3826200401

charakteryzuje się długotrwałym występowaniem zjawiska nadwyżkowego popytu (popyt na towary przewyższa ich podaż), co sprzyja dyktowaniu przez sprzedawców poziomu cen i warunków sprzedaży nabywcom. W skrócie można powiedzieć, że nabywca „stoi w kolejce" do sprzedawcy, który jest „królem". Z kolei istotą rynku nabywcy jest istnienie długotrwałej nadwyżki podaży nad popytem, która zapewnia nabywcom lepszą pozycję przetargową niż poprzednio.

Ponadto rynki różnią się między sobą swobodą działania na nich podmiotów gospodarczych. Ze względu na to kryterium wyróżnia się rynek wolny i rynek regulowany.

Rodzaje rynku ze względu na swobodę działania na nim podmiotów gospodarczych

Rynek jest HHIffi wówczas, gdy władza gospodarcza nie sprawuje nad nim bezpośredniej kontroli. Sprzedawcy i nabywcy mają swobodę w określaniu ilości sprzedawanych i nabywanych towarów oraz poziomu cen. Natomiast i'i'i.i-'(on«-;• (■'iyr-icharakteryzuje się tym, że władza gospodarcza pełni bezpośrednią kontrolę nad jego funkcjonowaniem. Narzędziami tej kontroli mogą być licencje udzielane uczestnikom wymiany, minimalne i maksymalne ceny itp. (Caban i inni 2001: 64).

5. Główne determinanty popytu i podaży

Kluczowymi terminami w nauce ekonomii są pojęcia „popytu" i „podaży".

Pojęcie „popyt" jest związane z zachowaniem się na rynku konsumentów, którzy określają ilość i rodzaje nabywanych dóbr.

Popyt jest to ilość dóbr, jaką nabywcy chcą zakupić po danej cenie i w danym