6827069227

Fizjologia wysiłku fizycznego

Wykład 8. Zmiany hormonalne w czasie wysiłku fizycznego.

1. Zmiany hormonalne podczas wysiłku fizycznego.

Wazopresyna (ADH) - podczas aktywności fizycznej regulacja wodno-elektrolitowa ma kryterialne znaczenie, dlatego też należy przeciwdziałać nadmiernemu nawodnieniu. W czasie wysiłku następuje proporcjonalny do intensywności wzrost stężenia ADH w surowicy krwi. Związane jest to ze zwiększeniem ciśnienia osmotycznego płynu zewnątrzkomórkowego oraz nasileniem aktywności reninowej osocza. Długotrwały trening prowadzi do adaptacji wydzielania ADH, która:

• wraz z aldosteronem współdziała w utrzymaniu homeostazy wodno-elektrolitowej w czasie nasilonych i długotrwałych wysiłków fizycznych.

^61
.	/
Plasma 4 ■	/
ADH
Concentration	/
(pG/mL)	/
1	50 100 150 200 250
	Exercise (Watts)

Rysunek 1. Zmiany stężenia wzaopresyny w osoczu krwi pod wpływem różnego rodzaju wysiłku.

Hormon wzrostu (GH, ang. growth hormone) - peptydowy hormon anaboliczny syntetyzowany i wydzielany pulsacyjnie przez przedni płat przysadki mózgowej. Dystrybucja ta kontrolowana jest przez podwzgórze za pośrednictwem:

•    uwalniającego hormonu wzrostu (GHRH, ang. growth hormone releasing hormone) - zwanego także somatoliberyną, która stymuluje syntezę i uwalnianie GH;

•    soamtostatyny (SRIF, ang. somatotropinę release inhibitor factor) - hamującej sekrecję GH nie wpływając jednocześnie na jego syntezę.

Hormon wzrostu pobudza syntezę białek (w mięśniach) oraz kolagenu (w tkance łącznej, kostnej i chrzęstnej) i warunkuje liniowy wzrost długości ciała. Na metabolizm białkowy hormon wzrostu oddziałuje głównie za pośrednictwem somatomedyny, czyli insulinopodobnego czynnika wzrostu-1 (IGF-1), ale możliwe jest także jego bezpośrednie działanie. Wysiłek fizyczny jest silnym bodźcem pobudzającym wydzielanie GH, jego stężenie podczas wysiłków przekracza 10-20x poziom spoczynkowy a reakcja ta zależy od intensywności i czasu trwania wysiłku:

•    wytrzymałościowy wysiłek fizyczny nasila wydzielanie hormonu przez przysadkę;

•    zjawisko sekrecji następuje w trakcie oraz po zakończeniu wysiłku;

•    efekt pojawia się po 10 minutach wykonywania pracy;

•    u osób starszych wzrost stężenia GH w surowicy podczas wysiłku jest od 4 do 6 razy niższy niż u osób młodych;

•    podobna zależność wraz z przyrostem masy tkanki tłuszczowej.