77526

Prof. Eugeniusz Kwiatkowski Makroekonomia

Wykład VII - Budżet i polityka budżetowa

9. Zasada zewnętrznego zasilania budżetów jednostek samorządu terytorialnego - budżet jest zobligowany do przekazywania subwencji jednostkom samorządowym, które współfinansują realizację zadań własnych tych jednostek

Wydatki budżetowe

Państwa realizuje wydatki o charakterze publiczno-administracyjnym Są to wydatki na administrację publiczną, wymiar sprawiedliwości, obronę narodową. Po dnigie państwo realizuje wydatki związane z celami spoleczno-kultrowyrni, są to wydatki na ochronę zdrowia, naukę, oświatę, kulturę, na świadczenia społeczne o charakterze pieniężnymi rzeczowym. Po trzecie wydatki o charakterze interwencyjnym związane z ingerencją państwa w życie gospodarcze, są to wydatki na kluczowe inwestycje, także w zakresie infrastruktury (ochrona środowiska, aktywizacja osób bezrobotnych, wydatki związane z podtrzymywaniem konsumpcji i inwestycji w celu podtrzymania recesji gospodarczej).

Wydatki budżetowe państwa wykazują tendencje wzrostowe, w związku z występowaniem wysokiego stopnia inercji pewnych wydatków. Wysoki stopień inercji dotyczy wydatków na trwale wpisanych do ogółu wydatków budżetowych.

Zwłaszcza wydatki te rosną szybko w warunkach pogorszenia koniunktury gospodarczej, a także w trakcie dokonywania przeobrażeń strukturalnych w gospodarce. Przykładem wydatków tych są wydatki na świadczenia społeczne, z których nie można zrezygnować Konieczność spłaty długu publicznego, któty zaciągnęło państwo w społeczeństwie na pokrycie deficytu i realizację zadati jest również przykładem

Dług publiczny jest zobowiązaniem państwa z tytułu emisji przez Bank Centralny papierów wartościowych państwa. Są to papiery dłużne o określonym terminie wzrostu i stopie procentowej, zagwarantowanej przez państwo. Są to zazwyczaj obligacje lub bony skarbowe.

Podstawą wydatków budżetowych są dochody budżetowe.

Dochody budżetowe

Ogól dochodów można podzielić na dochody podatkowe i niepodatkowe Dominują dochody podatkowe.

Dochody niepodatkowe: dochody ze sprzedaży lub dzierżawy elementów' majątku państwa, część wpłaty zysku Banku Centralnego, prywatyzacja majątku państwowego.

Podstaw-ą dochodów podatkowych są różne podatki.

Podatki służą do realizacji następujących celów:

finansują wydatki sektora publicznego

dokonują redystrybucji dochodów ludności

zabezpieczają konsumpcję dóbr i sług ważnych społecznie, a także przeciwdziałają konsumpcji dóbr szkodliwych społecznie (podatki zawarte w cenie towarów na produkty podstawowe stawki są obniżone względem stawki podstawowej - w Polsce 22%, 3% na produkty nieprzetworzone, gazety codzienne, 0% na leki, 7% na materiału budowlane, podręczniki, artykuły dla niemowląt i dzieci oraz podatki akcyzowe na towary szkodliwe lub luksusowe)

mają znaczenie antyinflacyjne i antycyliczne - przeciwdziałają wzrostowi ogólnego poziomu cen nadmiernemu przegrzaniu gospodarki, które prowadzi do recesji, w sytuacji gdy wzrasta agregatowy popyt nie ma pokrycia w produkcji globabtej i agregatowej podaży

2