64550

• pogorszenie się stanu zdrowia „ofiary" (tzw. Post Traumatic Stress Disorder PTSD- zaburzenia stresowe post traumatyczne) spowodowane długotrwałymi szykanami.

Pojęcie bullying zawiera w sobie elementy gróźb i przemocy fizycznej. Mobbing to rodzaj terroru psychicznego, stosowanego przez jedną lub kilka osób przeciwko (przeważnie) jednej osobie. Represjonowanie pokrzywdzonej osoby, rzadziej grupy osób trwa długo- miesiące a nawet lata. Maltretowanie psychiczne powtarza się systematycznie zaś osoba maltretowania pozbawiona jest możliwości obrony. W tej sytuacji bezradności i bezsilności pozostaje tak długo, jak długo utrzymują się działania mobbingowe w jej kierunku.

186

Gdy dochodzi do zbiegu roszczeń z art. 448 i 445 § 2 k.c. ofiara musi wybrać jedno z nich. Na podstawie art. 445 § 2 w zw. z art. 445 § 1 kodeksu cywilnego osobie, która została skłoniona za pomocą podstępu, gwałtu lub nadużycia stosunku zależności do poddania się "czynowinierządnemu", przysługuje roszczenie o zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę. Wobec tego, że pojęcie czynu nierządnego nie funkcjonuje już na gruncie kodeksu karnego i nie jest definiowane przez kodeks cywilny, mogą powstać wątpliwości co do zakresu czynów, których ten przepis dotyczy. Uważam, że należy go odnosić do wszystkich tych zachowań, które mogą być kwalifikowane z art.

197,199 lub 203 k.k. Ograniczanie ochrony wynikającej z art. 445 § 2 k.c. do przypadków obcowania płciowego, z pominięciem innych czynności seksualnych, w szczególności tzw. lubieżnych dotknięć, byłoby nieuzasadnione. Konieczność taka nie wynika ani z przepisów kodeksu cywilnego, ani z praktyki orzeczniczej. W przypadku tej ostatniej należy pamiętać o uchwale Sądu Najwyższego z 19 maja 1999 r., w której za inną czynność seksualną zostało uznane dotykanie piersi kobiety oraz inny kontakt fizyczny, nawet przez ubranie.

187

Z przemocą seksualną mamy do czynienia wtedy, gdy sprawca - dążąc do zaspokojenia własnego popędu seksualnego - świadomie zadaje krzywdę ofierze, wymusza uległość w sferze seksualnej, zastrasza, szantażuje, manipuluje. W polskim kodeksie karnym do przestępstw seksualnych zalicza się:

•    wykorzystywanie seksualne dzieci

•    kazirodztwo

•    gwałt

•    molestowanie seksualne

•    zabójstwa na tle seksualnym

Ofiarami molestowania zwykle padają kobiety, np. w miejscu pracy, sprawcami zaś często są mężczyźni wykorzystujący swoją zawodową pozycję i zależność służbową do wymuszania uległości i tworzenia atmosfery zastraszenia. To wskazuje na najważniejsze motywy, którymi kierują się prześladowcy: potrzeba zaspokojenia popędu seksualnego jest silnie powiązana z chęcią dominacji i władzy. Niemałe znaczenie mają też czynniki kulturowe, jak np. społecznie akceptowana agresja mężczyzn, także w sferze seksualnej, oraz stereotypowe postrzeganie kobiet jako tych, które powinny pełnić podrzędne, podporządkowane stanowiska.

189,190

Molestowaniem seksualnym określa się nieakceptowane zachowania(tzw. dyskryminacja), które godzą w godność drugiej osoby i jednocześnie mają podtekst erotyczny. Do najczęściej spotykanych przykładów molestowania należą:

•    Używanie obraźliwego, wulgarnego języka wobec osoby, która sobie tego nie życzy.