3784496006

Załącznik nr 2. Tomasz Mroczek - Autoreferat w języku polskim chemicznej jak chociażby paklitaksel oraz batrachotoksyna. Budzą szerokie zainteresowanie fitochemików nie tylko ze względu na znane od niepamiętnych czasów ich działanie na ośrodkowy układ nerwowy (o.u.n.) takie jak np.: analgetyczne, psychostymulujące, sedatywne czy też antydepresyjne, ale wywierają również wpływ na obwodowy układ nerwowy (np. hioscyjamina, pilokarpina) oraz posiadają aktywność poza ośrodkowym czy też obwodowym układem nerwowym (jak np. przeciwmalaryczne, cytostatyczne, przeciwwirusowe i inne). Wreszcie, związki te stanowią markery chemotaksonomiczne obecne w substancjach roślinnych z rodzin np. Fabaceae (alkaloidy chinolizydynowe), czy też Rutaceae (alkaloidy furanochinolinowe). Czasem spotyka się związki stanowiące zagrożenie dla zdrowia ludzi i zwierząt, z racji ich działania hepatotoksycznego, kancerogennego oraz pneumotoksycznego (np. nienasycone alkaloidy pirolizydynowe).

Wraz z rozwojem technik ekstrakcyjnych, separacyjnych oraz detekcji związków pochodzenia naturalnego pojawiła się potrzeba opracowania nowszych, bardziej wydajnych, czułych i bardziej precyzyjnych metod analizy szerokiego wachlarzu związków alkaloidowych obecnych w substancjach roślinnych. Szczególne znaczenie we współczesnej fitochemii, analizie fitochemicznej przypisuje się technikom chromatograficznym sprzężonym z metodami spektroskopowymi, takimi jak detekcja UV czy tez MS. Metody te umożliwiają szybką dereplikację znanych związków w oparciu o analizę ich widm UV oraz MS. Ponadto, poznanie mechanizmów fragmentacji w widmach MS umożliwia zaproponowanie typu struktury nowych pochodnych obecnych w ekstraktach roślinnych (z wyłączeniem określenia konfiguracji przy centrach chiralnych, co wymaga dodatkowych badań z wykorzystaniem dichroizmu kołowego - CD). Od roku ok. 2006 wraz z wprowadzeniem analizatorów mas wysokorozdzielczych o wysokiej dokładności pomiaru masy (w zakresie 0-2 ppm) takich jak wysoce dokładny analizator czasu przelotu (TOF) oraz stosunkowo niedawno opracowany analizator typu Orbitrap, możliwa jest precyzyjna analiza mas oraz wyznaczenie wzorów sumarycznych związków badanych z bardzo wąskim marginesem błędu, co znajduje ogromne zastosowanie w badaniach strukturalnych metabolitów wtórnych obecnych w substancjach roślinnych.

Moje badania związków alkaloidowych obejmowały kilka grup chemicznych, takich jak: alkaloidy pirolizydynowe (zarówno związki toksyczne nienasycone jak i nietoksyczne nasycone pochodne necyn), alkaloidy indolowe z rodzaju Psilocybe, alkaloidy tropanowe, a także bardzo obszerną i zróżnicowaną pod względem chemicznym grupę alkaloidów określanych wspólnym mianem jako alkaloidy Amaryllidaceae. Oprócz opracowania metod separacji oraz detekcji ww. grup alkaloidów z wykorzystaniem metod chromatograficznych