1954687419

3.1 Anatomia układu bodźcotwórczo - bodźcoprzewodzącego

Mięsień serca posiada zdolność spontanicznego przekazywania pobudzeń i ich wytwarzania (układ bodźcotwórczo-bodźcoprzewodzący). Szybkość przewodzenia wynosi ok. 400 wzdłuż włókien i ok. 200 ^ w poprzek włókien mięśniowych [5].

W warunkach fizjologicznych generatorem pobudzenia jest węzeł zatokowo-przedsionkowy (SA) o prędkości przenoszenia 0,05 — i powierzchni 1 mm², leżący u ujścia żyły głównej do prawego przedsionka. Zbudowany jest z komórek należących do prawego przedsionka. Każdy skurcz komórek skutkuje generacją impulsu elektrycznego [5, 6, 9]. Sterowanie kilkoma tysiącami komórek jest rolą antagonistycznie działających układów sympatycznego (odpowiadającego za pobudzenie), parasympatycznego (jego rolą jest hamowanie) i hormonalnego (włączanego do sterowania adrenaliną czy tyroksyną) [5].

Pobudzenie rozchodzi się poprzez szlak międzywęzłowy (wiązka Bachmanna) do lewego przedsionka oraz przez przedni szklak międzywęzłowy (pozostałe dwa: środkowy (Weckebacha) i tylny (Thorela) są zapasowymi drogami bodźcoprzewodzącymi) [6|. Kolejnym punktem jest węzeł przedsionkowo - komorowy (AV), zwany zapasowym generatorem rytmu (o częstotliwości 45-60 j4jj). Umiejscowiony jest pod wsierdziem prawego przedsionka, a jego cechą charakterystyczną jest bardzo wolne przewodzenie bodźca, co skutkuje ok. 120 milisekundowym opóźnieniem skurczu komór względem przedsionków (ten czas, w którym brak jest jakiejkolwiek aktywności elektrycznej uwidacznia się na wykresie elektrokardiograficznym w postaci linii izo-elektrycznej serca) [5, 9|. Impuls przechodzi dalej przez pęczek Hisa z prędkością ok. 200 Ten na wysokości przegrody międzykomorowej dzieli się na dwie odnogi, z których każda posiada zdolności bodźcotwórcze (częstotliwość ok. 40 A^) [5):

•    prawą (wąską):

-    przednią

-    tylną

-    przegrodową.

•    lewą (szeroką).

Ostatnim elementem opisywanego układu są włókna Purkiniego będące rozgałęzionymi zakończeniami wiązek pęczka Hisa. W warunkach fizjologicznych przenoszą bodziec w sposób bezpośredni na roboczy mięsień komór, a w warunkach patologicznych mogą wytwarzać impulsy z częstotliwością ok. 20    [5, 6, 9].

13