614373537

Maciej Szmit

powstało w związku z wykonywaniem funkcji biegłego⁹⁴. Z punktu widzenia biegłego informatyka na szczególną uwagę zasługują odpowiednio trzy sytuacje:

Z prowadzenie badań niszczących, w informatyce związane przede wszystkim z badaniem zawartości pamięci ulotnej urządzeń (w szczególności takich jak telefony komórkowe);

Z uzyskiwanie dostępu do informacji chronionej, związanego z przełamywaniem jej ewentualnych zabezpieczeń;

S wykonywania czynności wykraczających poza zakres opinii.

⁹⁴ K. Pachnik zauważa, że „Unormowania takie w ogólności charakteryzują się ograniczeniem do odpowiedzialności z tytułu czynów niedozwolonych" (K. Pachnik: Prażone..., op. cit.); bardziej natomiast zdecydowane stanowisko prezentuje T. Widia (zob. T. Widia: Glosa do wyroku TK IiP z 12 czerwca 2008 r. [K 50/05}, „Palestra" Nr 78/2(X)8, s. 291-301; T. Widia: VAT-em biegłych, wystąpienie na 1. Kongresie Nauk Sadowych, http://www.ptrm.pl/praktyka/warsztat-wyce ny/informacja-z-przebiegu-pierwszego-kongresu-nauk-sadowych-w-warszawie), który postuluje daleko idącą ostrożność, zalecając biegłym m.in. „(...) Bez jednoznacznego wskazania w postanowieniu (przez zaznaczenie, że organ procesowy zleca te czynności na własną odpowiedzialność) nie podejmować żadnych czynności badawczych, które mogłyby łączyć się ze zniszczeniem, uszkodzeniem, a nawet jakimkolwiek pomniejszeniem wartości (rynkowej, emocjonalnej) badanego przedmiotu (...). Unikać wydawania tzw. opinii kategorycznych (w efekcie rozstrzygnięcie kwestii odpowiedzialność - spadnie wyłącznie na organ procesowy)". Z metodologicznego punktu widzenia takie stawianie sprawy może budzić wątpliwości. Wątpliwości może budzić odpowiedzialność biegłych za domniemane naruszenie dóbr osobistych osoby, odnośnie do której wydawana jest opinia. Wyrokiem z 11 maja 2005 r. Sąd Apelacyjny w Poznaniu (1 ACa 1875/04) prawomocnie oddalił powództwo, w którym powód domagał się łącznie zadośćuczynienia od biegłych psychiatrów za użycie w treści ich opinii psychiatrycznej, wytworzonej na potrzeby jednej ze spraw toczących się przed Sądem Rejonowym twierdzeń, które naruszały jego dobre imię. Sąd stwierdził, że „(...) Jeżeli opinia biegłych zawiera wprawdzie oceny stanu psychicznego uczestnika procesu, które mogły naruszać jego dobra osobiste, jednak wydana została w granicach działań prawnych, na polecenie sądu, sporządzona została z wykorzystaniem wskazanego przez ten sąd materiału, rzetelnie wskazywała na niedostatki bazy diagnostycznej, zawierała oszczędne sformułowania i wnioski, to nie można jej uznać za bezprawną", zauważył jednak również, że „Sam fakt sporządzenia przez biegłych opinii na polecenie sądu nie usuwa ewentualnej bezprawności ich działania, polegającej na nierzetelnym wykonaniu obowiązków biegłych".

44