3784494575

Rozdział 3: PODSTAWA TEORETYCZNA: PODEJŚCIE I GŁÓWNE POJĘCIA

Podejście teoretyczne do kultury współczesnej przyjęte w niniejszym opracowaniu łączy elementy antropologii współczesności oraz nowoczesnej socjologii kultury. Korzystamy również z wiedzy zgromadzonej w obrębie konkretnych subdyscypłin obu tych nauk, takich jak antropologia i socjologia młodzieży, socjologia problemów społecznych, badania polityki społecznej i inne.

3.1 Żywa kultura: ujęcie definicyjne

Badanie bazuje na koncepcji żywej kultury autorstwa Barbary Fatygi, która ciągle jeszcze jest koncepcją otwartą i podlegającą -w miarę postępu badań modyfikacjom. Robocza definicja pojęcia żywej kultury brzmi następująco: „[...] jest to wielowymiarowe środowisko życia jednostek i grup społecznych oraz funkcjonowania instytucji społecznych, w którym zachodzą dynamiczne procesy, rozwijają się praktyki kulturowe o zróżnicowanych charakterystykach aksjologicznych i zróżnicowanych, najczęściej polisemicznych, znaczeniach'¹". Koncepcja żywej kultury obejmuje przede wszystkim teraźniejszość i jej dynamiczne przemiany, ale odnosi się również do przyszłości, zarówno jako stanu, nad którym można do pewnego stopnia zapanować (na przykład snując plany czy wizje), jak i stanu zaskakująco nieprzewidywalnego (co wiąże się między innymi ze światem nowych technologii). Przeszłością żywa kultura operuje w szczególny sposób, opisany przez Erica Hobsbawma i Terence Rangera w słynnej pracy o „tradycjach wynalezionych”¹². Według autorów ludzie odnoszący się do przeszłości nie tyle ją odtwarzają zgodnie z jej „prawdziwą istotą”, ile za każdym razem odczytują i konstruują na nowo. Kwestia autentyczności tak rozumianej tradycji, a także sposobu rozumienia i doświadczania przeszłości zostaje w tym koncepcie znacząco przedefmiowana, a nawet może być uchylona.

W opisanym konstrukcie kultura jest rozumiana - jak to już wielokrotnie autorka pisała - jako federacja subkultur w różnym stopniu zdominowanych przez kulturę popularną lub też jako skomplikowany system różnorodnych nisz kulturowych. To z kolei bardzo utrudnia prowadzenie centralnie lub odgórnie sterowanej polityki kulturalnej i na pewno