KOMPUTERYZACJA PRAC BIUROWYCH
Temat: Komendy systemu operacyjnego DOS: CLS, DATE, TIME, DIR łącznie z parametrami. Pojęcie pliku i katalogu.
Budowa dyskietki
DD - 40 ścieżek, 9 sektorów
HD - 80 ścieżek, 15 sektorów
Cluster (klaster) - fragment ścieżki, zawierający 512B informacji (DOS)
Plik (File) - jest to logicznie uporządkowany zbiór informacji, zapisany na dysku niekoniecznie w jednym miejscu, interpretowany jest przez nazwę.
Katalog - jest to logicznie uporządkowany zbiór plików. Brak rozszerzenia!
Nazwy plików systemu DOS:
________.___ - odpowiednio 8 + 3 znaki rozszerzenia
W nazwie zasadniczej nie można stosować znaków:
? \ / [ ] ( ) { } . , ; : * - + = !
Rozszerzenie decyduje o charakterze pliku:
.EXE .COM .BAT - pliki wykonywalne
.BAS - kody źródłowe języka programowania BASIC
.DBF - bazy danych
.DOC - dokumenty edytora WORD
.PAS - kody źródłowe języka programowania PASCAL
.TXT - teksty ASCII
.XLS - arkusze kalkulacyjne programu EXCEL
Podstawowym sposobem komunikacji z DOS'em jest używanie wiersza poleceń, polegające na wydawaniu systemowi komend, wprost z klawiatury i zatwierdzaniu ich klawiszem [ENTER].
Aby uruchomić polecenie zewnętrzne systemu (i dowolny plik typu .COM, .EXE, .BAT) należy wpisać jego nazwę (bez rozszerzenia, jeśli jest to plik) i zatwierdzić klawiszem [ENTER]. Niektóre polecenia można sprecyzować, używając parametrów.
Składnia polecenia - to opis polecenia, uwzględniający kolejność wpisywania informacji w poleceniu, akceptowaną przez DOS. Polecenia mogą wymagać podania zmiennych (np.: identyfikator dysku, ścieżka dostępu, nazwa katalogu, itp.) i/lub parametrów czy opcji używanych przy modyfikowaniu polecenia, np.:
CD [katalog]
CD DOS
DIR C:\DOS /p
KOMENDY DOS'u
CLS - wyczyść ekran (Clear Screen)
DATE - wyświetlenie bądź zmiana daty systemowej.
DATE mm-dd-rr
Wydanie polecenia bez parametrów powoduje wyświetlenie aktualnej daty systemowej i umożliwia podanie nowej w formacie zasygnalizowanym przez komputer.
TIME - wyświetlenie bądź zmiana czasu systemowego
TIME godzina:minuty:sekundy
Wydanie polecenia bez parametrów powoduje wyświetlenie aktualnego czasu systemowego i umożliwia podanie nowego w formacie zasygnalizowanym przez komputer.
DIR - polecenie to umożliwia użytkownikowi wyświetlenie zawartości wskazanego lub bieżącego dysku. Polecenie można używać wraz z kilkoma parametrami zmieniającymi uzyskiwany efekt.
W podstawowej formie zlecenia bez parametrów uzyskamy wypisanie na ekranie zawartości katalogu w jednej kolumnie zawierające informacje o nazwie, wielkości, dacie i godzinie utworzenia pliku.
Volume in drive C is MS-DOS_5 Serial number is 1962:AED8
Directory of c:\
A <DIR> 12-01-92 22:01
AC <DIR> 12-01-92 22:01
BGI <DIR> 12-01-92 22:01
EGZ <DIR> 12-01-92 9:07
PRG <DIR> 12-01-92 16:32
readme.co 4217 12-01-92 22:01
rob.txt 1246 12-01-92 16:17
turbo.exe 325397 12-01-92 6:00
turbo.hlp 669154 12-01-92 6:00
9 file(s) 1,000,014 bytes
24,117,248 bytes free
W pierwszej linii podana jest nazwa dysku (Volume in drive C is MS-DOS_5) tj. MS-DOS_5 oraz numer (Serial number is 1962:AED8) nadawany dyskowy przez program formatujący. W dwóch ostatnich liniach zawarte są informacje statystyczne oznaczające:
9 file(s) 1,000,014 bytes - liczba plików w katalogu i ich łączna
wielkość
24,117,248 bytes free - ilość wolnego miejsca na dysku
w bajtach
Jeżeli użyjemy polecenia dir z parametrem /w, wydając polecenie DIR /w uzyskamy wypisanie nazw katalogów i nazw plików wraz z rozszerzeniami, w pięciu kolumnach:
Volume in drive C is MS-DOS_5 Serial number is 1962:AED8
Directory of c:\
[A] [AC] [BG1] [EGZ] [PRG]
readme.com rob.txt turbo.exe turbo.hlp
9 file(s) 1,000,014 bytes
24,117,248 bytes free
Nazwy pisane małymi literami oznaczają pliki a nazwy umieszczone w nawiasach kwadratowych katalogi.
Polecenie z parametrem p (DIR /p) spowoduje wypisanie zawartości katalogu w postaci takiej jak po wydaniu polecenia DIR w formie podstawowej, z tą różnicą, że jeśli informacja nie mieści się na ekranie, wyświetlanie po zapełnieniu ekranu zostaje wstrzymane. W ostatniej linii pojawia się napis:
Press any key when ready...
(Naciśnij dowolny klawisz, gdy gotowe). Wyświetlanie kolejnej strony nastąpi po naciśnięciu dowolnego klawisza.
Użycie parametru o (DIR /o:porz) powoduje wyświetlenie zawartości posortowanej według podanego porządku. Możliwe wartości porz są następujące:
n - w kolejności alfabetycznej nazw,
- n - w odwrotnej kolejności alfabetycznej,
e - w kolejności alfabetycznej rozszerzeń nazw,
- e - w odwrotnej kolejności alfabetycznej rozszerzeń,
d - według daty od najstarszych,
- d - według daty od najmłodszych,
s - według rozmiaru od najmniejszego,
- s - według rozmiaru od największego,
g - najpierw katalogi potem pliki,
- g - najpierw pliki potem katalogi.