58974

Przestrzeń

Dwie koncepcje przestrzeni:

•    koncepcja pojemnika - przyjmuje że zarówno przestrzeń jak i czas stanowią ramy w których występują obiekty, systemy; jest „sceną” wszystko występuje; zakłada, że tak jak istnieją obiekty (systemy), tak istnieje przestrzeń i czas (przestrzeń jest „sceną” na której wszystko się dzieje); tę koncepcję pierwotnie sformułował Newton; to jest zgodne z naszym potocznym pojmowaniem przestrzeni, przyjmującej postać przestrzeni w znaczeniu substancjalnym (w badaniach geograficznych przyjmuje postać susbstancjalnych przestrzeni, np. przestrzeń miejska)

•    koncepcja relacyjna - przestrzeń pojmowana jako zbiór relacji między obiektami (składnikami systemu i między systemami); pochodzi od Leibniza; nie ma absolutnej przestrzeni, dopóki istnieją obiekty', to istnieje też przestrzeń (bez obiektów nie ma przestrzeni); to podejście wykorzystał Einstein („przestrzeń jest współistnieniem rzeczy”, „czas jest porządkiem następstw”)

Wyróżniamy:

■    przestrzenie fizyczne - głównym elementarnym pojęciem przestrzennym w tym sensie jest pojęcie separacji obiektów (separacja zachodzi wtedy, gdy między dwa obiekty' można wstawić trzeci), trójwymiarowy układ policzalny

■    przestrzenie niefizyczne - główny atak na koncepcje przestrzeni fizycznej sformułował ekonomista francuski Perroux; przestrzenie fizyczne z punktu widzenia ekonomii nazwał przestrzeniami geonomicznymi (niewiele były warte w badaniach ekonomicznych); wprowadził pojęcie przestrzenie niegeonomicznych

Ta koncepcja stanowiła reakcję na fizyczne pojmowanie przestrzeni w naukach społecznych; wyznaczała przestrzenie ekonomiczne:

•    określone planem

•    jako pole sił

•    jako jednorodne zjawisko