8476758576

290 ARTYKUŁY

w bibliotekach akademickich potrzeba 25 min f. szt¹⁹. Suma ta pozwoliłaby na zakończenie retrospektywnej konwersji w ciągu 5 lat. Są to jednak tak olbrzymie kwoty, że trudno liczyć na ich uzyskanie.

Jednocześnie jednak inni autorzy przy okazji kalkulacji kosztów retrokon-wersji wyliczyli, iż koszt utrzymywania zamkniętego katalogu równy jest kosztom retrokonwersji, a w ciągu 10 lat od zamknięcia katalogów można uzyskać oszczędności wcale niebagatelne, gdyż 1 140 273 dolarów dla biblioteki, której zbiory liczyły w owym czasie (1983 r.) 460 000 tytułów²⁰.

Chyba głównie z powodu kosztów, choć prawdopodobnie także ogromu zadań, narodziło się całkiem sporo projektów wspólnego katalogowania i dzielenia się zadaniami retrokonwersji. Tak powstały konsorcja bibliotek, działające w obrębie jednego miasta²¹ bądź zrzeszające biblioteki wykorzystujące ten sam system (np. ALEPH w przypadku bibliotek czeskich). Konsorcja także powstawały dla tworzenia własnego systemu, jak np. wspominana już BLCMP (Birmingham Libraries Co-operative Mechanisation Project), która rozpoczęła swe działania tylko od Birmingham, natomiast objęła swym zasięgiem całą Wielką Brytanię.

Od pewnego czasu pojawiają się jednak coraz częściej propozycje współpracy międzynarodowej w zakresie retrokonwersji. Bardzo efektywnym przedsięwzięciem okazało się wspólne tworzenie bazy dotyczącej druków angielskich XVIII w. w przytaczanym już tu projekcie STC. Niespodziewanie, międzynarodową okazała się współpraca w systemie CASLIN między bibliotekami czeskimi i słowackimi, zawiązana w okresie istnienia wspólnego państwa. Pojawiają się jednak propozycje czerpania danych z narodowych baz danych, co mogłoby znacznie przyspieszyć gigantyczne przedsięwzięcie, jakim jest wprowadzenie wszystkich danych do pamięci komputerowej. Mimo niewątpliwych plusów takiego podejścia pojawiają się jednak typowe problemy, które najpierw trzeba byłoby rozważyć, jak: standard rekordów przejmowanych z różnych źródeł, problemy językowe (sprawdzane na przykładzie Belgii i Kanady), konwersja z różnych formatów, różne zasady katalogowania itp. Wyłaniają się także trudności zupełnie innego rodzaju, jak zazdrosne strzeżenie prawa własności czy obawa przed kradzieżą zbiorów.

Niektóre z tych problemów znalazły się w polu zainteresowań organizacji międzynarodowych jak IFLA, LIBER czy nawet Rady Europy, która w 1987 r. utworzyła Grupę Roboczą ds. Retrospektywnego Katalogowania (Working Party on Retrospective Cataloguing) — jej zadaniem było przygotowanie zaleceń dla retrospektywnego katalogowania²². Powstały też rozmaite przewodniki dla projektów retrokonwersji²³. Tu dotykamy różnic między retrospektywną konwersją a retrospektywnym katalogowaniem. Tylko nieznaczna część

” P. Bryant, A. Chapman, B. Naylon Retrospecttoe corwersion (por. przyp. 13), s. 5-6.

” E. A. Babcr. Planning for retrospectwe conoersion at Rice Unwersity. Vcndor and in-house a]lcrativcs: W; Retrospectwe corwersion... (por. przyp. 13), s. 9-84.

¹¹ Na przykład powstałe w 1984 r. konsorcjum bibliotek z Rhodc Island, którego problemy opisane zostały przez N. L. Baer, J. A. Barretta i K. E. Johnsona: OPAC database creation problem. .Information Technology and Libraries" 1995 vol. 14 nr 3 s. 179-184.

” Text of Recommendation. (R (89) 11, 19 Scptembcr 1989.) Council of Europę Working Party on Rctrospcctivc Cataloguing. ,JFLA Journal" 1990 voL 16 no. 1 s. 29-31.

²³ Między innymi Guidelines for retroconoersion projeets. LIBER Library Automalion Group. 7brnie, s. 32-36. — Uznawany za bardzo dobry przewodnik przygotowało też OCLC, którego broszurkę Retrospectwe corwersion. Guidelines from libraries można otrzymać z biura europejskiego w Birmingham.