7808428368

122 RALF LISCH

użytkownik otrzyma do jakiegoś pojęcia wpierw komentarz na temat sterowania dialogiem, potem objaśnienie, i dopiero gdy odrzuci oba jako niepowodzenie — dostanie żądaną wskazówkę bibliograficzną. LISBET musi tu reagować elastyczniej, uwzględniając życzenia użytkowników, jeśli nie chce wywoływać niepotrzebnych zniechęceń.

2. Schemat przebiegu LISBET

Zestawione w poprzednim rozdziale kryteria — tworzące po części punkt wyjścia, po części zaś rozwijane dopiero w trakcie prac nad systemem LISBET (zob. Lisch, 1981 b) — tworzą obramowanie dla konkretnego ukształtowania systemu doradczego. Obecnie zostanie przedstawiony i poddany dyskusji schemat, rozwinięty na tej podstawie.

Zrealizowany dotąd plan przebiegu LISBET nie jest ostateczny. Osiągnięto jednak taki stan rozwoju, na którym można udowodnić, że koncepcja jest wykonalna i sensowna. Plan jest z góry tak założony, by bez wielkiego nakładu można było dokonywać poszerzeń i zmian. Schemat 1 pokazuje plan przebiegu. Dla łatwiejszego zrozumienia zostaną wyjaśnione jego główne zarysy.

2.1.    Początek dialogu

Każdy dialog z LISBET zaczyna wywołanie systemu i pozdrowienie użytkownika, wraz z kilkoma wskazówkami co do możliwie efektywnego rozwinięcia dialogu. Użytkownik może teraz zadać pierwsze pytanie. Ma na to maksymalnie 3 wiersze (= 240 znaków) na ekranie do dyspozycji. Wybrano to ograniczenie, by LISBET mógł reagować na każde pytanie możliwie obszernie. Jeśli bowiem choć jedno pojęcie z pytania doprowadzi LISBET do pozytywnego działania, reszta pytań zostanie pominięta, bo teraz przecież nastąpi nowe pytanie użytkownika. Przy długim rozpytywaniu itd. zaginęłoby wiele istotnych informacji, czemu ma zapobiec ograniczenie długości pytania.

2.2.    Słownik

Podstawą „zrozumienia” pytania użytkownika przez LISBET jest słownik. Stanowi go zbiór danych DA (direct access), zawierający wszystkie istotne z punktu widzenia celów LISBET pojęcia. Jeśli koniugacje, deklinacje i formy mnogie jakiegoś pojęcia różnią się tylko dwoma ostatnimi literami od rdzenia, wystarczy wprowadzenie tylko jego do słownika; w innym razie słownik musi zawierać każdą formę z osobna. Za każdym pojęciem występuje w jednym wierszu słownika odsyłacz (numer logicznego zdania) do przewidzianego komentarza do dialogu, wskazówka bibliograficzna i metodologiczna oraz wiążące się z tym przypuszczenie, że każdorazowo reak-