5469091680

WPŁYW ETANOLU NA PROCES APOPTOZY W FIBROBLASATCH SKÓRY LUDZKIEJ

S. Piątkowski', M. Donejko², A. Surażyński', A. Kazberuk', M. Chrostowslca , D. Rapacz'

'Zakład Chemii Leków, ²Samodzielna Pracownia Medycyny Estetycznej Wydziału Farmaceutycznego z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku

Słowa kluczowe: etanol, fibroblasty, apoptoza

Apoptoza jest fizjologicznym procesem zaprogramowanej śmierci komórki. Pełni ważną rolę w utrzymaniu homeostazy całego organizmu. Proces ten indukowany jest przy udziale aktywacji enzymów proteolitycznych - kaspaz. W wyniku ich aktywności dochodzi do zmian w jądrze komórkowym i cytoplazmie - kondensację chromatyny, rozpad jądra i fragmentację DNA, depolimeryzację cytoszkieletu i w fazie końcowej formowanie ciałek apoptotycznych, a w końcowej fazie apoptozy prowadzą do całkowitej dezintegracji komórki. Wyróżnia się dwa główne szlaki apoptozy - zewnętrzny aktywowany przez receptory oraz wewnętrzny zależny od mitochondrium. W obu szlakach istotną rolę odgrywa aktywność kaspazy 9, która należy do kaspazy inicjatorowej jak i wykonawczej [1].

Alkohol jest silnie reaktywnym utleniaczem posiadającym wysoki potencjał oksydacyjno-redukcyjny generujący wolne rodniki w komórce. Podwyższony poziom reaktywnych form tlenu (ROS) skutkuje pobudzeniem komórek do apoptozy. Dodatkowo alkohol prowadzi do zaburzeń proliferacji komórek i przyczynia się do zmian w ilości produkowanych składników macierzy zewnątrzkomórkowej. Osoby przewlekle nadużywające alkoholu narażone są na choroby wątroby, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia funkcjonowania układu immunologicznego oraz przyśpieszony proces starzenia skóry. Badania prowadzone na hodowlach komórkowych wskazują na zależny od stężenia alkoholu wzrost cytotoksyczności oraz indukcję apoptotozy w hodowlach różnych typów komórek [2], jednakże brak jest informacji na temat działania etanolu na procesy życiowe fibroblastów skóry ludzkiej.

Celem niniejszej pracy była ocena działania rosnących stężeń etanolu na przeżywalność i proces apoptozy w fibroblastach skóry ludzkiej.

Stwierdzono, że dodanie etanolu do hodowli fibroblastów powoduje zależne od stężenia obniżenie przeżywalności fibroblastów, upośledzenie poziomu biosyntezy DNA, oraz wzrost ilości komórek apoptotycznych. Analiza mechanizmu indukcji apoptozy wskazuje na wzrost ekspresji kasapazy 9 pod wpływem rosnących stężeń etanolu. Sugeruje to na wpływ wolnych rodników generowanych przez etanol na indukcję wewnątrzkomórkowego szlaku apoptozy w fibroblastach skóry ludzkiej.

[111. Chowdhury, B. Tharakan, G. K. Bliat. Comp Biochem Physiol B Biochem MolBiol 2008; (1): 10-27 [2] M.G. Neuman, R.M. Nanau i wsp. J Pharm Pharmaceut Sci 2011; 14(3): 425 - 437.

M.D. jest stypendystką w ramach projektu „Studiuję, badam, komercjalizuję - program wsparcia doktorantów UMB

19