77546

Dr. hab. Maria Bijak - Kaszuba

Międzynarodowa stosunki gospodarcze

Wykład VI - Alternatywne teorie handlu międzynarodowego

Konkurencja monopolistyczna jest najczęściej spotykanym przypadkiem struktur rynku w warunkach gospodarek otwartych i swobody przepływu kapitału.

W warunkach konkurencji monopolistycznej zmienia się struktura handlu międzynarodowego.

-    W tych gałęziach przemysłu, które są konkurencją monopolistyczną żaden kraj ze względu na korzyści skali nie będzie w stanie wytwarzać pełnego asortymentu produkcji. Każdy z nich będzie wytwarzał (korzystając z efektów skali) określony asortyment, ale różniący się od zagranicznego.

-    Część konsumentów z danego kraju będzie preferować odmiany produkcji zagranicznej, a więc każdy kraj będzie jednocześnie eksporterem i importerem produkcji z poszczególnych branż przemysłowych.

-    W obrębie tych branż pojawi się międzynarodowa wymiana dwukierunkowa tzw. handel wewnątrz - branżowy.

Podobieństwa preferencji;

Teoria Steffona B. Lindera (1961) eksponuje znaczenie popytu dla struktury handlu międzynarodowego.

-    założenia: kraj eksportuje te towary, które znajdują zbyt na rynku krajowym

-    struktura popytu krajowego zależy od stopnia zamożności społ. mierzonego wielkością PKB per kapita

-    hipoteza Lindera głosi, że handel międzynarodowy ma miejsce między krajami o podobnej strukturze popytu. Przedmiotem zarówno eksportu jak i importu tych krajów są podobne kategorie towarów.

Typową strukturą handlu międzynarodowego, występującą w warunkach konkurencji monopolistycznej, a motywowaną korzyściami skali, podobieństwem preferencji lub jednym i drugim jest struktura wewnątrzgałęziowa. Dany kraj jednocześnie importuje i eksportuje te same (podobne) kategorie produktów, a więc struktura eksportu i importu jest konkurencyjną wzajemnie. Handel wewnątrzgałęziowy oznacza nakładające się strumienie eksportu i importu.

Przedmiotem handlu są dobra będące:

-    bliskimi substytutami produkcji, ale różniące się sposobem produkcji bliskimi substytutami produkcji, ale zaspokajające różne potrzeby

-    jednocześnie bliskimi substytutami produkcji i konsumpcji np. drukarki

Czynniki sprzyjające rozwojowi handlu wewnątrzgałęziowego:

-    zaawansowany poziom rozwoju gosp. i podobieństwo struktur produkcji krajów

-    wysoki poziom dochodów konsumentów

-    brak przeszkód w handlu spowodowanych dużą odległością (koszty transportu) lub polityką państwa (bariery handlowe)

-    konkurencja monopolistyczna, w warunkach której firmy stosują strategię zróżnicowania produktu.