1140535879

1140535879



JORNAL DO BRASIL


Meio Ambiente/Ci§ncia


scgtinda-fcira. 17/12/90 u l“cadcmo □ łl


R*cha/<3 0*«rt*uŁ»N0$

imIźI


Es tu Ho Ho lago, que serd dcscontaminado


rcttla qua o acidez mata os peixes


Pesąuisa contamina lago para mostrar efeito da chuva acida


Astronomia e Astrondutica


Abelhas em laranj ais


Vietnamitas ainda sofrem com desfolhantes usados na guerra


Nocl Rosa c os astros


i i uando om mendigo mor-

V2C re. ningućtn >ó comctii’ Ot cłu* sc ic/bmara pela mortc dos principct", auim «crcvcu Shaka-pcirt. era Julita Cesar (Ato II. ano 2X rtfcnnóo-sc i vdha acnęa dc quc M skul hwtooso cclcstc — scyi um comcu, cm ractcoro etc — ind*avi i chegada ou partida dc rcis ou pńn-cipci do bosso mundo. Os siraplcs moruis nk> tinham esic povikgk>. Era cooscqflóncia. os utrólogot e/ou astrónomoi dos coda iraperiań da Idtdc Mćdii cram obrigadot a fu/cr c/ou foręar coincidłncias entre as aporięóes dos astros no cóu e o naso-mento dos prioctpes c as raortes dos rcii

Ouando. hi oito anos. Jolo Mi-xioo cocncęou a cscrcvcr a mono-raentil boografia dc Noe! Rota que acabi dc ser editada pda Unittrtida-de de Brasiia, frcqucntcracn!c nos cncontrivamos na rtdaęio do Codtr-no Be irocivimos idóias sobrc auro-nomia. era cspcoil sobrc a coincidćo-da entre as dalas dc natamento c fakcimcnto dc Nocl Rota. com doinporlantes fcnóracnos astronórai-cos: o aparccimcnto do Comcu Hality era 1910cadescobertadoattcrót-dc Hermes era 1937, eventos que foram assocudot ao f«i do mundo. Assira, coraeruitamot quc o notso corapositor de Vi!a Isabel. muito mais do que reit c prindpev foicoo-kraolado com o maiło dc ter \rado c partido desie mundo ąuindo ocor-ran dois cscntot oósmicos dc mixima iirportincu. com grandę rcpacutsio oentlfica e popukar. Se, por um lado, antes do nascimento de Noct Rota a II de dezerabro de 1910, era Vila Isibd. no Rio dc Janeiro, o coracta Halky ja bavia sśdo obtervado com grandę impacto, po;s durante esta passagera a Terra atravessou a ca uda do cometa—condięio quc foi rcssal-Uda para ammciar o fira do mundo. por outro lado, algum meses após a mortc dc Nod. a 4 de mato dc 1937. m asicróide fot dcscobcrto peło as-irónomo akraio Karl Rcinmuih, a 28 dc outubro daquck mesmo ano. no Obscrratóńo dc Heidelberg. O mais noliitl nesse lttefóśdc. quc re-abeu o norr.e dc Hermes, foi o fato de ter possado a desUnda minima da Terra dc 354 OOOkm. ou teja. Silor iricńor i distincia mćdu da Lua ao notso planeta. O anuocio dc quc o objęto Rmmufh, como foi dcygnado laicialmcntc, iria sc chocar córa a Terra provocou ura cnorrae alarrne. Anunciou-se de novo quc o mundo iria acabar. O pinico provocado atm-giu ul repcrcussao quc o corapositor Asia Yakntc inspirou-sc no esento pora criir o befissuno samba-choro £ o mundo nio se (Kobo*, succsso dc 1938 na intcrprcuęio dc Carmen Miranda.

Anuneiorm t %orontkamlOt* o rmndo ta se accbarjFor causa daso a manka tcnie/LA de owa cameęm a nm-jM diueram qveo Sol unos-cer!Antes da madnłfodeJBof eataa disso nessa noitefU no mono udo w fez bauteoda. Acre&ei nessa ctmmsa motel Pensa q*e o mmdo la ocabarU fui tratando de me drspedr/E san da mora fiś tratando de aprorcltorl Btijei na baca de ęuem udo de riaJPegmi na mdo de <pem nóo conhedaJDcuicei um samba em troje de maió-IE o tal mundo n&o se acabou.-JChamei um gajo com qtxm ndo me daraJE perdoet a sua Ingratiddo.lE festejemdo o oeonte-dmenrofCostei eom de mais de quL nhentdo-lAgora ev soube ęue o gajo andaiDtendo coisa qae nóo se pas-soaJYai terbondho. tai ter ctmfusóoj Porqoc o mundo nóo se ocabou... **

FclLuneute, como aootuccc tern-pre quando sc anunesa o seu firn. o mundo nio sc acabou. Da pomcira tez, um comcu nos trouxc Nocl cm sua cnuda e na scyindi, anks do Hermes, o txmo mcieónco composi-tor partia, detundo as mais belas canęócs, algumas dcUs grandes ima-gens auronómicas, como "O Onałho iem caindo". que comp&s córa Kśd Fepc e foi exceknteroectc gratado por Almifintr.

O ortaSbo rem cahdo/Yoi molhar o mat chapłw/E tambłm rdosummdo/ As estrelaj la no ceu-.JTenho passado tdo mat! A mrnha como ł urna fotka Je



fornalJ blat eortmado ł o rauo ecu de aml...

Nod nio era um mero composi-tor ouc utavj os astros como uma simpict akgona para suas composi-. ęócs. Na rcalidade. foi um profundo comnnpUdor das bekras desse mundo. Nera um fcnócneno. is ve«s pou-co conbeódo peh masom da popub-ęio. quc hoje vivc cada \ci rac nos em* contato córa o naturtza. cscapou scnsibilidadc do poeta da Yila: o atraso hmir. ou seja. i difcrctKa dc tempo entre os krantes da Lua era noitcs succssńas. quc pode cicedcr r uma hora, ou um pouco racnos dc 15 mmutos no periodo da Lua ii całka* ta no outcoo. quando a Lua pircoe nascer cada dia mais cedo. Tal snńa-ęio ć deiida ao raońmento da Lua era dircęio ao Norie e ao SuL ao-tana da cclipcica. Assira. cm Sleuło. do Progrcsso, o poda transforma um fcnómcno atfronónuco nunu alegoria dc grandę ironia dcsokdora:    *

A nolte estata estreladalQu<łnda o-samhascformoufA Lua teio oirasaddj E o samba camtęoa.

Sc Nod hm obsemdo quc. as \recs, a lua chegata atrasada, tambćm rcgistrou quc da natoa mais codo, como do feit^o da Yih (ou Feitięo sem Farofa):

Qutm notce id na Yih Scm scyiier mtifAo abraęar o samb*Que faz danęarjOs galhos do onorcdoiEfa: a< Lua nascer man cedo.

Pan confirmir a mtweza coo-tempłati va assoaadi 4 obiervaęio do esprtaeulo cósmico, con>ćra kmbrar quc, no dia 6 <5c dc/cmbro de 1934, logo após o pór-do-sol is 18h28minłs o planeta Vćnus — tambćn cot^icci- ’ do como Essrela iAlta — estoe cm conjunęio com a Lua Non. Em 8 dc dezerabro o Sol se deitou as I8h29nun. quando o pbneta Yćnur-estata detponundo no cću ao lado da Lua Nova — um (ino crcsccntc ’ hinar, oode dorauuva a ku cinzcnu. Após o pór de Yćma is I8h39min. a Lua se pós as 20h39min. “tonu con>; o espkodor" do pbneta Vćnus. Este cvcnto aslrooóraico foi uma das prin-. . cipais motivaęóa. ao bdo de alęuns dos scus amores, di Imdńsima e hojc i famosa marcha-raocho Panorinkas (ou Linda Pa?xna), esenta a 8 dc dezerabro dc 1934, era pirccna com Joao de Barro. NcsU melodiosa can-ęk> chcu dc linsrao, Nod Rom coi>-scguiu imortah/ar ora dos mais bdot. fcnómcoos cósmicos — o aparcci-racnto vagaroso do pbccu Vćnus, sera drodi um dos mais bdos espe-ticulos astronomkos aque sc pode assittir a dho nu

A n irch-d ahajNo cłu desponta/E a lua cuda tontajCom tamanko esjdełi-dor/E as pastorushaslPro consolo da baj Ydo carttondo na rua/Undos ter-sasdeatnor.

Nod — córa a bekza mdódica c o hrisino dot scus vcnos — foi Urabćm muito irómco c critko das cooas mais nmpkv como por racmpfo o dccrcto prcsidcncial dc Gctubo Yargat quc, cm 1931, adotou a bora de tcrio. adiantando o horario nacional dc uma hora, era "Pub da Hora" (ou Xb* Heros s*n\.

O carioca perdcu a catma c a pazJA hora puloj pra frcntc/E a nota pulou pra trts/Mas agora co ji gouei desse brinqucdo/Para mc vingar da hora/ Janio irćs horas mais ccdo.

Alias, a ironia com a hora de \erdo foi roobvo dc outra canęio, "Por causa da Hora"

£ eu. ęuc sempre dornń durante o Ju Ganka mais uma hora a desom-sorJAgrodeco ao aranęolDe urno hora no ponseirolYita o dta brasdareb


Konalctfi Rogfrio de Ereitas Mourdo


Nave esta ha 25 anos


funcionando no espaęo


Para vai proibir uso de dragas no rio Tapajós

BRASILIA — O gOYenwdor do Pari Htfo Gueiros, ji rtcebcu mineta de dccreio. claborado ocli Diviuo dc Ambicaul da Sccreuria de Siudc. proibendo a primpagem dc ou-ro nos nos do es udo eon a utifczado dc cmbircoęócs c cquipamcntos flu-tuintcs — principalmcnlc dram dc gnndc porte, quc estio cocuhbuindo para a nohwęto dc um dos mais beta nos da Rcgiao AflttlMca: o Tapijót

A dectsio dc Hłfco Gumo* sc rtv pokla na tistoria fcaa no Rio Tapajós pclos gcókgos Mimihon Mesquiu, <h-retor do y distmo do Dcpirtamcnlo Nacional da Produęło Minerał (DNPML c Carte Romano Ramos. diretor da irca dc nuncraęio da Sccrc-tana dc lodustria c Cecneroo do Para. Os do* iconpanhados dc Francsco Iran dc Akncir Furiado. da Sespa. cor.su tiara quc a pohŃędo causada pclas dram ao Rio Tapajós i um amcaęa rio apenas ao mcio ambiciie. mis i própria popohęło nbdnnha.

A viuofia consuiou quc dezenas dc dragas c bihas qoe sc cncontra vam cm aęlo nos garimpos do Rk> Madcira. zm Rondón-j. forom lcvadas pora os nos Jurwciu. Tclcs Pires c Tapajós cm ca-minhócs, pda rodosia Transamwóni-ca, c foraa roomadas na localsdodc dc Jacarcacanga. Logo após Itaitub* Idi-nilson Mesquiu, Carlos Romano c Francisco Furudo obsmaram qoc a partir do ribrtjo dc Bubu^ foi consia-tada a presenęa dc cqainamefltos flu-toantes pin a atrapo de ouro.

"CoRsutamos. akra da poluięło por mcrcurio, um etaado indkt dc sótote cm suspensao nas aguas do Rio Tapajós. era dccorrćnći prmcipalmra-ic da ganmpagem nos scus pnneipais iributlrios. os rios Jamatuim, Bora Jardim. Crcoori. Paco. das Tropos e o igarapć do Rato", ccntarn os tccnicos que visiuram a ara.

Os Ićcnicos do DNPM. Scicom c Sespa quc cstivcram esn luituba foram surpreendidos na locaWadc dc Porto Tapajós. a 70 qudóractros dc Jacarca-canga, oodc coostatarara a cxittćiKia dc um csukiro dc mon Lwem c fabrica-ęio dc dragas dc grandę porte, córa accsso pda rodom Transanuzónica, com cquipimentos origimrios do Rio Madcin, cm Rondami "As grandes dragas do Rio Madcin. cm sirtudc da coocentraęio dc cqmpamcntos e pela conjuntura económica dfifavorivc!. esiio deixando Rondócni para opera-rem nas bacus dos rios Teks Pires c Tapajós", denunciam ot gcólogos. "Esses cąmpamcntos estao cpcramio dc forma dandestnsa. sem lutoriraęio. mclusirc dcscumpnndo os rtgulaocn-tos para trifcgo raannbo", di/era os tćcmcoi

Para Idimilson Mcsqoita, Carte Romano c Francisco Femandes, a po-luięło por mcrcurio i prtocupantc. "A degradięio atuai das bacos dos nos Tapajós c Teks Pires ji alcanęou om civel mtokrtar, aojsam. "A pcrsac-tiva de oma inicmifcaęio da atmdade dc dragagera (somente ao aniciro de obcas sńitado estao seodo monudts 30 dragas dc grandę porte) i icrrńeT, denunciam

Composto extrai ouro sem poluir

SALYADOR - Depois dc conhe-ctfttn os daoos causaite pck> uso dc produtos qaimicos. como ciancto c mcrcuńo. doi pńmpoi dc ouro do Brayl c suit convcqućncm no ccos-sńtcma, o ccókco Adid Vcms c o quimico Gedeon I lcnriquc Nobcc eon-icguirarn descnvohcr ora proccsso a-pi/ dc conjugar a otraęao dos raine-rte i procrvacio do meio ombictilc. "PcKmchfW. era Uboratóno. du-rantc ąuitro anos, um proccsso quc troci o cuneto c o mcrcurio peb tiou-rba. que e um composto orpmeo dc-mado di oróia". esnbcoa Adid .V^ ras, do DNPM (Dcpartamcnto Naoona) ik Pcsquiws Mincrais). A tiouriii fd dcsconcru por cicntnas russos era 1941, detemofada na dćw-di dc 70 e só aplkadi mdustrialmcntc i partir de I9S0.

Scgundo Adid Vcrw. a tćcnica pi-ra a recuperaęJo dc ouro c prata atra- # sis da tiouaa t mWiu no Bnsl c usada cm paises como Esudos Umdos. Fraoęa, Btlgśca. Chma c Austrahx "A tiouitu tem caracscristicas imporuo-tes quc a fizera ser cu«s ccooćeuca dó quc o mcrcuńo e o cuoeto c ainda pcrmitc quc scus reptos sejam usados como adubos, o qiac nao acootccc com os* produtos qu»raicos". csclarcoeu o geologa

Adid argument! que o uso da tioo-rtia soi po&sibiliUr as empresas mmr-radoras que osam o ciancto — produto aluirocsdc tósico c manuscado socncts-ic por tecrucos — unu rccupcraęio do ouro cotre 15% a 99% na luń ia^io do minóno. "Uma dos caracicristkas da twurcu e ser scletna. Só fu lipęite com ouro ou prau. o <^uc nio ocorrc com o ciancio. quc oio i $clctivo. Akm dtsso. iuo ć tóiica c t dc (kil manipubęao". efesse Vcm

"Hojc o ouro mi misturado a dh strsos rankrios. como ferro, cobrc. /ioco. urimo. niqud c beynuto. No proccsso dc sełcęio. a tiurfia procura sorotfUc o ouro. o que proporńocu um.i rccupcroęio dc ak 99%. Ji o ciancto sc ligi córa lodos, ficando coca iodkts dc rccupcraęlio dc ouro entre 59% c W%". acrcsccntoo o pcsquwa-doc. Os testes rcałindos na usina pita lo, cm Santo Amiro. Sk) Paulo, mos-iraram que os CMOS do uso da tkwfci fieirain era USS 45 por onęa dc ooro (30 framu) c podcm ser redu/idos para tSS 25 com a bbcraędo da iraporta-ęio di boorću chincsa

Scgundo Adid Vcras. a ciancto i cxtrcmancmc prcjudicrai ao moo am-bkme. A nu uiik/aęio do produto pode ser bul. -Cera dc W% das mi-ncradoris organi/adas brisikiras uti-R/ani o ouncto purj a estrac^o do ouro, mis semenie n de crandc porte estio opaciudas i usó-kr. coracntc\i o geólopa O mcrcuńo. scgundo Adid Vcras, ć nado por pcquctscH pńmfw-rot c algunus mmcradom.

ł\'iuional Geographie

BOULDER JUNCnON. EL!A — PejquisadoTB onerkaoos eontamkuram com Acido sulfunco um pcqucno bgo no «Udo dc Wtsconsin, nimu cxpcnrncia para cslodar os cfcitos da chim śdda. O upo dc litlk Rod. que reiktc a imagem dos bosmes ao redor d: suas aguas cris-Inlinas, foi escolludo por ser poąucno c ler oma forma dc ampulhcU quando rótodoalio.

Os pcsquisadorc$ colocaram uma harreira dc borradia, na parte nua es-trdta. dividindo o bgo cm duas metades. Um dos lados foi nuntido łivrc de qual-aucr contamiraęao. fora servir como referenda. 0 outro lido passou a recebcr doses dc aodo sulfunco duranlc um [X-riodo de daco a nos. Os resufcados Dreli-minares da pcsquisa essSo surptecndcndo osdenlisus.

“Docobrimos quc algura animats c planlas sio ex trema menie scnshtis a do-ses pcqucnas da chuvt acida", diz o «$•

SuisadorTbotnał Frost, da Unrwnidade e Winscosin. “Nossos cstudos dc labo-ralório nunca mostraram Ul coisa." A medida quc a acidez da igua aumenu, os resultados tornam-se ainda mais drami-ticos. Uma camada espessa dc algis \cr-

Do ponto dc ststa cstnlnmcntc bóti-co. us pulscri/aęócss dc subMincUs desfolhantes fdtas pclos miŁUrcs amc-ncanos sobre as Oorcstas \xtoimiUt entre 1961 c 1971 foram um succsso. Sem as folh.iv as Horestas denarom dc semr como cobcrtura tu tu rai para as raobtli/acócs dos combalenlcs victna-mitas. Os lanxntivctt cfńtos daqucLis substiociis sobrc a ńda. porćm. ile bo|C pershirm nas rcgiócs afcudav

Ccrca dc I0*/* do tcrntóńo do VŁct-n.im do Sul fol puńcn/ado com 20 nulhócs dc pMes dc dofothanten Akra dot prq%il/os imediatos ao cquilibńo amfecttiaJ. j esposięło das popuUędcs is toxinas sc tornou conslantc i medida cm quc os substancias pcfictrivam r.o sok) e nas cadetat alimcntares. Num hospital na cidadc dc Ho Chi Min. anti-gi Saigon. os resultados das pulvcrua-<ócs podera ser obscrvados nunu maco bra opotięio era quc rcdpkmcs dc sidro roclara fetos mortos — a bona • dos ou natimonot — hornsdmcntc dc-fonnadoo. Muitos odultos residentes nas arcis afeudas sof rera dc maks dc fłgado. ioduibdo cinccr.

lim bor a o gostrno atuai do VkI-

aumentam

CA M PI NAS. SP — Os dtncultorct do in^nor poubsii tćm unu novi alicr-nau va para lumenur a produęio de scus linnjais: a pobm^sędo lciu por abdhov Numa apcrićncia ifńcóda ha pooco mus dc um ano. o baomWaco c mestre era citolop Mano Nćbon Bripdo. do ten-tuto ik Otrcias Biockdicas. da Pomifi-cii Unistnidodc Caiólia dc Ciaipmas (PuccampK dcmonstrou quc a colcvaęio dc dci colmćias num alqucirc de iintopis ** aumenta a prodoęoo cm cera dc 30*/».

Agora. Bripdo coraeęoo um Irabulho dc consacnti/aęio dos produtores para con\tncć-te a adoar cssi nova ahcrniń-* Ji comcpau tret adeptos ru rtpio dc Sio Joao di Boa Vhu, a 234 ąsalómetros dc Sio Paulo. Nunu dis propńedodcs, dc 52 aJqueircv foram iaualadtt 520 coi-mćus; nas outm duas. de 10 a)qocircs coda uma. foram imtabdas 100.

A wpcriindi de Bripdo nao ć .nćdita no mundo — foi ralwoda na Cilifómu. no» EsuuiM Unidoj ro» i a prółdra \ez quc ć fota no BrasiL Nas suas p«qui-us. o fciomedKo espalhou 10 colmtiiu num alquorc dc laranja e isokw alguns des cobrc o fundo do bgo, matando muiUs pbntas aquat>:as.

O zoopIJnrton. pequcnos orgaróimos qoc habólam o meio aouatico e scrvem de bose pora o alimcnto des jseues, desapa-recc. A qmntidade d: peues dćnir.ui. O padrao e familiar para os pesquisadores que esludam os eftitos da chuva Acida. produzida peb conuminaęii) das nintns fclo daóaiao de cruofrc c 6xidos de nitro-gćnio produzido pela fumaęa dc fibrkas, automiinńs c cen tras tcrroocletricas.

No inścio do seculo os lagos da Es-candiniwa e do Canada cram ticos cm tratas c havia muilas cspćcio de nrimaa tclvagens cm suas morgciw. Com o au-mento da contaminaęlo da atmosfera pclo dióxido de etuofre. os organismos aquiticos comeęaram a monet e os am-mais quc dependiam dclcs se tomaram cada vez mats raros. O projeto do lago Liftle Rock procura dcscobrir como o ifi&udo de enxofrt afeU os Ugos. Para os amcricanos esu i uma qucstio crucial. Mifluues dc bgos espaiham-se peb geografia dos cslados dc Michigan, Minnesota c Wisconsin, atraindo tumtas c ge-rando milhócs de dółares por ano.

Como Liltk: Rock. muitos desses la-gos rccebem toda a set agua das chuvas e ao pirticubnnentc vuteeriidi i prea-nam tcnhi poucos rteursot port desti-nar is pcvqmsas sobrc os efeitos dos deifolhaotcs. alguns cstudos foram fci-tos para avaliar a dcstreięio Dni estu-do comparou uma Bomu puhenzada com duns outm quc nno foram atiagi-da% pclos desfolhantev Nas duas (lottu tas nlo atingśdas os pcsquisadorti en-contraram 145 c 170 cspćocs dc avcv Na Horetta atingida só foram crcontra-da& 24 espćcies. Enquinto im (lorcstai nio utinpdjs hubitam 30 c 55 espćcies dc mamiferos. ni Bortsta dcsfolhada só foram encontradas cioco espćcies.

Erobora dcmonstrada pelis cvkko-das. a ligaęao entre as substiocias pul-vcrixidas e as dcfocraidades ras crian-ęat vłvas c nos fetos qac nio >obrcviicraxn is defontuęócs ainda nio foi intciramcmc ooraprovada. Um tra-balho fcito com pouquissimos rccursos c dmhciro pela diretora do Hospital da cidadc dc Tu Duor. Ngu>ta Tbi Ngoc Ptmocif — considcrada uma heroina popular — comparou duas comunida-des sul-vktnamitav Thanh Pbong, uma aldcia atingida pcsadimcnte pclas pul-stmaęócs c um distrito dc Ho Chi Mm

a produęao

pes da fruta, para nio serom siatados pclas abelhas. Os resultados foram «cc-lentcj. Cada pć ksro quc foi visjtado pekts i wet os produziu quatro caixas e meta de laranja. Nas arvorts isoladas. quc nio foram polinśzadas. a peodoyło f« de apenas duas caiias e meia. Ek rcssalsa, en-trctanlo, que essa difcrcnęa dc ąuasc 100% na produto só sc coascguc cm pknlaęóes expoimcntais. “Nurna nfaoia-ędo nonnal, o aumemo da prodo^o fica. cm media, cm 30%“, escfarece.

Um acriscimo nada desprezistl. qoando se leva cm coota que o proco da laranja no mcrcado icicmacionil caiu dc L'SS 3 para USS 3 a caiu. A sahaęio dos agricultoen 4 tuneaur a produtisidadc dc suas lasouras. "O aumemo da cficila-cia 4 o caminbo", etaina Brigido. "Mas a miliona dos produtort* só se pccocupa com adubo c miquinas c csquccc desu alicmatńa altamentc viivci. quc 4 a poii-nhaęło". Uma dc suas grandes santagens e o cumo. praticamcnie zero. “Os agricul-loro podcm se coiuornar com os apicul-tores. quc imulariua as colmiias cm suas lavo«ras". opHca Bńjśdo.

piuęlo kida. Lagos scmelhar.to sio en-contrados na Flórida e cm outis estados da Cosu Lesle americaru. O aue for aperndido em Lśttle Rock ajudari a ul-var esses Ugos da aneaęa da eon tarnina-ęio atmosfcfica.

"Descobrimos quc ouaado um bgo comeęa a ser atingjdo. cle reccbe a ajoda de bilhóes de bacterias cuc agem como um ar.tiaddo”, diz o gerente do projeto, Carl Watras. As bacterias ajudam duran-te algum tempo, tras acabam derroudas pelo Acado que tai do cću. A acidificaęio das aguas aumerta a quantidade de me-lilmncurio na came dos peixes. O mcld-metcuik) ć um ccoposto orginko ainda mais touco do que o cróprio mcrcurio e nos Estados Unidosełe tambćm esti pre-sente ni chuva kida. En Ontario, do Carudi, os pcwuisidores ji alerUram as mulhero grasioas para nao comcnem os peites pescados nos bgos contaminados peb chuva.

Apesar das descorbcrtas icouictantes os pequisadorcs prr»wn um finał fefa pora Lit tle Rock. A contaruruęlo pro-posiul por kido vai parar dc ser feib no próximo ano e as tuctirias inidarao o proasso de recuperaęao. Por rolu de 1995 as iguas do pequcno bgo terdo voI-tado ao scu estado naturaL quc nlo foi atingśdo. A própria autora rccoebccc quc o otudo tera lacunas imporuntes dcvidas i prccaricdadc dos rccursos.

O es!udo mostrou quc as m ulbcrcs das aldcia caposta cram muito mań propemas ao a borto espont jnco. U. as ocorrfocias dc roortc feta! cram 26.6 vr«s nujs frcąóentcs do quc nas al-dcias nio putmiiadas. Os casos dc anonralidades congćmtas nas mulheres de TKinh Phong cram duas vcccs c mcii mais frtqOcntcs dos que nas mulheres dc Ho CW Min. Esses resultados nio cootam as anormabdades intanas. como disfunęóa arebrais. >4 quc a po-pulaęio nio sabe rcconhcccr e dcscrc-vcr me lipo dc mai.

Outros mód cos locais rtłacionaram a presenęa dc dkuma — a substiocia ativa da Rutoria dos dcsfoGiantcs — no sanguc de scus pacientes com %ińos tipos dc cincer como linforaa, cinccr de figado e dc pubnio. Ató agora, entrt-unto. a maior parte da comunidadc mćdica intcrnaciontl tera śgnorado o Victnam cm termos dc atmtćnca mćdi-ca« dc csforęo dc pcsquńa.

Sul transforma lixo em adubo e gas combustwel

PORTO ALEGRE - Trinta loatb-das diirias dc kto nroduzidas pclos 70 mil moradores dc Cachocira do Sal, a 197 quilómclroi de Porto Afcgrcc, cm broc nio ficario msis no aterro entre-goes ao wnto e roluindo a cidadc. O grupo craprcjarial Beovetwto dc Fran-c«chi vcnceu a concorrincia pitblica nberta pela prefcilura para a cor.Jlruędo dc ums usina de reckfagcm qoe, aSłm dc livrar a ddade da pofuiędo causa da pclo tixio. produzira gai metano. adubo ot-ginico e piąstko rcciclado. t Urebćm um caso pioneiro de a inińaiisa pmada sc ocopar do Irataraemo do Iuo.

O projeto foi elaborado peb Energra Consultoria, a pinir dc um plano-pifoto desenvolvido no Mćxico c aplicado no Eqoidof. A prioeira parte do traumen-(o do kio ć a cataęio, atrasćs de Któraś, separando o materiał inorganico — plis-tko, \idro, papci c ferro — do orgameo. que Ł guardado em grandes recipientct. O processo de biod5|e«So Ina dc 30 a 4J drar, gerando depou o gis metaDo. que pode ser usado como coenbaitivcl ou mesmo para firn dcmćstkos. c acunu-lando um lodo qu« t a catiria-prima para o adubo organico.

SAO FRANCISCO - Um* naw cspscial pooco maior quc cm łeksnor — embora mais duriwl — comeno-rou. or.tcm, scu 25' anirorsirio no «-paęo. A Pionter 6 foi baęadt do dia 16 dc deztmbro de 1965. de Cabo Can*-xtrnl. Flórida, e movc-sc mima órbiu jparememente intcrmir-ł\el etn volta do Sol. Ela foi projetłda com cxpect3-im de sida minima de apoias seis meso, mis nuaca paroo de operar. “ś um recorde DOtivcl", avalia Richard Fimmel, o direlor do projeto no Centro de Pcsquis4J Amet, da Nasa.

Gentistas da Nita ainda usam a naw, de 63.5 quJos. cm cxperjeociu solarts. A Pioneer 6 foi a pńmeira de cinco esp>ęonaxK lanęadas. nos anos 60. pira eaplorar a atividade soJar. Ja drcundou o Soi mań de duas duzias de vcz« e percorreu 24,7 bdhóes de quiló-metros-

Sonente tres das seis espcrićncias roakzadas com a nasc estio cm opera-ęio, no ntocnento. Os cicntistas ainda aossam a Pioneer, ocasionalmcnte, para obtenęóo dc dados detsus experkn-

cias. Hojr, el« pianejam monitorar si% nań eimtidos pela naw durante dua* honts.    •

Para o professor dc Engenharia Ektrónka da Universidade de Sun-ford, Vca Eshkman, um dos primciror dcnlistas a tisar a Pioneer, a naw eluci-; dou questÓK fundamentais sobre o sis--icma solar. Entre oulrasconthbuięócs,, ela fez as primciras obscrvzęócs da par-te trudzą do Sol; rcgjslrou a wkrada-de do vrato solar dc mań de 2,4 mi-Ihócs de quflómrtro$ por hora; mediu a’ cauda do cometa Kohoutek cm 1973; e ajudou a mapcar mudao^s nos cidos. solaros.

Embora considero que os engenhd-ros da naw foram cautdosos ao esti-. pularem sua durabtlidade, Eshkman diz nao estar surpreso que eia ainda> fundone. “E cena boa iodicaęSo do-quc pode Kr fcito", resum:. Ern plena' era dos bilhóes dc dólaros gastos cna* cxpkcaęóK Kpaciaw. a Pioneer 6 i nouschnentc bania—cuuou ccrca de USS 6 tmlbóes.



Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
JORNAL DO BRASIL Bu umil ii ytfgunda-lcira. 17-12/90 o 5 I OS Fi I M ES TELEYISAO f~Q ^ • . Michael
V-i cd (D cd T3 C/3 O O O •43 P K(U C JORNAL DO BRASIL_Opiniao__segunda-fcira. 17/12/90 p l-cadcrno
2 • Negócios o Finanęas • scgunda-fcira, 17/12/90 JORNAL DO BRASIL 2 • Negócios o Finanęas •
4 • Ncgócios e Finanęas • scgunda-fcira, 17/12/90 JORNAL DO BRASIL Poupanęa O rocihor du parj dcposi
JORNAL DO BRASIL scgunda-fcira, 17/12/90 eNcgócio# e Finanęas • SSeu BolsoIdosos ja podem sacar cruz
6 • NcRócios c Finanęns • scguntla-fcira. 17/12/90 JORNAL DO BRASILGrupo Arbi traz ao Brasil nova
2 g l"cadcmo □ Kgunda-fcira, 17/12/90 f Politica e Economia JORNAL DO BRASILCoisas da PoliticaP
6 O Eaportcw O łcgttnda-fcira, 17/12/90 JORNAL DO BRASIL •* ■
4 □ l“cadcrno o scgunda-fcira, 17/12/90 PoliticaeEconomia JORNAL DO BRASILRio Grandę do Norte recebe
JORNAL DO BRASIL Internacjonał scgimda-fcira. 17/12/90 □ fcadcrno o 7 JORNAL DO BRASIL
JORNAL DO BRASIL Internacjonał 2* EdięTio □ scgunda-fcira. 17/12/90 □ Pcadcmo n 7 JORNAL DO BRA
10 □ rcadcrno □ segunda-fcira, 17/12/90 JORNAL DO BRASU, * - Estadon turion Fonnoso Pirtv 27 anos. d
JjORNAL DO BRASIL scgunda-fcira, 17/12/90 O Eaportes O 3Carnaval corintiano invade mas e
JORNALDO BRASIL scgunda-fcira, 17/12/90 o Cidade o 3 iw YestibularCesgranrio tem primeira Fundaęao m
JORNAL DO BRAS1I, scgunda-fcira. 17/12/90 o Cidado o 5 Volmer recebe homenagem na Camara do Rio
O o Cidadc o scgunda-fcira. 17/12 90 JORNAL DO BRASELCopacabanaQuem mora nos grandes apartamentos se
T‘ JORNAL DO BRASIL Internacional tcręa-fcira. 10/12/91 □ l°cadcrno □ 9CEE adota moeda unica at
JORNAL DO BRASIL Opiniao teręn-fcira, 10/12,91 u 1"cadcrno j 11..; JORNAL DO BRASIL
h 3 • Negócios e Finanęas • tcręu-fcira, 10/12/91 JORNAL DO BRASIL INTERNACIONALEmpresarios fazem

więcej podobnych podstron