85144

4. ni J. v - pozioma kreska siaiki celowniczej ni powinna być prostopadła do osi obrotu instrumentu v

Ad. 1 Sprawdzanie i rektyfikacja osi celowej lunety do osi liheli rurkowej I II c

Spełnienie tego warunku wykonuje się metodą niwelacji podwójnej, wykonanej ze środka, a drugi raz z miejsca obranego w pobliżu jednej z łat. Na terenie równoległy™ obiera się dwa punkty w odległości około 70 m od stanowiska, na których ustawi się żabki lub wbija się paliki Między tymi punktami ustawia się mwelator Po spoziomowaniu instrumentu wykonuje się odczyt na lacie A, a następnie na B. Jeżeli oś celowa nie jest równoległa do osi libeli, czyli tworzy z nią kąt a na lacie zamiast odczytów' W i P odczytane zostaną W, i P|. Korzystając z podobieństwa trójkątów:

więc

z czego

AW = AP

Ah,\B = W, — Pi

W, = W + Ah P,= P + Ah

w końcu

Ah,\B = W + Ah - (P + AP) =

= W + Ah - P - AP

Ah_AB = W + AW - P - AP AW = AP Ah_AB = W - P

Z rozważań tych wynika, że przy niwelacji ze środka, błąd ten nie wpływa na wynik pomiarów Po wykonaniu niwelacji ze środka nie usuwając lat, ustawia się niwelator w pobliżu jednej z nich w odległości nie większej niż 5m. Dokonuje się odczytu laty z A i B, jeżeli kreska jest równoległa, to różnica odczytów równa się różnicy odczytów niwelacji ze środka. Jeżeli jest błąd, to różnice odczytów będą różne. Prawidłowy odczyt w przód p powinien wynieść:

p = f” - AHAB.