9943106785

PODSTAWOWE ZASADY PRAWNE, KLASYFIKACJA PRAW

PRAWO - zbiór norm stworzonych przez ustawodawcę, których przestrzeganie jest zabezpieczone przymusem państwowym

NAJWAŻNIEJSZE ZASADY PRAWA RZYMSKIEGO:

1.    Dura lex sed lex (twarde prawo ale prawo)

o Każdego prawa należy przestrzegać, bez względu na stosunek do niego o W Polsce nie ma tradycji przestrzegania prawa

• Na skutek zaborów, okupacji niemieckiej i sowieckiej

2.    lex retro non agit (prawo nie dzia)3 wstecz - zasada retroakcii)

o Kara może być wymierzona jedynie na podstawie kodeksu, który obowiązywał w chwili popełnienia czynu zabronionego

3.    Ignorantla luris nocet (nieznajomość prawa szkodzi)

4.    Ignorantla iuris neminem excusat (nieznajomość prawa nikogo nie usprawiedliwia)

5.    Nullum crimen sine lege (nie ma przestępstwa bez ustawy)

o Żaden czyn nie jest przestępstwem, jeśli prawo go za taki me uznaje o Co nie jest zabronione, jest dozwolone

6.    Nemo iudex In causa sua (nie można być sędzią we własnej sprawie)

o Nikt nie może oceniać własnego zachowania, ponieważ dla siebie zawsze znajdziemy wymówkę

7.    Pacta sunt senranda (umów należy dotrzymywać)

8.    Audlatur et ałtera pars (ob«e strony sporu powinny być wysłuchane)

9.    In dubio pro reo (wątpliwości rozstrzyga się na korzyść oskarżonego)

RODZAJE PRAWA:

•    Prawo stanowione

o Stanowienie prawa w określonym trybie przez organy ustawodawcze o Większość państw europejskich (Polska, Niemcy. Francja, Bułgaria, itp.)

•    Prawo precedensowe

o Orzeczenia sądów, które tworzą podstawę do podobnych rozstrzygnięć w przyszłości o Głównie państwa anglosaskie (Wielka Brytania, USA, Kanada. Australia, Indie, itp.)

•    Prawo hybrydowe

o Mieszanka prawa precedensowego i stanowionego o Głównie państwa o tradycji posłkotonialnej (Egipt, Szkocja. Japonia, RPA. itp.)

•    Prawo religijne

o Islamskie prawo szariatu (oparte m.in. na Koranie i Sunnie) o Głównie państwa fundameniallstyczne (Iran, Pakistan. Arabia Saudyiska, Sudan, itp.)

•    Prawo zwyczajowe

o Zwyczaje prawne negdzie niezapisane o Np. pierwotne plemiona afrykańskie

FUNKCJE PRAWA:

•    Stabilizacyjna - prawo utrwala obowiązujący w społeczeństwie ład polityczny, gospodarczy i społeczny

•    Dynamizująca - dzięki różnym zapisom prawnym można zmieniać różne obszary życia społecznego

•    Ochronna - prawo chroni wartości istotne ze społecznego punktu widzenia

•    Organizacyjna - prawo tworzy normy działania organów władzy publicznej i organizacji społecznych

•    Represyjna - prawo wyznacza kary za popełnianie przestępstw o Kara powinna działać odstraszająco

•    Wychowawcza - prawo wskazuje normy pozytywne oraz negatywne (działania zabronione) o Kształtuje społecznie pożądane modele zachowań

•    Kontrolna - prawo poddaje ludzkie zachowania społecznej kontroli

93