plik


ÿþZestaw 14 Pochodne wy\szych rzdów Niech bdzie dana funkcja f (x, y) okre[lona w pewnym obszarze D . Przypu[my, \e ' ' istniej pochodne czstkowe tej funkcji (x, y), (x, y). Pochodne czstkowe tych f f x y pochodnych, je\eli istniej, nazywamy pochodnymi czstkowymi drugiego rzdu funkcji f (x, y). Wszystkich pochodnych drugiego rzdu funkcji f (x, y) jest 4, mianowicie '' '' "2 f " "f "2 f " "f ëø öø ëø öø = = , = = , ìø ÷ø ìø ÷ø f f xx xy "x2 "x dx "x"y "y dx íø øø íø øø '' '' ëø öø ëø öø "2 f " "f "2 f " "f = = ìø ÷ø , = = ìø ÷ø , f f ìø ÷ø ìø ÷ø yy yx "y2 "y dy "y"x "x dy íø øø íø øø przy czym np. zapis "x2 jest skrótem zapisu "x"x . Obliczanie pochodnych czstkowych funkcji dwóch zmiennych sprowadza si wic, przy ustaleniu jednej z nich, do obliczania pochodnych funkcji jednej zmiennej. PrzykBad 1. Wyznacz wszystkie pochodne czstkowe drugiego rzdu funkcji danej wzorem: 1 f (x, y) = x2 y - xy2 + y3 - 9y . 3 Rozwizanie. Wyznaczamy najpierw pochodne pierwszego rzdu: "f ' f (x, y) = = 2xy - y2 x "x "f ' f (x, y) = = x2 - 2xy + y2 - 9 . y "y Nastpnie wyznaczamy pochodne drugiego rzdu: "2 f '' f (x, y) = = 2y , xx "x2 "2 f fxy '' (x, y) = = 2x - 2y , "x"y "2 f '' f (x, y) = = 2x - 2y , yx "y"x "2 f '' f (x, y) = = -2x + 2y . yy "y2 PrzykBad 2. Wyznacz wszystkie pochodne czstkowe drugiego rzdu funkcji danej wzorem: y f (x, y) = x . Rozwizanie. Mamy "f "f y-1 y = yx , = x ln x "x "y i dalej "2 f y-2 = y(y -1)x , "x2 "2 f y-1 y-1 y-1 = 1Å" x + y Å" x ln x = x (1+ y ln x), "x"y "2 f 1 y-1 y y-1 = yx Å" ln x + x Å" = x (y ln x +1), "y"x x "2 f y y = x ln x Å" ln x = x ln2 x . "y2 Pochodna kierunkowa funkcji Gradientem funkcji ró\niczkowalnej f (x, y) w punkcie (x0 , y0 ) nazywamy wektor okre[lony wzorem: îø "f "f "f (x0 , y0 ) = (x0, y0 ), (x0 , y0 )ùø . ïø"x úø "y ðø ûø Przy u\yciu pojcia gradientu, pochodn kierunkow funkcji f w punkcie P = (x0 , y0 ) w ’! kierunku wektora v obliczamy ze wzoru: ’! "f v (x0 , y0 ) = "f (x0 , y0 )o . ’! ’! " v v PrzykBad 3. Wyznaczy pochodn kierunkow funkcji f (x, y) = x2 - 2xy w punkcie ’! P = (2,1) w kierunku wektora v = [3,4]. Rozwizanie. Zauwa\my, \e "f "f = 2x - 2y , (2,1) = 2 , "x "x 2 "f "f = -2x , (2,1) = -4 "y "y oraz ’! v = 32 + 42 = 25 = 5 . Zatem ’! "f v [3,4] 3 4 6 16 10 îø ùø (2,1) = "f (2,1)o = [2,-4]o = [2,-4]o , = - = - = -2 . ’! ’! ïø5 5úø 5 5 5 5 ðø ûø " v v Ekstrema lokalne funkcji dwóch zmiennych Warunek konieczny istnienia ekstremum Je\eli funkcja f (x, y) ma w punkcie (x0 , y0 ) ekstremum lokalne oraz istniej w tym punkcie pochodne czstkowe f '(x0 , y0 ) i f '(x0 , y0 ) , to: x y f '(x0 , y0 ) = 0 i f '(x0, y0 ) = 0. x y Punkt, w którym speBniony jest warunek konieczny, nazywamy punktem stacjonarnym. Warunek wystarczajcy istnienia ekstremum Je\eli funkcja f ma w pewnym otoczeniu punktu stacjonarnego (x0 , y0 ) pochodne pierwszego i drugiego rzdu cigBe oraz: '' '' f (x0 , y0 ) f (x0 , y0 ) xx xy W (x0 , y0 ) = > 0 , '' '' f (x0 , y0 ) f (x0 , y0 ) yx yy to w punkcie (x0 , y0 ) istnieje ekstremum lokalne, przy czym: Je[li fxx '' (x0 , y0 ) > 0, to w punkcie (x0 , y0 ) istnieje minimum lokalne. Je[li fxx '' (x0 , y0 ) < 0, to w punkcie (x0 , y0 ) istnieje maksimum lokalne. Je\eli W (x0 , y0 ) < 0 , to w punkcie stacjonarnym(x0 , y0 ) nie ma ekstremum. Je\eli W (x0 , y0 ) = 0 , to twierdzenie nie rozstrzyga o istnieniu ekstremum. 3 Z powy\szych twierdzeD wynika nastpujcy schemat wyznaczania ekstremów funkcji f (x, y): 1. Obliczamy pochodne czstkowe rzdu pierwszego f '(x0, y0 ) i f '(x0 , y0 ) oraz x y przyrównujemy je do zera, znajdujc w ten sposób punkty stacjonarne. 2. Znajdujemy pochodne czstkowe rzdu drugiego i tworzymy wyznacznik W(x, y). 3. Obliczamy kolejno znak wyznacznika W(x, y) w punktach stacjonarnych, a w przypadku '' gdy jest on wikszy od zera, badamy tak\e znak pochodnej fxx '' (x0 , y0 ) < 0 lub f (x0 , y0 ) yy w tych punktach. PrzykBad 4. Wyznaczy ekstrema lokalne funkcji f (x, y) = 2x3 + y3 - 6x -12y . Rozwizanie. Wyznaczamy dziedzin funkcji: D = R × R . Szukamy najpierw - zgodnie ze schematem podanym wy\ej - punktów stacjonarnych, czyli obliczmy pochodne czstkowe pierwszego rzdu, a nastpnie przyrównujemy je do zera. f '(x, y) = 6x2 - 6 , x f '(x, y) = 3y2 -12 y i rozwizujemy ukBad równaD: x = 1(" x = -1 ñø 6x2 - 6 = 0 x2 -1 = 0 -- -- . òø y = 2 (" y = -2 3y2 -12 = 0 y2 - 4 = 0 óø Std otrzymujemy cztery punkty stacjonarne: P1(l,2), P2(l,-2), P3(-l,2), P4(-l,-2), w których speBniony jest warunek konieczny istnienia ekstremum, czyli 4 punkty, w których mo\e by ekstremum. Nastpnie obliczamy pochodne czstkowe drugiego rzdu i tworzymy wyznacznik W(x, y): '' '' '' fxx '' (x, y) = 12x , f (x, y) = 0 , f (x, y) = 0 , f ( x, y) = 6 y . xy yx yy 12x 0 W (x, y) = 0 6y Badamy teraz kolejno znak wyznacznika w punktach P1(l,2), P2(l,-2), P3(-l,2), P4(-l,-2) i na podstawie warunku wystarczajcego wnioskujemy o istnieniu ekstremum lokalnego. 4 Badamy punkt P1(1,2). 12 0 W (P1) = = 144 > 0, zatem istnieje ekstremum 0 12 fxx '' (1,2) > 0, zatem w punkcie P1(l,2) istnieje minimum lokalne. Badamy punkt P2(l,-2). 12 0 W (P2 ) = = -144 < 0, zatem w tym punkcie nie istnieje ekstremum 0 -12 Badamy punkt P3(-l,2). -12 0 W (P3 ) = = -144 < 0, zatem w tym punkcie nie istnieje ekstremum 0 12 Badamy punkt P4(-l,-2). -12 0 W (P4 ) = = 144 > 0, zatem istnieje ekstremum 0 -12 fxx '' (-1,-2) = -12 < 0 zatem w punkcie P4(-l,-2) istnieje maksimum lokalne. Odpowiedz: Przedstawiona w zadaniu funkcja ma dwa ekstrema lokalne: minimum lokalne w punkcie P1(1,2) i maksimum lokalne w punkcie P4(-l,-2), przy czym: fmin = f(1,2) = 2 + 8  6  24 = -20 fmax = f(-1,-2) = -2 -8 +6 +24 = 20. 5 Zadania do samodzielnego rozwizania "2 f "2 f "2 f "2 f Zadanie 1. Wyznacz , , , , gdzie funkcja f (x, y) dana jest wzorem: "x2 "x"y "y"x "y2 (a) f (x, y) = 3xy + 2x , (b) f (x, y) = 2xex+ y + y2 , (c) f (x, y) = x2 + y , (d) f (x, y) = ln(9 - x2 - y2), (e) f (x, y) = y + ln(y +1). Zadanie 2. Wyznacz pochodn kierunkow funkcji f (x, y) w punkcie P w kierunku wektora v = (v1,v2 ) je\eli: (a) "f (x, y) = [2x + 3y, x], v = [1, 2], P = (1, 0), (b) "f (x, y) = [x + 3xy, y], v = [0, 1], P = (-1, 2), (c) "f (x, y) = [2x + 3, 3y +1], v = [2, 2], P = (0, 2). Zadanie 3. Wyznaczy ekstrema funkcji f (x, y), gdzie: (a) f (x, y) = 2x + 3y , (b) f (x, y) = x2 + y2 , (c) f (x, y) = x2 + 2x + y2 + 3 , (d) f (x, y) = x2 + 2xy + 3y2 , (e) f (x, y) = 4x3 + 2x + 3y2 , (f) f (x, y) = 3x2 y - 6xy + y3 . Odpowiedzi. Zadanie 1. "2 f "2 f "2 f "2 f (a) = 0 , = 3 , = 3 , = 0 , "x2 "xy "yx "y2 6 "2 f "2 f "2 f "2 f (b) = 2ex+ y (2 + x), = 2ex+ y(1+ x), = 2ex+ y(1+ x), = 2(xex+ y +1), "x2 "xy "yx "y2 "2 f "2 f "2 f "2 f 1 (c) = 2 , = 0 , = 0 , = - , "x2 "xy "yx "y2 4 y3 "2 f - 2x2 + 2y2 -18 "2 f - 4xy (d) = , = , 2 "x2 - x2 - y2)2 "xy (9 (9 - x2 - y2) "2 f - 4xy "2 f 2x2 - 2y2 -18 = , = , 2 "yx "y2 - x2 - y2)2 (9 - x2 - y2) (9 "2 f "2 f "2 f "2 f -1 (e) = 0 , = 0 , = 0 , = . 2 "x2 "xy "yx "y2 (y +1) Zadanie 2. 4 5 (a) , (b) 2 , (c) 5 2 . 5 Zadanie 3. (a) brak ekstremum, (b) fmin (0,0) = 0 , (c) fmin (-1,0) = 2 , (d) fmin (0,0) = 0 , (e) brak ekstremum, (f) fmin (1,1) = -2 , fmax (1,-1) = 2 . 7

Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
MMwA zestaw3 14
MMwA zestaw2 14
zestaw5 14
zestaw3 14
14 Planimetria Zestaw 2 Odpowiedzi
14 Planimetria Zestaw 2
E1 cima zestawienie egzaminacyjne may 14
T 14
zestawy cwiczen przygotowane na podstawie programu Mistrz Klawia 6
zadanie domowe zestaw
Rzym 5 w 12,14 CZY WIERZYSZ EWOLUCJI
ustawa o umowach miedzynarodowych 14 00
[Audi A4 8E ] Zestaw naprawczy do luzujacej sie rolety w Avancie B6 i B7
990425 14

więcej podobnych podstron