61012

1. Klasyfikacja powodzi.

1.1    Definicja powodzi.

Powódź jest to jedno z najczęściej występujących zagrożeń naturalnych. Bardzo często pojęcie powodzi utożsamia się z pojęciem wezbrania. Są to jednak dwa różne zjawiska. Powodzią nazywa się wezbranie wody, podczas którego woda po przekroczeniu stanu brzegowego lub poziomu korony wału przeciwpowodziowego zalewa dolinę rzeczną, powodując szkody oraz straty finansowe i pozaekonomiczne (społeczne, moralne, przyrodnicze itp.). Pojęcie powodzi nie obejmuje zjawisk zatapiania małych obszarów bezodpływowych. Powódź jest więc - w przeciwieństwie do definicji wezbrania - pojęciem nie hydrologicznym, lecz gospodarczym. Ocena wielkości powodzi jest bardzo trudna, ma charakter subiektywny i zależy od przyjętego kryterium.

Najważniejsze z nich to:

•    kryteria hydrologiczne - wielkość kulminacji, objętość fali powodziowej, powierzchnia lub głębokość zalewu itp.;

•    kryteria ekonomiczne - są to straty wymierne, łatwe do oszacowania oraz straty niewymierne, które trudno lub w ogóle nie sposób wyrazić w kategoriach ekonomicznych

•    kryteria pozaekonomiczne (np. zmiany w psychice ludzi zagrożonych powodzią)

Przyczyny wystąpienia powodzi mogą więc być różne: intensywne opady deszczu, roztopy wiosenne, zatamowanie biegu rzeki przez zatory lodowe, uszkodzenie obiektów hydrotechnicznych (przerwanie tamy), tsunami.

1.2    Skala powodzi.

Powodzie można klasyfikować ze względu na ich zasięg przestrzenny, rozmiar oraz genezę. Rozbudowaną klasyfikacją ze względu na genezę jest podział według Lambora (z roku 1962), który przedstawia poniższa tabela:

Typ powodzi			Symbol	Przyczyny	Zasięg i charakter
■■		gwałtowne	o.	Intensywne lokalne deszcze nawalne. burze termiczne	lokalne silne powodzie na potokach górskich i małych ciekach, zwykle w lecie
2.	OPADOWE		of	deszcze frontalne	zwykłe powodzie o szerokim zasięgu
3.		rozlewne	O,	deszcze frontalne zasilane orograficznymi	groźne powodzie o szerokim zasięgu
4.	ROZTOPOWE		R	gwałtowne topnienie śniegu	szeroki zasięg terytorialny, największe zagrożenie na nizinach
5.	SZTORMOWE		S*	sytuacja baryczna sprzyjająca powodziom	wybrzeże morskie, utrudniają odpływ w przymorskich dolinach rzecznych
6.	ZATOROWE	zatorowo- śryźowe	Z,	gwałtowny spadek temperatury i zamarzanie rzeki	lokalne powodzie (Noteć Środkowa. Brda. Wisła)
7.		zatorowo- lodowe	Z,	spiętrzenie wody na zatorze w czasie spływu lodów (roztopy)	lokalne, najczęściej przy mostach i zaporach