60047

Charakteryzował się trzema podstawowymi cechami: powszechnością, pełnością oraz wszechstronnością.

Rozporządzenie Przewodniczącego Komitetu Budownictwa, Urbanistyki i Architektury z 27 lipca 1961 r. w sprawie państwowego nadzoru budowlanego nad budową, rozbiórką i utrzymaniem obiektów budowlanych budownictwa powszechnego przewidywało skrócone terminy rozpatrywania spraw o wydanie pozwolenia na budowę. Wiele kontrowersji wzbudzała wykładnia art. 39 Prawa budowlanego - stanowiącego, że „udzielenie pozwolenia na budowę lub rozbiórkę obiektu budowlanego nie narusza praw osób trzecich".

Praktyka wykazała, że w postępowaniu w sprawie o wydanie pozwolenia budowlanego lub na rozbiórkę, większość stron dowiadywała się dopiero po przystąpieniu do robót. W takich sytuacjach zachodziła potrzeba wznawiania postępowania administracyjnego albo dochodzenia praw naruszonych na drodze sądowej.

Te przesłanki spowodowały, że Minister Budowiictwa i Przemysłu Materiałów Budowlanych wydał pismo okólne nr 13 z 19 kwietnia 1967 r. w sprawie stosowania art. 39 Prawa budowlanego. Zgodnie z pkt 4 cyt. Pisma okólnego stronami w postępowaniu w sprawie pozwolenia na budowę, w rozumieniu ówczesnego art. 25 kpa, byli:

1.    osoba występująca z wnioskiem o wydanie pozwolenia na budowę;

2.    właściciel, współwłaściciel, użytkownik, posiadacz, dzierżawca i najemca nieruchomości (terenu, obiektu, lokalu), których pozwolenie dotyczy;

3.    inne osoby, jeżeli roboty objęte pozwoleniem mogły naruszyć ich prawa lub obowiązki, np. sąsiad, dożywotnik, podnajemca.

Powołane pismo okólne stanowiło, że przepis art. 39 Prawa budowlanego w swej treści, miał na celu ochronę praw osób, będących w rozumieniu przepisów kpa stronami, które mogłyby być naruszone - w związku z podejmowaną działalnością inwestycyjną a w szczególności ochronę praw rzeczowych i praw wynikających z zobowiązań. Nałożono na organy państwowego nadzoru budowlanego obowiązek, aby w postępowaniu dowodowym zapewnić rozpatrzenie sprawy pod kątem nienaruszania interesów stron.

Do wniosku o wydanie pozwolenia na budowę (rozbiórkę) należało dołączyć oświadczenia z danymi o prawach do nieruchomości, na której planowano roboty budowlane. Takie oświadczenie winno zawierać:

1.    Kto jest właścicielem nieruchomości oraz adres właściciela;

2.    Czy i jakimi prawami nieruchomość jest obciążona (najem, dzierżawa, użytkowanie, służebność itd.) oraz imiona, nazwiska i adresy osób przysługującym te prawa.

Dla obiektów nowo budowanych oświadczenie winno zawierać również imiona, nazwiska i adresy sąsiadów, jeżeli ich nie wskazano w projekcie budowlanym. Jeżeli do podania o pozwolenia nie dołączono takiego oświadczenia, należało wezwać wnoszącego do usunięcia tych braków, w terminie 7 dni z pouczeniem, że ich nie usunięcie spowoduje pozostawienie podania bez rozpoznania (ówczesny art. 59 § 2 kpa.

Powyższe pismo okólne wywołało polemikę i polaryzację poglądów pośród zajmujących się doktryną prawa budowlanego. Zdaniem m.in. autora (W. Szwajdlera), żaden przepis Prawa budowlanego nie uzasadnia interpretacji przepisu art. 39 w sposób przedstawiony przez wymienione pismo okólne.

Oczywiście wobec braku odpowiednika art. 39 w aktualnie obowiązującym Prawie budowlanym, a także z powodu treści art. 5 ust. 1 pkt 6 i ust. 2 Prawa budowlanego z 1974 r. powyższe rozwiązania mają jedynie historyczny charakter. Zmodyfikowana treść pisma okólnego nr 13 znalazła odzwierciedlenie w Prawie budowlanym z 1974 r. oraz w przepisach wykonawczych.