się celami same w sobie.

-    wzmocnienie, szczególnie własnych przekonań, zachowań. Należy zrozumieć jak powstają wzmocnienia.

Uczenie się poprzez modelowanie, czyli obserwację modela, który daje szansę uwolnienia pewnych stanów emocjonalnych. Przeprowadzono eksperyment z lalką Bobo:

Trzem grupom osób pokazywano agresywne zachowania modela w stosunku do lalki, ale w grupie I nie było żadnych tego postępowania konsekwencji, w grupie II modela spotykała kara, w grupie III - nagroda. Dzieci z tych grup, gdzie modela spotykała nagroda lub nie było w stosunku do niego konsekwencji odtwarzały później zachowania agresywne, natomiast w grupie, gdzie modela spotykała kara dzieci nie powielały jego zachowania, bały się je odtwarzać.

Warunkowanie zastępcze - ludzie przejmują stany emocjonalne modela, np. widzę w domu bladego ojca, a gdy spotykam go ponownie, to sam robię się blady. Następuje przejęcie emocjonalnego klimatu modela.

4. Teoria konstruktów osobistych G. Kelly — podstawowe założenia oraz sposób interpretacji osobowości i jej rozw oju.

Konstrukt tworzy osobowość. Konstrukt to sposób interpretowania świata, schemat interpretacji. Antycypacja wg Kellyego to nadrzędny motyw sterujący ludzkim zachowaniem

-    potrzeba przewidywania co się stanie. W tym celu tworzymy konstrukty osobiste. Osobowość jako system konstruktów osobistych jest zbudowana po to żeby spełniać jeden motyw - antycypacyjny.

Sposób tworzenia się konstruktów:

-    dwa elementy rzeczywistości muszą być postrzegane jako podobne do siebie trzeci element musi być postrzegany jako odmienny

Tylko w układzie, gdy coś jest do siebie podobne a różne od czegoś innego może powstać konstrukt. Konstrukty są dwubiegunowe - jeden biegun to podobieństwa, drugi to biegun kontrastu. Ta zasada leży u podłoża budowy testu konstruktów, który polega na próbie odnalezienia podobieństw i różnic w określonych podanych w teście zjawiskach, rzeczach. Rodzaje konstruktów osobistych:

-    werbalne - niewerbalne

-    o charakterze hierarchii

-    bardziej centralne - peryferyjne

Cała teoria jest zbudowana na bazie 11 tez:

1.    Teza o indywidualności - każdy człowiek jest inny pod względem strukturalizowania zjawisk

2.    Teza o tworzeniu - przewidujemy dlatego, że pewne właściwości zjawisk się powtarzają.

3.    Teza o zasięgu - każdy konstrukt ułatwia przewidywanie jedynie określonych zjawisk.

4.    Teza o organizacji - każdy człowiek tworzy właściwy sobie system oparty na pewnym porządku.

5.    Teza o dychotomizacji - natura dwubiegunowa.

6.    Teza o wyborze tej możliwości interpretacji, która daje większą szansę przewidywania zdarzeń.

7.    Teza o doświadczeniu - system konstruktów zmienia się wraz z nowymi zdarzeniami.