9650942792

Analizując treść tabeli 1, można dojść do wniosku, że w zakresie polityki bilansowej wykazuje się elementy, które nie są regulowane ustawą o rachunkowości a jednocześnie mogą mieć one znaczący wpływ na obraz sprawozdań finansowych. Natomiast w zakresie polityki rachunkowości wyróżnia się elementy techniczne prowadzenia rachunkowości, które w bezpośredni sposób nie oddziały wuj ą na sprawozdania finansowe.

Przypadki występowania rachunkowości kreatywnej miały miejsce w praktyce światowej i w Polsce'' Przejawiało się to między innymi^{1 2}:

•    zbyt precyzyjnymi prognozami i zgodnością z rzeczywistością,

•    nieproporcjonalnie wysokim poziomem nagród dla kierownictwa za osiągi i wyniki,

•    zmianami zasad rachunkowości w zakresie uznawania przychodów,

•    radykalnym wzrostem lub spadkiem marży brutto,

•    zyskami rosnącymi szybciej niż przepływy pieniężne,

•    zbyt licznymi rezerwami restrukturyzacyjnymi i jednorazowymi odpisami,

•    ogólnikową informacją dodatkową w sprawozdaniu finansowym.

Jednak rachunkowość kreatywna³ może mieć nie tylko negatywne znaczenie. W pozytywnym ujęciu jest to proces manipulowania danymi, wykorzystania luk w zasadach rachunkowości oraz wybór takich metod pomiaru i sposobu prezentacji informacji w sprawozdaniu finansowym, by można było stworzyć pożądany wizerunek finansowy i skłonić inwestorów do oczekiwanych zachowań.⁴ Charakterystycznymi cechami pozytywnej rachunkowości kreatywnej są:⁵

•    prezentowanie danych w sprawozdaniach finansowych w sposób najkorzystniejszy dla jednostki, z naruszeniem obiektywizmu informacji,

•    kreowanie zdarzeń gospodarczych w celu uzyskania określonego efektu w sprawozdaniu finansowym,

•    brak elementu nielegalności, ponieważ wszystkie rozwiązania są zgodne z prawem. Pozytywna rachunkowość kreatywna nie jest łamaniem prawa, ponieważ jest zgodna za-

1

   Przypadki nadużyć, wykorzystania rachunkowości kreatywnej:

Enron - ukrywanie strat koncernu w firmach zależnych, których sprawozdania nie były konsolidowane. WorldCom - księgowanie w latach 2000-2001 kosztów operacyjnych w nakłady inwestycyjne, oraz rezerwy za zle długi i obowiązkowe opłaty.

Xerox - zawyżał wyniki zaliczając do bieżącej sprzedaży przyszłe przy chody.

BIG Bank Gdański - operowanie rezerwami mające na celu zawyżenie wyniku finansowego.

2

   ibidem.

3

   K. J. Zwykle nadużycie czy narzędzia polityki. ..Rzeczpospolita". ..Dobra Firma". 17.10.2002. publikacja internetowa.

4

   Ibidem.

5

1. Górski. Creative accouting czyli ..upiększanie sprawozdań finansowych". Ekspert 1998. nr 1. s. 85.