2100420061

Konspekt podstawy prawa rzeczowego Cz II

Własność i inne prawa rzeczowe. Formy władania nieruchomościami

Część I

Wstęp

Prawa rzeczowe, w tym przede wszystkim własność, należą do praw majątkowych

Prawa majątkowe mogą mieć postać:

•    praw bezwzględnych (skutecznych erga omnes), np. prawa rzeczowe, prawo do spadku, prawo do patentu, prawo do przedsiębiorstwa, albo

•    praw względnych (skutecznych inter pattes), np. najem, lokatorskie spółdzielcze prawo do lokalu, licencja, prawa rodzinne.

Katalog podmiotowych praw majątkowych nie jest zamknięty. Strony stosunków prawnych - zgodnie z zasadą autonomii woli - mogą powoływać nowe, tzw. nienazwane prawa majątkowe, lecz tylko w zakresie praw względnych.

W dziedzinie praw rzeczowych, a także innych praw bezwzględnych obowiązuje zasada zamkniętej listy takich praw (numerus clausus).

Prawa bezwzględne, w tym zwłaszcza prawa rzeczowe, muszą mieć charakter normatywny - o ich istnieniu decyduje wyłącznie prawo przedmiotowe.

Konstytucyjne gwarancje ochrony własności

Konstytucja stanowi akt prawa pisanego o najwyższej mocy prawnej w systemie prawnym danego państwa, uchwalany i zmieniany w szczególnej procedurze, określający podstawowe zasady ustroju państwa, ustrój naczelnych organów państwa, zakres ich kompetencji i wzajemne relacje, formułujący podstawowe prawa, wolności i obowiązki jednostki.

W Polsce obowiązuje Konstytucja z dnia 2 kwietnia 1997 r (Dz. U. z dnia 16 lipca 1997 r.).

Jedną z podstawowych zasada ustrojowych, wyrażonych w art. 21 Konstytucji jest zasada ochrony własności.

Własność jest jednym z filarów, na których wspiera się cała konstrukcja systemu prawa cywilnego. Cały system obowiązującego w danym społeczeństwie ustawodawstwa dąży do ochrony i umocnienia określonego typu (modelu) własności jako podstawy istniejącego ustroju społeczno-gospodarczego.

Własność stanowi przede wszystkim kategorię ekonomiczną. W znaczeniu ekonomicznym właścicielem jest ten, kto faktycznie dysponuje w swoim interesie danym dobrem ekonomicznym. Od takiego ekonomicznego ujęcia należy wyraźnie odróżnić własność w znaczeniu prawnym, o czym dalej będzie mowa.

1