1098872942

Edward Radosiński

Wprowadzenie do analizy finansowej

Jeżeli mamy dostęp do źródłowej dokumentacji księgowej, wówczas można podjąć trud „czyszczenia” obrazu sytuacji finansowej firmy poprzez eliminację operacji jednostkowych, incydentalnych, ważących na aktualnych wynikach firmy, ale które raczej nie powtórzą się w przyszłości. Czynność ta jest o tyle istotna, iż podstawą analizy finansowej jest prawidłowe rozróżnienie pomiędzy procesami czy też zdarzeniami o powtarzalnym charakterze od zdarzeń przypadkowych, a zatem sporadycznych, nadzwyczajnych.

W trakcie przygotowywania sprawozdawczości analitycznej wyliczane są indeksy, które następnie są wykorzystywane w badaniach dynamicznych i strukturalnych. Badania dynamiczne mają na celu identyfikację podstawowych trendów zmian w kategoriach finansowych będących przedmiotem analizy. Z punktu widzenia analiz predyktywnych szczególnie istotne są badania strukturalne, gdyż to właśnie zastana struktura decyduje o dynamice procesów ekonomicznych. Po przeprowadzeniu badań dynamicznych i strukturalnych informacje o przedsiębiorstwie są poddawane badaniom porównawczym, których celem jest ocena efektywności ekonomicznej przedsiębiorstwa poprzez porównanie kategorii charakteryzujących sytuację gospodarczą firmy z wartościami, jakie uzyskały inne przedsiębiorstwa tej samej branży, wielkościami planowanymi lub wielkościami uznanymi za standardy dobrego gospodarowania. Rezultatem tych badań jest ustalanie odchyleń od wartości (planowanych, normatywnych) stanowiących podstawę porównań¹.

Następnie przystępuje się do analiz wskaźnikowych, których celem jest określenie, czy efektywność zarządzania firmą, zwłaszcza uzyskiwane wyniki ekonomiczne, jest właściwa w relacji do intensywności strumieni oraz wielkości zasobów, jakimi dysponuje przedsiębiorstwo². Wyniki analiz porównawczych i wskaźnikowych umożliwiają podjęcie badań przyczynowo - skutkowych. Zadaniem tych studiów jest identyfikacja i ocena podstawowych czynników, które mogą mieć wpływ na wielkość i dynamikę badanych kategorii oraz określenie relacji pomiędzy zmianą danej kategorii a kierunkiem i siłą oddziaływania wybranego czynnika. Na tym etapie analizy możliwe jest także określenie czynników zależnych i niezależnych od decyzji kierownictwa firmy. Podział ten jest o tyle istotny, iż badania analityczne powinny dać racjonalne podstawy do przygotowywania decyzji, których zadaniem będzie usunięcie nieprawidłowości wykrytych w trakcie prac analitycznych. Podsumowaniem analizy są wnioski syntetyczne oraz ewentualnie propozycje działań naprawczych.

Natomiast w ujęciu czasowym wyróżniamy następujące etapy analizy finansowej:

1

   Szczególnie cenne dla analiz porównawczych są raporty GUS „Wyniki finansowe przedsiębiorstw niefinansowych" oraz „Bilansowe wyniki finansowe podmiotów gospodarczych” zawierające informacje o wartościach podstawowych kategorii bilansowych i wynikowych oraz najważniejszych wskaźnikach finansowych obliczonych dla poszczególnych branż i typów przedsiębiorstw. Bardzo ważnym kompendium informacji o wskaźnikach sektorowych są publikacje Dudycza i Skoczylas [2007,2007a, 2008].

2

   Wyczerpujący przegląd metod wskaźnikowych w analizie finansowej zawarto min. w książkach Tyrana [2004], Wer-stego [1993] i Wędzkiego [2009], 2016-03-10