9346692769

POLIMERY BIOMEDYCZNE

Wiadomości zebrała Anna Szymańska-Węckowska

Polimery biomedyczne to polimery używane w medycynie. Zaliczyć do nich można zarówno polimery syntetyczne, jak również biopolimery - związki wielkocząsteczkowe wytwarzane przez organizm - oraz modyfikowane pochodne biopolimerów.

Polimery biomedyczne dzieli się na pięć grup zastosowań:

♦    gdy zewnętrzne części organizmu z materiałem polimerowym stykają się przez krótki czas podczas diagnozowania czy rehabilitacji; można tutaj wymienić: łopatki, wzierniki, strzykawki, elementy mocujące elektrody, a nawet szczoteczki do zębów;

♦    gdy zewnętrzne części organizmu stykają się z materiałem polimerowym przez dłuższy czas; do tej grupy należą między innymi: protezy kończyć, protezy dentystyczne, soczewki kontaktowe, protezy części twarzy;

♦    do budowy narzędzi, urządzeń i części aparatury; przykładowo: przewody, rurki i dreny, części aparatury do hemodializy i hemoperfuzji;

♦    do budowy części wszczepianych na stałe wewnątrz organizmu; do tej grupy zaliczyć można: nici chirurgiczne, kleje do klejenia tkanek, protezy stawów, sztuczne zastawki serca, protezy naczyń krwionośnych, sztuczne rogówki, protezy ścięgien;

♦    polimery używane jako środki farmakologiczne wprowadzające leki do organizmu oraz środki krwiozastępcze.

Wszystkie wymienione grupy polimerów biomedycznych, aby móc znaleźć zastosowanie do użycia w kontakcie z organizmem, muszą spełniać kilka najważniejszych warunków. Polimery te musi cechować łatwość w utrzymaniu ich w czystości, łatwość wyjaławiania oraz czyszczenia, a co za tym idzie, konieczne jest, aby były one odporne na działanie środków myjących, chemicznych oraz odkażających, czynników fizjologicznych, wysokiej temperatury, a także promieniowania rentgenowskiego. Polimery stosowane do wszczepów musi cechować biozgodność. Oznacza to, iż same polimery jak i produkty ich biodegradacji nie mogą powodować alergii, reakcji mutagennych oraz immunologicznych, stanów zapalnych. Materiały takie nie mogą również reagować z krwią i układem kostnym, także wywoływać żadnych innych reakcji, a szczególnie toksycznych.

Wymagania stawiane polimerom w użyciu farmaceutycznym są znacznie wyższe. W tym przypadku ważna jest nie tylko wiedza na temat braku ich reakcji ubocznych, ale także ważna jest wiedza na temat samej budowy cząsteczki i jej reakcji z organizmem. Im większa masa cząsteczkowa polimeru użytego w farmaceutyku, tym dłuższy czas jego wydalania. Większe polimery są nawet kumulowane w organizmie. Przykładem takim może być poliwinylopirolidon, którego cząsteczki o masie cząsteczkowej ok. 10 000 są usuwane z organizmu wraz z moczem w ciągu kilku dni od zażycia. Jeżeli natomiast masa cząsteczkowa użytego poliwinylopirolidonu wyższa jest od 40 000, to jest on wtedy gromadzony w nerkach, wątrobie oraz szpiku kostnym.

Polimery stosowane najczęściej do produkcji pomocniczego sprzętu medycznego to: polietylen, polipropylen, polichlorek winylu), poliamidy. Z polietylenu oraz polipropylenu produkowane są między innymi rękawiczki ochronne, strzykawki, naczynia laboratoryjne, pojemniki, butelki, ściany namiotów tlenowych, rozgałęźniki i łączniki do drenów. Przykład