56112

znowu popełnilibyśmy bezbożność, gdybyśmy uczynione przez nas obrazy łudzi mieli za bogów i oddawalibyśmy im cześć uwielbienia, jakby bogom. Ale my nic podobnego nie czynimy ”.

Or. 3, 41

„Kłaniajmy się i oddawajmy część najwyższą tylko Bogu Stworzycielowi i Twórcy świata, bo tylko Bogu należy się z natury cześć najwyższa. Wysławiajmy też świętą Bogarodzicę, nie jako Boga, lecz jako Matkę Boga wedle ciała. Wysławiajmy również świętych jako miłych wybrańców Bożych, bo możne ich wstawiennictwo u Niego”.

Najsławniejszym jednak dziełem Jana jest Źródło wiedzy, wielka encyklopedia filozoficzno-teologiczna, dająca syntezę myśłi patrystycznej. Cześć I tzw. Dialektyka podaje wyjaśnienie terminów filozoficznych występujących w teologii. Autor podaje definicje zapożyczone od dawnych filozofów greckich, szczególnie Arystotelesa i Porfiriusza oraz Ojców Kościoła, zwłaszcza tych, którzy podawali definicje terminów dotyczących dogmatu o Trójcy oraz Chrystologii. Cześć II, pt. O herezjach, zawiera opis 103 herezji oparty na dziele Epifaniusza z Salaminy pt. Panarion (Anakefalaiosis); opis ostatnich trzech herezji, do których zalicza islam, obrazoburstwo i mistykę aposchitów (paulikianów) redaguje w oparciu o własne doświadczenia. Cześć III, pt. Wykład wiary prawdziwej jest najlepszą syntezą dogmatyki patrystycznej. Jan omawia w niej problematykę Trójcy, stworzenia, szereg zagadnień teologicznych, w tym czasie szeroko dyskutowanych jak na przykład: kult krzyża, obrazów. Dzieło kończy się omówieniem ciała zmartwychwstania. Traktat ten, będąc podręcznikiem teologicznym Bizancjum, wywarł wielki wpływ na teologię średniowieczną.

Tematy:

•    Teologiczne ujaśnienie problematyki Wniebowzięcia

•    Opracował teologię obrazu

•    Teologia życia duchowego - upodobnienie do Boga, jako obraz i podobieństwo; osiąga się je przez oczyszczenie serca i miłość

•    Nawrócenie jako metanoia - powrót do tego, co jest zgodne z naturą, a więc do Boga.