120139543

PRZEGLĄD BIBLIOTECZNY 1994 1/2 PL ISSN 0033-202X

MIROSŁAW GÓRNY

KOOPERACYJNE I BIERNE FORMY OPRACOWYWANIA

ZBIORÓW BIBLIOTECZNYCH PRZEGLĄD ISTNIEJĄCYCH ROZWIĄZAŃ W ZAKRESIE

KATALOGOWANIA

Metody kooperacyjne: katalogowanie Online, lokalne korzystanie z katalogu centralnego, katalogowanie w trybie wsadowym, katalogowanie w ramach lokalnych sieci bibliotecznych. Katalogowanie bierne. Karty katalogowe.

WSTĘP

We współczesnych bibliotekach coraz powszechniejsza staje się rezygnacja z samodzielnego opracowywania zbiorów. Niewątpliwie jedną z najistotniejszych przyczyn są tu względy ekonomiczne. Ale najważniejszym czynnikiem, który ułatwił, a w niektórych przypadkach wręcz umożliwił pojawienie się wspomnianego zjawiska jest wprowadzenie technik informatycznych do bibliotek. Gwałtowny rozwój informatyki i telekomunikacji sprawił, że mamy dzisiaj do czynienia z wieloma różnorodnymi formami opracowywania zbiorów, zarówno pod względem organizacyjnym, jak i technologicznym. Ta różnorodność nastręcza wiele trudności w badaniach bibliotekoznawczych, w kształceniu bibliotekarzy i wreszcie w samej praktyce bibliotecznej.

Zadaniem artykułu jest przedstawienie w sposób uporządkowany rozwiązań istniejących w zakresie katalogowania. Wykorzystano w tym celu dwustopniowy podział, którego podstawą jest przede wszystkim stopień samodzielności biblioteki w zakresie realizacji określonych funkcji, a dalej — techniczno-organizacyjna strona realizacji tychże funkcji. Przyjmując pierwsze kryterium, możemy mówić o samodzielnej, kooperacyjnej bądź biernej realizacji funkcji, jaką jest np. opracowywanie zbiorów.

Samodzielne formy opracowania zbiorów są powszechnie znane i nie będziemy im poświęcać uwagi. Formy kooperacyjne opracowania zbiorów zakładają współpracę pewnej liczby bibliotek bądź innych instytucji. Natomiast z formami biernymi (termin ten nie brzmi najlepiej, ale autorowi nie udało się znaleźć lepszego) mamy do czynienia wówczas, kiedy biblioteka jest wyłącznie odbiorcą końcowego produktu stanowiącego efekt realizacji określonych funkcji; typowym przykładem jest np. kupowanie przez bibliotekę gotowych opisów katalogowych.